"Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ đột quỵ cao nhất thế giới, có thể tắc mạch não, xuất huyết não. Diễn biến về sau cũng hết sức nặng nề, nếu không tử vong, hôn mê thì người bệnh có thể gặp rất nhiều biến chứng (suy giảm nhận thức, rối loạn ngôn ngữ, liệt nửa người, động kinh, co giật…).

Đây là gánh nặng vô cùng lớn cho gia đình và xã hội", GS Lợi phân tích. 

Bên cạnh đó, nhồi máu cơ tim cũng là một bệnh lý tim mạch nguy hiểm. Trên thế giới, số ca nhồi máu cơ tim tăng ở tuổi 20-30, ước tính 20% số ca nhồi máu cơ tim là ở tuổi dưới 40. Tỷ lệ tử vong và biến chứng ở người trẻ không khác ở người lớn tuổi. 

Nhồi máu cơ tim, đột quỵ đều là bệnh có thể dự phòng được

Theo GS Lợi, bệnh nhồi máu cơ tim, đột quỵ có triệu chứng khác nhau, nhưng đều có cùng yếu tố nguy cơ. Đây đều là những bệnh thường gặp ở người lớn tuổi nhưng ngày càng tăng ở người trẻ. Các yếu tố nguy cơ chính đều có thể thay đổi được để giảm tỷ lệ mắc bệnh. Bệnh có thể dự phòng được.

"Cuộc sống của chúng ta thay đổi nhiều trong những năm qua, mức sống tốt lên. Thế hệ chúng tôi phải đi xe đạp, còn giờ mọi người ngồi nhiều trên xe máy, ô tô. Người Việt xưa cũng không ăn nhiều thịt, mỡ như bây giờ, không có thức ăn nhanh, nước ngọt nên người thanh mảnh. 

Còn ngày nay chúng ta phải đối mặt với nhiều yếu tố nguy cơ như đường máu, huyết áp cao, mỡ máu, stress, béo phì, lười vận động…, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, chủ yếu là đột quỵ, nhồi máu cơ tim", GS Lợi cho biết. 

Trong quá trình khám bệnh hằng ngày, bản thân ông gặp nhiều bạn trẻ 20 tuổi đã tiểu đường, mỡ máu cao.

TS.BS Azumi Ishizaki, Bác sĩ chuyên khoa Nội, Hiệp hội Nội khoa Nhật Bản, cho biết thêm, bệnh tim mạch là bệnh phổ biến, là tên gọi chung chỉ các bệnh liên quan đến tim và hệ thống mạch máu toàn thân. Bệnh gia tăng hàng năm ở Việt Nam, cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. 

"Số người tử vong do bệnh tim mạch nhiều hơn hẳn bệnh ung thư. Nhiều người thường nghĩ ung thư là căn bệnh đáng sợ tuy nhiên căn bệnh người Việt nên chú ý nhiều hơn là bệnh tim mạch", TS Azumi nói. 

Bên cạnh đó, mọi người thường nghĩ bệnh tim mạch là bệnh đột ngột xuất hiện vào một ngày nào đó, nhưng đây không phải là bệnh xảy ra đột ngột, trước khi xảy ra đột quỵ hay nhồi máu cơ tim, cơ thể đã có những dấu hiệu trước. 

Vì thế, vấn đề dự phòng đóng vai trò rất quan trọng. Nhật Bản cũng như một số nước phát triển trên thế giới đã thành công trong việc giảm tỷ lệ tử vong do các bệnh lý tim mạch nhờ dự phòng, điều trị các yếu tố nguy cơ (mỡ máu, tiểu đường, huyết áp cao béo phì…), tăng cường chế độ ăn, duy trì lối sống năng động…

Nhiều người cho rằng bệnh phụ khoa là bệnh của phụ nữ đã có gia đình. Tuy nhiên theo bác sĩ sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung, thực tế các cô gái chưa từng quan hệ tình dục cũng có thể mắc bệnh. Quan hệ tình dục chỉ là một trong số nhiều nguyên nhân gây bệnh phụ khoa. 

