Vẻ đẹp dịu dàng của mùa thu Hà Nội khiến người ta lưu luyến. Ảnh: H.N.

Trong một không gian mờ hơi sữa, đôi khi ta gặp lộp bộp quả bàng rơi, khiến ta lầm với hương hoàng lan mảnh mai, hương thơm mềm như một nỗi tương tư... ra cũng phũ phàng tàn nhẫn khi ai đó ngất ngưởng vơi đầy với món chim ngói, những con chim vặt lông sống, cứ ngã chúi vào gầm bàn, gầm ghế, không biết vì sao mình bị nỗi oan này, nỗi oan thành vật hy sinh, hiến tế cho mùa chớm thu, cơn gió may về?

Buổi heo may khô. Ta khoác trời lên vai cho hồn mình vang lên khúc vĩ cầm của bản tình ca Trời và Đất cưới nhau sau mùa ngâu sùi sụt, sau trận mưa “nước chơ má” Vu Lan bồn hương khói vong nhân, sau những khóm dạ lan hương níu người bằng thứ hương ma quái, chỉ “nghe” thấy hương mà chẳng thấy hình hoa.

Cuối con đường cỏ kia dẫn về đâu, chưa xáo xác chiếc lá muỗm già khô cong rơi quanh gốc, chỉ thấy khoan thai tà áo chập chờn ai đó như sinh ra từ heo may, hòa vào heo may, tỏa ra heo may... tà áo nhẹ tênh mà có thể thành cánh buồm chở tình ta đi suốt năm tháng đời người. Ta hòa ta vào một không gian bềnh bồng không nắng, không mưa, không mây, không gió, không nóng, không lạnh, chỉ hồn ta thành diều sáo ngân nga.

Đôi khi heo may ướt át là có chút não nuột cung bậc đàn bầu, buông bắt nỉ non, gợi một bờ lau xào xạc bến sông hoang, nhớ một con tàu mất hút vào cuối trời chở người thương ta dần khuất... và ta cảm thấy run run cảm giác như nhìn rõ tháp Rùa cũng run run trong mờ ảo gió mưa và sóng dập dềnh.

Cuộc đời vốn dĩ đáng yêu và luôn tràn đầy nguồn vui sự sống. Nhưng tránh sao lúc ta buồn vô cớ như thương hộ số phận người con gái về đâu sau khi tấm màn nhung hạ xuống, nhân vật ấy có tan vào heo may lạnh lẽo, cô đơn của chìm nổi đời mình? Ta bỗng muốn kéo cao cổ áo, mong bất chợt chiếc ghế đá kia xuất hiện ai đó, một niềm chia sẻ tâm tình...

Heo may, là gió nhưng không giống bất cứ thứ gió mùa nào và ở một đâu. Nó đích thực là của mùa thu miền Bắc, mùa thu Hà Nội. Heo may không phải là “tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt” Nguyễn Khuyến, không phải con nai vàng Lưu Trọng ngơ ngác, hình như nó có ma lực làm ngây ngất con người, nên nữ thi sĩ Nguyễn Thị Hồng mới viết: "Người thì nửa tỉnh nửa say/ Nửa lo giá chợ, nửa ngây vì trời..."

Gió heo may lãng đãng về là lúc thu đã qua tuổi ấu thơ tháng Bảy, nhưng chưa già đến nỗi “Lá sen tàn tạ trong đầm” như Tản Đà than thở. Heo may là thu thanh nữ nên hồn trong veo, tình ngây ngất, bước yểu điệu, giọng dịu hiền, tóc trôi lả lướt...

Mỗi năm một lần, ta được đắm mình vào heo may để xếp thành năm tháng đời ta, như tình yêu không có tuổi, như ngã tư đường phố sau bấy thời gian vẫn là ngã tư của tình yêu hò hẹn ngày nào, người yêu nhau bước vội vào nhau để là của nhau mãi mãi. Cũng chẳng thể nhớ mỗi năm ngày nào chính xác heo may trở lại.

Sớm một chút hay muộn mấy ngày, đến giữa khuya hay một chiều chuyển tím, cứ về như lời son sắt thủy chung, cứ đến như nỗi nhớ bắt heo may làm thế, về thế, bay thế...

Một nghìn năm nữa, không hiểu heo may có còn mênh mang trở lại như nghìn năm trước khi ta có mặt. Heo may có mài cho Trái đất này thêm tròn, thêm đẹp, thêm căng? Gió vừa có vừa không, vừa âm vang, vừa lặng lẽ, vừa mát, vừa lành...

Gió làm ta thành kẻ si tình ngơ ngẩn với thu, cho ta cảm nhận một tình yêu quê Việt và Hà Nội sâu thẳm biết chừng nào... và cuộc sống mới đẹp làm sao...

