“Chúng tôi ý thức được rằng khi bắt đầu chuyển sang tự chủ, toàn bộ kinh phí chi thường xuyên khoảng 120 tỷ/ năm không còn nữa. Điều này cũng khiến chúng tôi phải hết sức cân đối giữa mức học phí với sự thu hút người học. Chúng ta không thể tăng học phí mà không tăng chất lượng đào tạo”.

Khó khăn thứ hai theo PGS.TS Trần Văn Tớp chính là sự cạnh tranh trong giáo dục, đặc biệt là cạnh tranh giữa khu vực và quốc tế bắt đầu trở nên khốc liệt.

“Trong năm 2017, Trường ĐH Bách khoa bị kéo đi khoảng 10 người thực sự xuất sắc. Có những người được hứa hẹn mức lương từ 80 – 150 triệu. Tuy nhiên đây là một “cuộc chơi” và chúng ta cũng không thể đứng ngoài cuộc. Cách duy nhất chúng ta có thể giữ họ lại là chính sách.

Nhưng các trường công lập không thể làm được thế. Chúng tôi không thể trả mức lương lên 100 – 150 triệu tháng. Rõ ràng, đây là một vướng mắc không nhỏ”, PGS.TS Tớp nhấn mạnh.

Đó là những thông tin mà PGS Tớp mang tới  hội thảo “Cơ chế tự chủ đối với các trường Đại học công lập – Vấn đề đặt ra và vai trò của Kiểm toán nhà nước”.

Tại đây, đại diện các trường đại học đã nêu ra những khó khăn khi được giao quyền tự chủ.

“Chúng tôi không ngại chắt bóp chi tiêu…”

ĐH Kinh tế TP.HCM là trường đầu tiên được Chính phủ cho phép thí điểm thực hiện cơ chế tự chủ. Sau 5 năm thực hiện, PGS.TS Phan Thị Bích Nguyệt, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho biết, cái khó của các đơn vị tự chủ luôn hiện hữu và luôn làm lãnh đạo các trường phải suy nghĩ.

Toàn cảnh hội thảo diễn ra sáng 19/3

“Là những người đi đầu chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn. Chúng tôi không ngại khó, không ngại khổ, không ngại chắt bóp trong chi tiêu. Chúng tôi chỉ ngại một điều là sự không đồng bộ trong hệ thống hành lang pháp lý được ban hành cùng chủ trương tự chủ của các trường đại học”.

Theo bà Nguyệt, nhiệm vụ của các trường công phải thực hiện theo đúng luật. Nhưng cái khó của các trường là nếu làm theo đúng tất cả các luật, việc thực hiện tự chủ gần như không thực hiện được.

“Chúng tôi đang khó, các đồng chí vào kiểm toán cũng rất khó, bởi “án tại hồ sơ”. Do vậy muốn chủ trương tự chủ thành công, cần phải cởi mở hơn trong việc làm luật. Đã có lúc chúng tôi nói thế này, nếu không sửa đổi luật thì xin cho chúng tôi rút khỏi chương trình thực hiện tự chủ”, bà Nguyệt chia sẻ.

GS.TS Đoàn Xuân Tiến, Phó tổng Kiểm toán nhà nước cũng đồng tình đây là thực trạng khó khăn và vướng mắc từ việc chưa đồng bộ các quy định của luật.

Ông cho biết, trong quá trình kiểm toán có những thứ cơ quan kiểm toán phát hiện ra nhưng kiến nghị xử lý rất khó.

Ông lấy ví dụ về vấn đề thanh toán vượt giờ. Theo quy định tất cả những hoạt động từ giảng lý thuyết, cho bài tập, hướng dẫn đồ án, chấm bài,… định mức của một giảng viên là hơn 300 giờ/ năm. Nhưng thực tế tất cả những nhiệm vụ giao cho các giảng viên quy đổi ra có những trường hợp lên tới hơn 1000 giờ/ năm. Trong khi đó lại có những trường không đủ định mức.

PGS.TS Trần Văn Tớp cũng cho rằng, bất cập trong hệ thống văn bản pháp luật là một khó khăn làm hạn chế quyền tự chủ của các trường. Nhiều quy định, thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư trường vẫn phải xin phép bộ chủ quản và đôi khi dẫn tới việc chậm trễ kéo dài.

“Việc này cũng khiến “thêm tải” cho cơ quan chủ quản. Trong điều kiện sắp tiến tới tự chủ, bộ chủ quản cần xem xét những công việc nào vừa giảm tải cho chính phía trên, vừa tạo điều kiện cho phía dưới để khi chúng ta thực hiện tự chủ sẽ thông thoáng hơn, tránh tình trạng chậm trễ kéo dài”.

Tự chủ có khiến học phí “phi mã”?

Một vấn đề khác được PGS.TS Phạm Xuân Hoan, Trưởng ban Kế hoạch – Tài chính, Đại học Quốc gia Hà Nội băn khoăn liên quan đến vấn đề thu học phí.