"Mọi phụ nữ, thậm chí là trẻ gái 12-13 tuổi, đều có khả năng mắc bệnh do cấu trúc của vùng kín mở hẳn ngoài da, lại nằm giữa lỗ đi đại tiện và tiểu tiện - nơi chứa rất nhiều vi khuẩn. Nếu giữ vệ sinh không sạch sẽ, vi khuẩn, nấm sẽ phát triển gây viêm nhiễm", BS Dung cho biết.

Thực tế, ở những thiếu nữ chưa từng quan hệ tình dục, tỷ lệ mắc bệnh phụ khoa thấp hơn vì có màng trinh bảo vệ. Màng trinh giống như một lớp màng ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn vào sâu bên trong nhưng chỉ một phần nào đó.

Theo BS Dung, một số trường hợp mắc bệnh phụ khoa là do thụt rửa sâu âm đạo, đặt thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, việc thủ dâm bằng tay khi tay cũng như môi trường tiến hành không sạch cũng có thể gây bệnh.

Một nguyên nhân khác là do chị em mặc quần chật, bó sát người trong thời gian dài khiến cho vùng kín bị bí khí, tạo môi trường ẩm thấp. Đây là điều kiện cho vi khuẩn, đặc biệt là nấm phát triển.

Một số trường hợp mắc bệnh do quá sạch. Nhiều chị em có thói quen rửa vùng âm đạo liên tục vì nghĩ như thế là sạch. Tuy nhiên, chính việc vệ sinh quá thường xuyên, cộng thêm hóa chất trong dung dịch sát khuẩn khiến niêm mạc âm đạo bị khô, mất đi độ ẩm cân bằng. Đồng thời, các hóa chất cũng tiêu diệt cả những loại vi khuẩn có lợi trong môi trường này và tạo điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, nấm phát triển. 

Trong môi trường âm đạo tồn tại cả vi khuẩn có lợi và có hại. Âm đạo khỏe mạnh khi lợi khuẩn vượt trội hoặc cân bằng với hại khuẩn. Độ pH trong âm đạo quyết định môi trường sống của các loại vi khuẩn này. 

"Vì vậy, thay đổi độ pH là một trong những lý do gây mất cân bằng hệ sinh thái trong âm đạo, khiến hại khuẩn phát triển nhanh về số lượng trong khi lợi khuẩn giảm đi", BS Dung khuyến cáo.

Biểu hiện của bệnh là ngứa, rát âm hộ, ra nhiều khí hư bất thường, có mùi hôi, màu sắc không bình thường. Bên cạnh đó, có thể có một số biểu hiện như mụn lở loét ở vùng kín, đau buốt và nóng rát khi đi tiểu.

Bệnh không gây hại trực tiếp đến tính mạng nhưng gây xáo trộn trong sinh hoạt cá nhân, với cảm giác nóng rát, khó chịu. Nếu không được chữa trị kịp thời, đúng cách, bệnh dễ chuyển sang mãn tính, để lại di chứng như teo hẹp vòi trứng, gây vô sinh hoặc thai ngoài tử cung, BS Dung cho biết.

Hơn nữa, ngứa bộ phận sinh dục có thể do dị ứng, ký sinh trùng, hắc lào... Vì thế trước khi áp dụng các phương pháp điều trị, chị em cần đi khám, phát hiện nguyên nhân để việc điều trị mang lại hiệu quả.

Để tránh mắc bệnh phụ khoa, bác sĩ khuyên chị em nên giữ vùng kín khô thoáng, sạch sẽ, tắm thường xuyên (nhất là trong thời kỳ kinh nguyệt), tránh mặc quần chật, quần ẩm ướt, không nên mặc đồ lót bó sát, chọn chất liệu cotton. Băng vệ sinh phải đảm bảo sạch, đủ thấm và còn hạn sử dụng, sau 4-6 giờ phải thay một lần.

