Vinfast được kỳ vọng sẽ trở thành nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Việt Nam và sẽ xuất khẩu xe ô tô ra toàn cầu.

Năm 2018, sự xuất hiện của “ngôi sao mới” Vinfast đã tạo bất ngờ lớn cho các hãng xe ngoại, tạo nên sự háo hức và sức hút mạnh mẽ trên thị trường. Ông  đánh giá như thế nào về sự kiện này?

Châu Á không thiếu các nhà sản xuất xe hơi nổi tiếng. Tuy nhiên, ngoài Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, các quốc gia khác của lục địa này ít có đại diện của ngành công nghiệp ô tô đến với Paris Motor Show (một trong năm triển lãm ô tô lớn nhất thế giới). VinFast là doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên có mặt tại triển lãm này với một chiếc sedan và một chiếc SUV, đánh dấu bước tiến quan trọng của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.

Tôi đánh giá cao các nỗ lực của Vinfast thông qua sự hợp tác với các thương hiệu lớn bao gồm Pininfarina, Bosch, Magna, Siemens hay BMW, để đưa hai sản phẩm của mình đến với sân khấu lớn tại Paris. Tôi mong muốn và kỳ vọng từ trung tâm công nghiệp Hải Phòng, Vinfast sẽ trở thành nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Việt Nam, các sản phẩm sẽ được thị trường đón nhận và sẽ xuất khẩu xe ô tô ra toàn cầu.

Theo ông, điều lớn nhất mà Vinfast mang đến gì cho nền công nghiệp ô tô Việt Nam là gì?

iều nhìn thấy đầu tiên là nếu Vinfast chính thức đi vào hoạt động theo công suất thiết kế sẽ thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ ngành ô tô Việt Nam phát triển. Mỗi xe ô tô có từ 20.000 đến 30.000 chi tiết, linh kiện. Việc Vinfast tuyên bố ưu tiên nội địa hóa với tỷ lệ rất cao sẽ là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp cung ứng. Mỗi doanh nghiệp sản xuất một vài linh kiện cho Vinfast thôi thì cũng ‘sống khỏe’ và tăng hàm lượng giá trị Việt của xe lên rất nhiều. Dĩ nhiên, để tham gia, sản phẩm của doanh nghiệp hỗ trợ phải đạt tiêu chuẩn cao của Vinfast.

ông nghiệp hỗ trợ Việt Nam không chỉ phục vụ cho Vinfast mà còn có khả năng nâng cao năng lực đạt chuẩn để tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Vinfast phát triển sẽ khiến ngành công nghiệp ô tô phát triển. Ngành công nghiệp ô tô phát triển sẽ kéo theo hàng loạt những ngành khác cùng phát triển, từ các yếu tố liên quan đến đầu vào của công nghiệp ô tô đến các ngành liên quan đến yếu tố đầu ra của ô tô (ví dụ như một phương tiện giao thông).

Ông dự báo ra sao về vị trí công nghiệp ô tô Việt Nam trong tương quan khu vực vài năm tới?

Công nghiệp ô tô thế giới đang do các tập đoàn đa quốc gia chiếm lĩnh và chi phối về nghiên cứu và phát triển, công nghệ, thị trường (15 tập đoàn hàng đầu chiếm 82% thị trường ô tô toàn cầu). Các tập đoàn có quy định, thỏa thuận về thị phần, phân khúc cụ thể cho sản xuất và nhập khẩu tùy thuộc vào điều kiện thị trường. Các tập đoàn sản xuất xe thường hợp tác, sở hữu chéo để tận dụng công nghệ, thị trường và nhà cung cấp để giảm giá thành sản phẩm.

Nhìn chung, Việt Nam là quốc gia có tiềm năng để phát triển ngành sản xuất, lắp ráp ô tô. Thị trường ô tô trong nước vài năm gần đây tăng trưởng tốt hơn kỳ vọng. Với tốc độ tăng trưởng ổn định của thị trường xe con dưới 9 chỗ như hiện nay (trung bình 20 - 30%/năm), đến năm 2020, Việt Nam sẽ sớm vượt Philippines cả về sản xuất và bán hàng.

Tiềm năng phát triển công nghiệp ô tô phụ thuộc vào 3 yếu tố: quy mô và cơ cấu dân số, mức thu nhập bình quân đầu người, và số xe trung bình/1.000 dân. Tại Việt Nam, xu thế ô tô hóa dự báo sẽ diễn ra trong thời gian tới, khi GDP bình quân đầu người vượt 3.000 USD và số xe trung bình trên 1.000 dân đạt 50 xe. Bên cạnh đó, Việt Nam đang trong giai đoạn dân số vàng, với sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu, đây sẽ là khách hàng tiêu dùng lớn tiềm năng của xe cá nhân. Đến năm 2020, dự kiến nhu cầu thị trường trong nước đạt khoảng 450 đến 500 nghìn xe/năm. Năm 2025, dự kiến đạt khoảng 800 đến 900 nghìn xe/năm.

