Cuộc khủng hoảng bản sắc của đại học châu Âu

2025-01-30 11:56:07 [Nhận định] 来源：NEWS

Hiện nay,ộckhủnghoảngbảnsắccủađạihọcchâuÂtỉ giá đô hôm nay giáo dục đại học ở châu Âu đang lâm vào tình trạng bất ổn sâu sắc. Vậy các trường đại học nên tập trung chủ yếu vào lĩnh vực gì? Nghiên cứu, đào tạo giảng viên hay hòa nhập xã hội? Các chính phủ có nên đầu tư nhiều hơn vào giáo dục đại học để củng cố sự tăng trưởng kinh tế dài hạn? Các trường đại học có nên bị bỏ lại một mình để cạnh tranh và tồn tại trong thị trường giáo dục toàn cầu?

ĐH Manchester Metropolitan

Trong khi còn đang tranh cãi về vai trò của mình trong tương lai, các trường đại học châu Âu không được đánh mất bản sắc cá nhân, truyền thống và mục tiêu xã hội của mình. Điều này không hề dễ dàng. Ban quản trị các trường phải đối mặt với những áp lực từ bên trên – các hiệp hội châu Âu và các chính phủ quốc gia – cũng như áp lực từ chính các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên của họ.

Hơn nữa, các thông số của cuộc tranh luận này đang ngày càng mơ hồ. Một mặt, các trường phải tuân thủ các thỏa thuận lâu dài với chính phủ. Mặt khác, họ phải đối mặt với những nhà cải cách nhiệt thành - những người đang tìm kiếm giải pháp dựa vào nhu cầu thị trường, tập trung vào sự cạnh tranh giữa các cơ sở giáo dục, khuyến khích sự năng động của sinh viên và giảng viên, tập trung vào phương pháp học tập lấy sinh viên làm trung tâm.

Rõ ràng, những quan điểm này gây ra những tác động rất khác nhau cho tương lai của các trường. Theo truyền thống, các trường đại học tiến hành nghiên cứu, cung cấp giáo dục chuyên nghiệp và cung cấp cho tầng lớp thanh niên của một quốc gia một nền tảng văn hóa trước khi họ bước ra ngoài xã hội. Ngày nay, không có mục đích nào trong số này có vẻ an toàn. Thật vậy, mối nguy hiểm trầm trọng nhất với các trường đại học châu Âu là quá trình hỗn loạn kéo dài về mục tiêu cuối cùng của họ.

Tìm kiếm sự thật thông qua quan sát, thực nghiệm, lập luận hợp lý và chỉ trích lẫn nhau luôn là một lý do tồn tại của các trường đại học. Phản ánh điều này, chính phủ đã khuyến khích một số cơ sở giáo dục cố gắng có những nghiên cứu sánh ngang với các trường đại học hàng đầu của Mỹ.

Nhưng không phải tất cả các trường đại học châu Âu đều coi mình là các cơ sở tập trung vào nghiên cứu. Nhiều trường muốn tập trung vào việc chuẩn bị cho sinh viên trước khi bước ra thế giới việc làm. Tuy nhiên, những kỹ năng mà thị trường đòi hỏi luôn thay đổi nhanh đến mức các trường có thể phải vật lộn để kết hợp các kỹ năng nhận thức chung được dạy trong lớp học – như tư duy phê phán, giải quyết vấn đề, viết luận – với chuyên môn nghiệp vụ thu được ở nơi làm việc. Và nếu những năm tháng ngồi trên giảng đường không tạo ra những kỹ năng nhận thức lớn hơn thì những lý lẽ biện minh về mặt kinh tế cho việc đầu tư vào giáo dục đại học sẽ sụp đổ.

Các trường đại học cũng có một sứ mệnh mang tính cộng đồng, là cung cấp cho sinh viên nền tảng văn hóa cho cuộc sống. Mục tiêu này có thể ngày càng gây tranh cãi trong xã hội phương Tây đa nguyên, tuy nhiên các trường nên cung cấp cho sinh viên ít nhất là những hiểu biết về lịch sử, nguyên tắc cơ bản của triết học… Nếu không có nhận thức hợp lý về môi trường văn hóa – xã hội, sinh viên có thể sẽ xem trường đại học là một nơi để mua các mục tiêu cá nhân, là nơi tạo các mối quan hệ hữu ích, là nơi trải nghiệm cuộc sống sinh viên.

Các trường đại học châu Âu dù có đi qua bất cứ con đường nào thì việc giữ bản sắc riêng của mình khi đối mặt với sự thay đổi toàn cầu và cải cách giáo dục cũng sẽ ngày càng khó khăn hơn. Các nhà nghiên cứu bây giờ không chỉ còn ở trong tháp ngà, mà đã làm việc như một phần của mạng lưới toàn cầu phức tạp cùng với những người tham gia thuộc khu vực tư nhân. Những giáo sư chính thức – những người từng là trung tâm của một trường đại học – bây giờ được thay thế bởi những giáo viên bán thời gian, thiếu sự kết nối chặt chẽ với các trường.

Tương tự, ngày càng nhiều trường đại học đưa ra những quan điểm mới – những quan điểm thu hút sự quan tâm từ các doanh nghiệp – những “nhà quản lý giáo dục”. Họ giữ lại rất ít mối quan hệ với cuộc sống và truyền thống của trường đại học và sẽ coi sinh viên là những khách hàng của dịch vụ. Sinh viên sẽ được mời tham gia vào việc chọn lựa giảng viên, chương trình giảng dạy và địa điểm học tập.