Khi vệ sinh vùng kín, chị em cũng cần nhớ không dùng nước bẩn để tắm rửa, không nên dùng xà bông hay các chất tẩy rửa mạnh, không dùng nước muối vì muối có tác dụng giữ ẩm.

Khi thấy có những biểu hiện ngứa, rát vùng kín nhiều ngày không khỏi, chị em nên đi khám.

Một nghiên cứu được công bố trên Cell Metabolism phát hiện ra rằng, những người ăn bữa tối lúc 17h đốt cháy nhiều hơn 60 calo so với những người ăn tối muộn hơn. Những người tham gia nghiên cứu ăn tối muộn hơn cũng tích trữ chất béo khác nhau và có mức độ đói cao hơn.

Điều này có nghĩa, theo nghiên cứu, 17h là thời điểm tốt nhất cho bữa tối nếu bạn đang cố gắng giảm cân, nhưng ăn vào thời điểm này còn có những lợi ích khác.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, khi ăn sớm hơn, chúng ta điều chỉnh lượng đường trong máu tốt hơn và cải thiện quá trình trao đổi chất béo, đây là một yếu tố trong quá trình lưu trữ chất béo. Ăn tối sớm và nhẹ giúp cải thiện giấc ngủ, cải thiện tiêu hóa, tăng cường trao đổi chất và giảm huyết áp.

Cách xác định thời điểm ăn tối

Nếu bạn hầu như không thể ăn vào lúc 17h, đừng lo lắng. Thời điểm bạn ăn tối nên cách giờ đi ngủ 3-4 giờ để đảm bảo sức khỏe vì quá trình tiêu hóa chậm lại vào cuối ngày.

Theo Cleveland Clinic, việc có một khoảng thời gian 3 giờ trước khi ngủ sẽ cải thiện giấc ngủ và quá trình tiêu hóa của bạn. Vì vậy, nếu bạn không ngủ trước 22h, hãy ăn lúc 19h.

Điều này đặc biệt đúng đối với những người đang cố gắng giảm cân hoặc mắc một số tình trạng sức khỏe nhất định. Đối với những người bị trào ngược dạ dày thực quản, việc ăn sớm hơn sẽ làm giảm khả năng trào ngược thức ăn từ dạ dày vào thực quản.

Theo Mayo Clinic, bạn cũng nên tránh ăn quá sớm vì đi ngủ khi bụng đói có thể làm gián đoạn chất lượng giấc ngủ. Để tránh bụng cồn cào và cơn đói khi nằm trên giường, hãy cố gắng ăn sáng nhiều hơn và ăn trưa nhiều hơn một chút so với bữa tối.

Thời điểm ăn tốt nhất cuối cùng sẽ khác nhau tùy theo từng người, tùy thuộc vào lịch trình và thói quen ngủ, nhưng tính nhất quán là chìa khóa để cải thiện sức khỏe tổng thể.

Việc duy trì lịch ăn uống nhất quán từ ngày này sang ngày khác có liên quan đến việc giảm cân, tăng năng lượng và giảm các yếu tố nguy cơ chuyển hóa đối với bệnh mãn tính.

Ưu và nhược điểm của việc ăn tối muộn hơn

Ăn tối sớm tốt hơn cho bạn không có nghĩa là ăn muộn hơn một chút không có lợi ích gì. Ăn gần giờ đi ngủ có thể hữu ích khi bạn cố gắng ngăn ngừa tình trạng hạ đường huyết vào ban đêm.

Có những loại hormone và axit amin trong thực phẩm có thể giúp bạn buồn ngủ, nếu bạn ăn chúng trước khi đi ngủ. Một số loại thực phẩm có chứa tryptophan, serotonin hoặc melatonin có thể giúp bạn dễ ngủ, nhưng ăn nhiều gần giờ đi ngủ có thể làm gián đoạn giấc ngủ và có thể không tốt cho sức khỏe tổng thể.