Theo PGS.TS Hoan, sứ mệnh của nhà trường không chạy theo thị trường với số lượng đông để tìm kiếm nguồn thu hay lợi nhuận. Hiện tại Đại học Quốc gia Hà Nội đang là một trong số khá ít các cơ sở giáo dục đại học công lập thực hiện thu học phí tuân thủ theo đúng quy định mà không thu thêm bất cứ khoản thu “trá hình” nào khác từ người học.

“Theo lẽ thường, việc thực hiện đúng quy định của nhà nước sẽ tạo ra sự công bằng. Tuy nhiên, thực tế lại không như vậy. Lý do là mức trần học phí theo Nghị định của chính phủ tương đối thấp nên hầu hết các cơ sở giáo dục đại học đều áp đặt mức trần, tức áp dụng mức học phí bằng với học phí của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Trong khi đó Đại học Quốc gia Hà Nội đào tạo rất bài bản nên phát sinh chi phí tương đối cao. Học phí giống nhau nhưng Đại học Quốc gia Hà Nội tập trung vào đào tạo các ngành khoa học cơ bản không hấp dẫn thị trường, với chi phí đào tạo cao hơn để đảm bảo chất lượng. Điều này đã tạo ra sức ép tài chính tương đối lớn với trường chúng tôi”, PGS.TS Hoan chia sẻ.

Trong khi đó, PGS.TS Hoàng Văn Cường, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân băn khoăn, khi được giao quyền tự chủ tức các trường phải tự quyết định và tự chịu trách nhiệm.

Nếu như trước đây các trường ra quyết định đều dựa trên văn bản, định mức thì khi được giao quyền tự chủ, nhiều trường cảm thấy “rất run” khi duyệt chi vì không biết quyết định đó đúng hay sai và không biết dựa vào cái gì.

GS.TS Hoàng Văn Cường, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân

“Trước đây trường chúng tôi còn có khung trần thu học phí. Nhưng theo chủ trương tự chủ tới đây không có trần học phí, các trường hoàn toàn phải tự quyết định.

Vậy nếu “quyết định bao nhiêu cũng được” thì căn cứ nào để đưa ra quyết định ấy. Điều này tôi thấy hoàn toàn khó cho các trường”.

Ngoài ra, PGS.TS Cường cũng chia sẻ thêm, trong cơ cấu xây dựng mức học phí hiện nay, nhà trường cũng phải dành một phần cho trợ cấp xã hội với các đối tượng chính sách. Theo ông, điều này có nghĩa sinh viên sẽ phải “gánh” thêm một phần tiền bù vào trợ cấp cho các đối tượng chính sách. Để giải quyết vấn đề này thế nào cũng là một bài toán khó.

Thúy Nga

Tổng bí thư: "Tập trung đổi mới mô hình quản trị, tự chủ đại học"

Dự khai giảng sáng nay, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói rằng SV cần phải có kỹ năng để không bị robot thay thế như sáng tạo, hợp tác, phản biện.

Theo lãnh đạo Cục Trẻ em, trung bình mỗi năm, kênh giao tiếp này nhận hơn 500.000 cuộc gọi đến, cao điểm nhất là năm 2020 – 2021, khi đại dịch Covid-19 đang trong giai đoạn cao điểm. Ngoài các kênh truyền thống (như điện thoại cố định, di động), Tổng đài Quốc gia về bảo vệ trẻ em có thêm tài khoản Zalo.

Năm 2019, ứng dụng bảo vệ trẻ em “Tổng đài 111” trên hai nền tảng điện thoại thông dụng iOS và Android đã ra mắt với mong muốn mang lại một cuộc sống an toàn và lành mạnh hơn cho các em nhỏ. Theo đó, ứng dụng  “Tổng đài 111” cung cấp biểu mẫu thông tin nhằm hỗ trợ người dùng báo cáo các trường hợp nghi vấn xâm hại trẻ em để nhận được sự hỗ trợ cần thiết. Bên cạnh đó, kho thư viện tài liệu cũng được xây dựng tại đây nhằm giới thiệu các thông tin cơ bản về quyền trẻ em, cùng một số kỹ năng giáo dục an toàn cho trẻ em. Ông Nam đánh giá, các kênh tiếp nhận trực tuyến đã hoạt động hiệu quả trong thời gian qua.
 
Tính đến 11/2022 đã tiếp nhận 356.681 cuộc gọi tới, trong đó, các hệ thống trực tuyến đã tiếp nhận trên 9.300 cuộc gọi phản ánh. “Hơn 400 cuộc gọi trong số này xếp loại có vấn đề xâm hại trên môi trường mạng. Các tổng đài viên đã triển khai 393 cuộc gọi tư vấn, trong đó, có 20 trường hợp cần can thiệp khẩn cấp”, ông Đặng Hoa Nam nói.

Cũng theo lãnh đạo Cục Trẻ em, các cuộc gọi yêu cầu gỡ bỏ các thông tin xâm phạm về đời tư của trẻ để lan truyền trên mạng với ý đồ khác nhau, chiếm số lượng lớn nhất. 
 