Một số người có thể thấy những thay đổi này là thú vị. Tuy nhiên, mục đích sẽ bị mất đi nếu việc theo đuổi nó làm mờ nhạt bản sắc của các trường đại học châu Âu – mà nhiều trường trong số đó hoạt động dưới sự bảo trợ của nhà nước và những quy tắc nghiêm ngặt. Các nhà hoạch định chính sách chắc chắn nhận thức được những nguy hại về văn hóa và giáo dục mà sự cải cách liên tiếp có thể gây ra.

Các trường đại học phải bảo vệ những ký ức của mình, những truyền thống địa phương và những cam kết với mỗi thế hệ sinh viên mới. Một mạng lưới cựu sinh viên trung thành và giàu lòng biết ơn có thể giúp đảm bảo điều này. Lựa chọn thay đổi cũng là một trải nghiệm giáo dục mang tính công thức, nhưng thiếu mục tiêu đạo đức.

Nguyễn Thảo(Theo Project Syndicate)

(责任编辑：Kinh doanh)

相关内容

KHCN là nền tảng để sản xuất các sản phẩm công nghệ hiện đại

Hôm nay, 17/5 tại Hà Nội đã diễn ra hội nghị khoa học và công nghệ (KHCN) ngành TT&TT năm 2018. Được tổ chức đúng dịp kỷ niệm ngày KHCN Việt Nam 18/5 và Ngày Viễn thông thế giới - Xã hội thông tin 17/5, hội nghị KHCN ngành TT&TT năm 2018 với chủ đề “Nghiên cứu, phát triển sản phẩm trong lĩnh vực ICT hướng tới cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0)” nhằm mục đích định hướng chính sách của Bộ TT&TT để thực hiện nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị 16 ngày 4/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường năng lực tiếp cận CMCN 4.0.

Trong phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm khẳng định, Bộ TT&TT luôn xác định rằng hoạt động KHCN là nền tảng để có thể sản xuất ra được những sản phẩm công nghệ hiện đại. “Các doanh nghiệp, các cơ quan, đơn vị của ngành đã và đang nghiên cứu, phát triển nhiều sản phẩm, dịch vụ công nghệ cao, như Thiết bị báo hiệu cứu hộ trên biển được cấp chứng chỉ quốc tế của COSPAS-SARSAT, Hệ thống tính cước thời gian thực vOCS 3.0 của Viettel; Sản phẩm thiết bị học tập và giải trí tập trung phục vụ nhu cầu gia định SmartBox 2 của VNPT… Các sản phẩm, dịch vụ này sẽ góp phần giúp Việt Nam xây dựng hệ sinh thái số lớn mạnh, đủ khả năng bắt kịp “chuyến tàu” CMCN 4.0 của thế giới”, Thứ trưởng chia sẻ.

Cũng theo Thứ trưởng, thời gian qua, Bộ TT&TT cũng luôn khuyến khích các đơn vị nghiên cứu trong ngành tham gia các nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia thuộc các chương trình KHCN cũng như các nhiệm vụ độc lập. Đến nay, nhiều đơn vị, doanh nghiệp thuộc Bộ đang thực hiện các nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia phục vụ trực tiếp các vấn đề về cơ sở lý luận phục vụ quản lý nhà nước, các vấn đề về phát triển và ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực TT&TT.

Đối với các nhiệm vụ KHCN cấp Bộ, Bộ TT&TT luôn triển khai nhằm đạt hiệu quả cao nhất, đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn ngân sách nhà nước dành cho KHCN. Các kết quả nghiên cứu đã giúp làm rõ những vấn đề lý luận và tổng kết thực tiễn về phát triển ngành TT&TT; đề xuất hệ thống các giải pháp phát triển cho từng ngành, lĩnh vực; chủ động nghiên cứu đón đầu công nghệ mới nhằm xây dựng chính sách quản lý phù hợp như nghiên cứu công nghệ thông tin di động thế hệ thứ 5;trí tuệ nhân tạo (AI); kinh tế số; blockchain.... Bộ cũng đã tổ chức nghiên cứu, hướng dẫn các nguyên tắc định hướng về CNTT-TT trong xây dựng đô thị thông minh ở Việt Nam vào đầu năm 2018. Bộ TT&TT cũng đã tổ chức nghiên cứu, định hướng thích ứng với Cách mạng công nghiệp lần thứ tư ở Việt Nam và đang tham gia cùng Ban Kinh tế trung ương xây dựng Đề án CMCN 4.0 ở Việt Nam.

Tiếp tục thúc đẩy đổi mới, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực TT&TT

Thông tin cụ thể về kết quả hoạt động KHCN trong lĩnh vực TT&TT giai đoạn 2016 - 2018, ông Đinh Quang Trung, Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN - Bộ TT&TT cho hay, việc tổ chức triển khai các chính sách về KHCN tỏng lĩnh vực TT&TT luôn được củng cố, tăng cường theo đúng chức năng nhiệm vụ; định hướng việc phát triển các sản phẩm, dịch vụ chuyên ngành; hình thành hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật chuyên ngành; tăng cường quản lý đối với các sản phẩm, dịch vụ mạng lưới hướng tới sự phát triển bền vững trong lĩnh vực TT&TT.

Đối với việc tham gia hoạt động nghiên cứu KHCN cấp quốc gia, ông Trung nêu rõ, từ năm 2016, các đơn vị nghiên cứu trong Bộ TT&TT đã có bước chuyển biến mạnh mẽ trong việc đầu tư và tham gia triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu cấp quốc gia theo các chương trình, đề án quốc gia về KHCN; các chương trình KHCN trọng điểm quốc gia và các nhiệm vụ KHCN quốc gia độc lập.