Cuối cùng, ăn quá muộn có nhiều nhược điểm hơn là ưu điểm. Theo Cleveland Clinic, ăn quá gần giờ đi ngủ (ít hơn 3 giờ trước khi đi ngủ) có thể dẫn đến tăng cân vì lượng calo được lưu trữ dưới dạng chất béo trong khi bạn ngủ, thay vì được đốt cháy.

Các nghiên cứu cho thấy ăn quá gần giờ đi ngủ làm giảm khả năng dung nạp glucose và làm tăng khả năng béo phì gấp 5 lần.

Dù vậy, đừng để điều này ngăn cản bạn ăn tối, nếu bạn bỏ lỡ thời gian lý tưởng để ăn. Ăn tối muộn hơn hoặc ngay trước khi đi ngủ tốt hơn là không ăn gì cả, đặc biệt là nếu bạn đói hoặc không ăn đủ trong ngày.

Ngay cả khi ngủ, cơ thể bạn vẫn cần năng lượng để hoạt động, vì nó đang phục hồi sau ngày hôm trước. Khi bạn đi ngủ trong tình trạng đói, cơ thể bạn sẽ thiếu calo cần thiết để nạp lại năng lượng. Điều này khiến cơ thể bạn giữ lại carbohydrate và chất béo thay vì sử dụng chúng làm nhiên liệu.

Bữa tối nhẹ hay nhiều hơn thì tốt?

Cũng giống như hầu hết lời khuyên về dinh dưỡng, việc ăn tối nhẹ hơn hay nhiều hơn chủ yếu phụ thuộc vào từng cá nhân. Một số bệnh nhân bị trào ngược dạ dày gặp khó khăn hơn khi ăn tối nhiều. Tuy nhiên, một số vận động viên thích và có thể chịu đựng được bữa tối nhiều.

Thông thường, tốt nhất là ăn tối nhẹ hơn và ăn nhiều thức ăn hơn trong ngày. Tỷ lệ trao đổi chất (cách cơ thể bạn xử lý thức ăn, chất dinh dưỡng và calo) thường đạt đỉnh vào khoảng buổi trưa. Bạn nên ăn sáng và ăn trưa nhiều hơn để tránh ăn vặt vào đêm khuya.

Một bữa tối nhẹ có lợi vì nó có thể cải thiện huyết áp, chất lượng giấc ngủ, tiêu hóa và quá trình trao đổi chất của bạn.

Tăng cường ăn nhiều rau xanh giúp phụ nữ cải thiện chứng khô âm đạo.

Ngoài ra, căng thẳng và ăn kiêng cũng ảnh hưởng tới cơ chế tự bôi trơn âm đạo do làm giảm khả năng sản sinh estrogen của tuyến thượng thận. Những phụ nữ đang điều trị ung thư bằng hóa trị và xạ trị xung quanh vùng khung xương chậu cũng có thể dẫn đến tình trạng suy giảm estrogen và giảm chất bôi trơn âm đạo dẫn đến khô hạn.

Do dùng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc kháng histamin, thuốc điều trị loét dạ dày, thuốc chống trầm cảm đều gây ra tác dụng phụ dẫn tới khô âm đạo. Với những phụ nữ bị dị ứng hoặc cảm lạnh, tình trạng khô hạn cũng có thể diễn ra trong một vài ngày vì các loại thuốc chống dị ứng hoặc thuốc trị cảm lạnh có chứa thuốc kháng histamin. Ngoài ra, các loại thuốc điều trị bệnh hen suyễn cũng có thể dẫn đến hiện tượng khô hạn. Nguyên nhân là do các loại thuốc này gây giảm tiết dịch, nên âm đạo cũng bị khô hơn.