Đề cập đến các khó khăn khi triển khai trong thực tiễn, đại diện Cục Trẻ em chia sẻ, trong nhiều trường hợp phản ứng của các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức không theo kịp tâm lý, kỳ vọng của các cha mẹ, trẻ em khi gọi phản ánh tới tổng đài. Trong khi đó, việc xoá, gỡ triệt để các thông tin độc hại, gây ảnh hưởng tiêu cực trên mạng Internet cũng còn nhiều khó khăn khi các đường dẫn, thông tin có thể xuất hiện ở nhiều nơi. Do đó, cần phải có sự kết hợp của nhiều bên, nhiều giải pháp khác nhau để giải quyết.
 
Theo các chuyên gia, các sản phẩm, giải pháp công nghệ hiện nay có thể giúp ngăn ngừa, hạn chế việc tiếp xúc với các thông tin độc hại; giúp các bậc cha mẹ thuận tiện hơn trong việc quản lý và bảo vệ trẻ em khi sử dụng mạng Internet. Tuy nhiên, để bảo vệ an toàn cho trẻ em trên không gian mạng không chỉ phụ thuộc vào công nghệ, mà cần sự đồng hành và tạo ra được “hệ miễn dịch số” cho trẻ. 

Ông Vũ Thanh Thắng, đại diện Công ty Giải pháp an ninh mạng thông minh (SCS) - đơn vị phát triển giải pháp SafeGate chia sẻ, ngoài việc đảm bảo an toàn, tương tác lành mạnh, hỗ trợ trẻ em trên môi trường mạnh thì cần đồng hành, hướng dẫn cho cả phụ huynh và các em những kiến thức kỹ thuật số để nhận diện các nguy cơ trên không gian mạng. “Khi phát triển SafeGate cho trẻ em, chúng tôi không chỉ đặt nặng các vấn đề kỹ thuật mà tiếp cận sản phẩm theo hướng nhân bản hơn, để bố mẹ có thể đồng hành cùng con cái, để các em hiểu và tránh được nguy cơ trên không gian mạng”, ông Thắng nói.

Công ty đã nói với các nhà đầu tư rằng, mô hình kinh doanh nội bộ này sẽ cho phép Intel tiết kiệm "8 đến 10 tỷ USD khi kết thúc năm 2025". Song, động thái này hóa ra lại tốn kém hơn nhiều so với dự đoán của các nhà đầu tư, đơn khiếu nại cho biết.

"Tuy nhiên, các nhà đầu tư không biết rằng hoạt động kinh doanh đúc của Intel đang gặp khó khăn, gây thiệt hại hàng tỷ USD, nhiều hơn so với những gì các nhà đầu tư được biết, ngay cả khi tăng trưởng doanh thu của bộ phận kinh doanh đúc suy giảm suốt thời gian qua", đơn kiện cho biết, đề cập đến giai đoạn từ ngày 25/1 đến ngày 1/8/2024.

Vụ kiện cáo buộc Intel, cùng với CEO và CFO của công ty, đã đưa ra những tuyên bố sai sự thật và gây hiểu lầm, từ đó thổi phồng giá cổ phiếu công ty.

Cổ đông trong vụ kiện đã trích dẫn các tuyên bố từ bị đơn mà họ cho là đã “đếm cua trong lỗ” của các đơn vị kinh doanh thuộc Intel, bao gồm cả mô hình xưởng đúc.

Chẳng hạn, trong thông cáo báo chí tháng 1/2024 của Zinsner: "Chúng tôi đã tiếp tục thúc đẩy hiệu quả hoạt động trong quý 4 và dễ dàng đạt được cam kết tiết kiệm chi phí 3 tỷ USD của năm 2023. Công ty kỳ vọng sẽ tiếp tục hoạt động hiệu lực, hiệu quả vào năm 2024 và trở về sau, khi chúng tôi triển khai mô hình xưởng đúc nội bộ mới, được thiết kế để thúc đẩy tính minh bạch và trách nhiệm giải trình cũng như lợi nhuận cao hơn cho vốn của chủ sở hữu".

Không chỉ gây hiểu lầm, phía nguyên đơn còn cho rằng, Intel đã không tiết lộ việc "hoạt động kinh doanh xưởng đúc đang phải chịu chi phí tăng vọt và cần nhiều chi phí vốn hơn đáng kể so với những gì các nhà đầu tư đã tin tưởng và kết quả là đã phải chịu khoản lỗ 7 tỷ USD vào năm 2023".

James Park, một chuyên gia về quy định chứng khoán tại Đại học California, Los Angeles, nhận định những cáo buộc trong đơn kiện đối với Intel là “khá chuẩn xác”. Tuy nhiên, Intel có thể sẽ lập luận rằng “tuyên bố sẽ tiết kiệm chi phí” là một tuyên bố hướng tới tương lai - nội dung được bảo vệ bởi điều khoản an toàn trong Đạo luật cải cách tố tụng chứng khoán tư nhân.

(Theo BI, Yahoo)