Nhìn xa hơn, ông nghĩ gì về tham vọng đưa ô tô Việt ra thế giới?

Với sự chung sức của Chính phủ, doanh nghiệp, người dân, tôi hy vọng trong thời gian tới, công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ có nhiều sản phẩm thương mại được xuất khẩu ra nước ngoài.

Xin cảm ơn ông!

Thái Lan vọt lên chiếm vị trí đầu bảng

Theo số liệu vừa được Tổng cục Hải quan công bố, trong tháng 6, lượng xe nhập khẩu ô tô nguyên chiếc các loại vào Việt Nam đạt 8.663 chiếc, giảm 29,1% so với tháng trước đó. Mặc dù giảm về số lượng nhưng giá trị nhập khẩu xe các loại lại tăng 4,9%, lên 247,8 triệu USD.

Tổng cục Hải quan cho biết nguyên nhân khiến giá trị nhập khẩu xe tăng là do lượng xe sang và siêu sang nhập về Việt Nam tăng mạnh để tránh thuế tiêu thụ đặc biệt có hiệu lực từ ngày 1.7, trong khi các xe bình dân nhập về ít hơn để chờ thuế giảm cũng từ thời điểm đó.

Theo đó, tính chung 6 tháng đầu năm, lượng ô tô nhập nguyên chiếc vào Việt Nam đạt 49.890 chiếc (giảm 9,1%), tương đương giá trị đạt hơn 1,2 tỉ USD (giảm 19,3%).

Đáng chú ý, lượng xe nhập từ Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm giảm mạnh 60%, từ mức 16.925 chiếc, trị giá 653,2 triệu USD của cùng kỳ năm ngoái, xuống chỉ còn 6.972 chiếc, trị giá 266,8 triệu USD.

Trong khi đó, lượng nhập khẩu xe từ Thái Lan trong 6 tháng đầu năm tăng vọt lên hơn 15.000 chiếc, tăng 1,5 lần so với hơn 10.000 chiếc của cùng kỳ năm ngoái. Với mức tăng này, Thái Lan đã trở thành nhà cung cấp ô tô nguyên chiếc số 1 cho Việt Nam trong 6 tháng đầu năm. Tiếp đến là Hàn Quốc với 9.432 chiếc, Trung Quốc 6.972 chiếc, Ấn Độ 6.055 chiếc và Nhật Bản 4.298 chiếc.

Phân khúc xe được Việt Nam nhập khẩu từ Thái Lan nhiều nhất trong 6 tháng đầu năm là xe bán tải, trong đó loại xe Ford Ranger liên tục đứng số 1 trong danh sách xe được Việt Nam nhập khẩu từ Thái Lan. 5 mẫu xe bán tải khác cũng được Việt Nam nhập phổ biến từ Thái gồm: Toyota Hilux, Ford Ranger, Mitsubishi Triton, Mazda BT-50 và Chevrolet Colorado với doanh số lên tới 11.189 chiếc, chiếm tới gần 3/4 tổng lượng xe nhập từ các nước trong khu vực.

Tiềm ẩn nguy cơ

Hiện nay, các nhà sản xuất ô tô Thái Lan đang xây dựng chiến lược mở rộng xuất khẩu sang các nước Đông Nam Á như Campuchia, Lào, Myanmar, Việt Nam, Philippines... Họ sẽ lập bộ phận kinh doanh chuyên giám sát hoạt động xuất khẩu ô tô tại các thị trường này để nghiên cứu thị trường, chính sách nhằm tư vấn cho công ty đẩy mạnh xuất khẩu ô tô.

Đáng chú ý, trong những năm gần đây, các công ty liên doanh sản xuất xe hơi liên tục tăng cường năng lực sản xuất ở Thái Lan. Hàng loạt thương hiệu tên tuổi của Nhật cũng xem Thái Lan là trung tâm sản xuất chính tại Đông Nam Á.

Dựa vào những thế mạnh này, mối lo ngại rằng Việt Nam sớm trở thành thị trường nhập khẩu ô tô lớn nhất của Thái Lan là hoàn toàn có thể xảy ra. Năm 2015, Việt Nam đã chi 400 triệu USD trong 3 tỉ USD để nhập xe từ Thái Lan. Mức chi này được dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh trong năm nay và sẽ lên tới 10 tỉ USD vào năm 2030. Hơn thế nữa, Việt Nam đang bước vào thời kỳ xã hội hóa xe hơi, dự báo tỷ lệ sở hữu xe hơi cá nhân của Việt Nam có thể tăng lên 40 chiếc/1.000 dân vào năm 2025.

Các chuyên gia cũng lo ngại thị trường ô tô tiềm năng với quy mô hàng tỉ USD của Việt Nam sẽ "nằm gọn" trong tay Thái Lan, còn ngành sản xuất ô tô trong nước sẽ trì trệ, lao động mất việc, các doanh nghiệp phải chuẩn bị lượng lớn ngoại tệ để đáp ứng cho nhu cầu nhập khẩu xe từ Thái Lan thời gian tới.