Kích thích chưa đủ độ: Trong một số trường hợp, khô âm đạo là do màn dạo đầu nghèo nàn, chị em chưa được kích thích đủ hoặc do ham muốn tình dục chưa đến độ “bùng nổ”, nên âm đạo chưa tiết đủ dịch nhầy bôi trơn. Ngoài ra, vấn đề tình dục ở đối tác như: tình dục thô bạo, xuất tinh sớm, rối loạn cương dương... có thể ảnh hưởng xấu tới tâm lý của chị em và dẫn tới tình trạng khô hạn.

Dị ứng: Nhiều phụ nữ bị dị ứng nghiêm trọng với loại hóa chất có trong xà phòng, các sản phẩm vệ sinh, thậm chí cả nước hoa. Và nếu vô tình vùng kín của họ phải tiếp xúc với các loại hóa chất này thông qua đồ dùng, đồ lót, khăn lau... có thể khiến vùng kín “biểu tình” bằng biểu hiện khô hạn.

Tâm lý căng thẳng, lo lắng: Những người đang ở tình trạng căng thẳng và lo lắng, stress đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến ham muốn tình dục của họ. Và ở phụ nữ, nó có thể biểu hiện thành tình trạng khô hạn. Hơn nữa, những lo lắng không biết đối tác có hài lòng hay không cũng có thể khiến “cô bé” khô hạn. Tình trạng này sẽ nhanh chóng qua đi nếu đối tác kiên nhẫn và dành nhiều tình cảm, thời gian cho khúc dạo đầu.

Cần làm gì khi bị khô âm đạo?

Chế độ ăn bổ sung estrogen giúp làm ẩm âm đạo bị khô rát: Cần tăng cường ăn nhiều rau xanh, uống đủ nước, bổ sung các loại vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B6, B12), cải thiện chế độ sinh hoạt. Thực đơn giàu đậu tương cũng có tác dụng rất tốt giúp cải thiện chứng khô âm đạo vì trong đậu tương có chất isoflavone được coi là estrogen thực vật. Chất này giúp điều tiết hormon, tăng khả năng tiết chất nhờn ở âm đạo.

Tập luyện thể dục thể thao: Phụ nữ nên tập luyện các động tác thể thao nhẹ nhàng để cải thiện khí huyết, giảm căng thẳng, stress, mệt mỏi, giúp thư thái đầu óc sẽ giúp khắc phục được tình trạng trên.

Trong quan hệ tình dục, chị em nên chia sẻ với chồng về chuyện ấy, để nhận được sự cảm thông và cùng khắc phục. Với màn dạo đầu, người chồng có thể thay đổi và kéo dài màn dạo đầu để tạo hưng phấn cho người vợ. Không nên kích thích bằng những động tác thô bạo vì có thể ảnh hưởng đến tâm lý của người vợ và gây ra sự căng thẳng. Vợ chồng chỉ quan hệ khi có trạng thái tâm lý thoải mái.

Sử dụng các thuốc giúp bôi trơn âm đạo cũng có hiệu quả. Tuy nhiên, khi sử dụng các thuốc này, cần có sự tư vấn của bác sĩ vì rất có thể hiện tượng khô âm đạo liên quan đến những biểu hiện khác của mãn kinh. Khi đó, bác sĩ sẽ cho chị em lời khuyên để điều trị thích hợp.

Điều cần tránh khi bạn bị khô rát âm đạo: Cần tránh sử dụng các sản phẩm có nồng độ axit cao, các loại sữa tắm hay xà phòng để vệ sinh âm đạo, các sản phẩm để thụt rửa âm đạo, không sử dụng các loại mỹ phẩm hay chất thơm để thoa vào âm đạo, không lạm dụng các dung dịch vệ sinh phụ nữ... vì chúng có thể khiến âm đạo bị khô nhiều hơn, thậm chí gây viêm nhiễm.

Theo Tâm Anh

Sức khỏe & Đời sống