Quốc Toàn sinh năm 1995, được chú ý khi đóng chính hai phim điện ảnhThành phố ngủ gậtvàHồng Hà nữ sĩsắp ra rạp. Cả hai dự án đều lấy đi của nam diễn viên nhiều năm tháng, từ lúc thử vai đến khi hoàn thành. Điều đáng nói là ngoài đời dù sở hữu gương mặt baby trẻ hơn tuổi 28 nhưng Quốc Toàn lại vào những vai nặng đô, thậm chí đóng chính phim đề tài lịch sử về nhân vật có thật sống ở thế kỷ 18. 

Quốc Toàn vừa hoàn thành vai Đặng Trần Côn trong phim Hồng Hà nữ sĩ cách đây không lâu. Nam diễn viên chia sẻ đây là dự án anh tâm huyết và dành nhiều sức lực, kiên trì theo đuổi suốt 2 năm dù bị đánh trượt tới 10 lần. Tình yêu dành cho vai diễn khiến Quốc Toàn giữ vững niềm tin và xin đạo diễn cơ hội thử vai tới lần thứ 11 và cuối cùng đã thành công. 

Nam diễn viên cho biết lần nào anh cũng chọn duy nhất 1 trích đoạn khó trong phim để casting và không nản chí khi nhận cái lắc đầu tới lần thứ 10 của đạo diễn Nguyễn Đức Việt. Phải đến sát ngày bấm máy Quốc Toàn mới được thông báo nhận vai Đặng Trần Côn.

"Khi đọc kịch bản, tôi thấy nhân vật rất gần với bản thân và tự hỏi nhiều lần rằng tại sao đạo diễn không chọn mình. Nhiều hôm trăn trở tới tận 2 giờ sáng để lý giải nguyên nhân thất bại. Lần thử vai cuối cùng, tôi biết đạo diễn chọn một người khác nhưng vẫn xin được diễn. 

Tôi muốn thể hiện nhân vật gần gũi, đời nhất chứ không thần thánh hóa. Không ít diễn viên rơi vào hoàn cảnh này sẽ bỏ cuộc nhưng tôi vẫn kiên trì vì quá thích vai Đặng Trần Côn, tâm niệm chừng nào phim chưa bấm máy thì mình còn cơ hội", Quốc Toàn tâm sự. 

Suốt 2 năm theo đuổi vai diễn, Quốc Toàn nhuộm 7 màu tóc khác nhau để cho mình cảm giác được chú ý và biến hóa vì vai diễn. Và may mắn là ở lần thử sức cuối cùng, anh nhận được cái gật đầu của đạo diễn Hồng Hà nữ sĩ. 

Nhưng khi đã được trao vai diễn, Quốc Toàn lại đối mặt với thử thách mới. Đó là làm sao diễn được dáng đi, cử chỉ của một nhân vật lịch sử nổi tiếng sống cách đây 3 thế kỷ. Chàng trai 27 tuổi phải dành nhiều giờ trong ngày tập viết chữ Nôm phục vụ cho vai diễn. 

"Cái khó nhất khi vào vai Đặng Trần Côn là khoảng cách về thời gian vì nhân vật sống cách đây 300 năm. Thời đó chưa có máy ảnh nên chỉ có thể tìm hiểu qua hình vẽ, chữ viết. Tôi đã đến Viện Hán Nôm song cũng hoang mang không biết phải xin tài liệu gì, mò mẫm khắp các hiệu sách ở Hà Nội tìm tư liệu về cụ nhưng vô ích. Cuối cùng tôi tham khảo thông tin trên mạng và kết nối với cụ Đặng Trần Côn bằng cách đến thăm mộ", nam diễn viên chia sẻ.  

Quốc Toàn vui mừng vì được đạo diễn cho phép mình thỏa sức sáng tạo trên nền kịch bản có sẵn của nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát. Do vậy cả anh cùng bạn diễn Anh Đào được biến hóa đa dạng, không để nhân vật đi theo lối mòn của các bộ phim lịch sử vốn được mặc định là kén khán giả và khó hay. 

"Các vai chính diện thường khó hơn phản diện vì có mô típ chung nên phải diễn làm sao để khán giả nhớ được mình. Nhưng tôi thích vai nhiều áp lực vì thỏa mãn được đam mê diễn xuất. Càng khó thì càng hứng thú và quyết tâm theo đến cùng. Tôi thích nhân vật có chiều sâu về tâm lý thay vì những vai diễn qua loa, hời hợt", nam diễn viên tâm sự.

Tự chọn cho mình lối đi khó, Quốc Toàn thừa nhận chưa thể giàu cũng như chưa nổi tiếng nhờ diễn xuất. Vì thế, ông bố trẻ tìm cách lấy ngắn nuôi dài bằng cách đi dạy diễn xuất cho diễn viên nhí nhằm trụ được với nghề. Anh tin với sự kiên trì, sẽ đến lúc nhận trái ngọt và thành công như vợ Quốc Toàn tin tưởng. 

Đáp án tham khảo môn Lịch sử thi tốt nghiệp THPT năm 2024 - 24 mã đề