Một lần vì muốn cứu người, ông ăn trộm bộ dụng cụ phẫu thuật của tình địch khi xưa và phải ra tòa vì không có giấy phép hành nghề.

Có thể đây là một phần động lực để tôi theo đuổi ngành Y và năng đến các địa phương khó khăn cả trong và ngoài nước. Mới đây, khi cùng đoàn Giám sát tối cao Quốc hội đến các trạm y tế xã, chúng tôi nhìn thấy rõ những khó khăn về nhân lực, thu nhập, chất lượng khám chữa bệnh, cơ sở vật chất của y tế tuyến dưới.

Các bất cập này sẽ tạo thành vòng luẩn quẩn không có lối ra nếu việc khắc phục chỉ mang tính chắp vá. Tăng lương, xây trụ sở, mua máy móc... không giải quyết được gốc rễ của vấn đề. Lương không thể tăng mãi, cơ sở khang trang mà không có bệnh nhân, máy móc hiện đại mà không ai biết sử dụng... cuối cùng lại gây lãng phí lớn.

Trạm y tế xã phường có hai nhiệm vụ: dự phòng (tiêm chủng, phòng chống dịch, giáo dục tuyên truyền) và điều trị (chăm sóc sức khỏe ban đầu, quản lý các bệnh mạn tính, sơ cấp cứu tại cộng đồng). Tuy nhiên nhiệm vụ thứ hai ngày càng "teo tóp" khiến việc hoàn thành nhiệm vụ thứ nhất trở nên bội phần khó khăn so với trước đây. Dự phòng là mục tiêu quan trọng nhưng chữa bệnh cũng cần được coi là chìa khóa để y tế cơ sở có đủ sức tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường hiện nay.

Nhưng sự bất hợp lý về chính sách đã bóp nghẹt khả năng phát triển của các trạm y tế xã phường. Không lý gì cùng một bệnh nếu chữa ở xã chỉ được dùng thuốc hạ áp giá 100 đồng một viên. Còn lên tỉnh, huyện lại được cấp viên thuốc đắt tiền hơn. Trao đổi với tôi, vị trạm trưởng đã gần tuổi hưu tâm sự, tuyển được nhân viên đã khó, giữ được người còn khó hơn. Điều này là dễ hiểu vì một đêm trực, họ được thù lao chẳng đáng là bao, khám một bệnh nhân, họ nhận chỉ 27.000 đồng, chưa kể còn trừ ngược trừ xuôi. Trước đây, quầy thuốc luôn có chỗ đứng trong các trạm y tế, vừa là nơi phục vụ cho người bệnh cần mua những sản phẩm bảo đảm với giá cả được kiểm soát, vừa là nguồn thu nhập tăng thêm chính đáng cho nhân viên y tế. Hiện nay, việc này không thể thực hiện được vì không có nguồn đầu tư thiết lập nhà thuốc đạt chuẩn GPP.

Vậy làm cách nào để một hệ thống dày công xây dựng từ nhiều thế hệ đi trước không bị teo tóp và mất hoàn toàn chức năng điều trị? Theo tôi, cần thử nghiệm mô hình mới: coi các trạm y tế xã phường là phòng khám của trung tâm y tế quận huyện; các tiêu chuẩn con người là tương đương nhau, cả người bệnh và nhân viên y tế. Các bác sĩ trung tâm y tế quận huyện sẽ có những buổi khám ngoại trú cố định ở xã phường, đặc biệt là với các bệnh mãn tính, không lây nhiễm như huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tâm thần... Họ đồng thời cũng sẽ có các buổi khám về ngoại khoa, sản khoa, nhi khoa... để xử lý tại chỗ các vấn đề đơn giản hoặc tư vấn cho người bệnh đi chữa đúng địa chỉ, nếu cần chuyển lên tuyến trên.

Ngoài ra với từng địa phương, cần có kế hoạch chi tiết tới từng trạm y tế theo địa chính trị. Việc này phải được "may đo" cẩn thận, không để lãng phí, mặc đồng phục cho tất cả trạm y tế trong cả hệ thống. Ví dụ: một trạm trưởng giỏi về siêu âm cần đầu tư máy tốt để phát huy khả năng này; một y sĩ đông y giỏi châm cứu cần có phương tiện chuyên biệt để hành nghề; một trạm y tế vùng cao không thể trang bị như y tế phường cách bệnh viện huyện có vài km.

Trưởng các trạm y tế cũng cần được giao thêm quyền và trách nhiệm để phát triển thế mạnh của mình. Khi những việc này đã vận hành trơn tru, chúng ta sẽ tiến lên một bước nữa: phối hợp giữa bệnh viện tỉnh và các trung tâm y tế quận huyện. Bác sĩ giỏi ở tỉnh sẽ về huyện làm việc định kỳ trong tuần, những bệnh nhân sau mổ sẽ được khám lại ở huyện khi hệ thống đã liên thông thực sự. Việc này rất nhiều bệnh viện tỉnh đã tiến hành với tuyến trung ương, các bác sĩ đầu ngành đã có các buổi khám tại địa phương theo lịch.

Số hoá ngành y tế, bao gồm cả khám chữa bệnh từ xa (Telehealth), sẽ là chìa khoá thành công cho việc đổi mới mô hình hoạt động của hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Ở những địa phương đã có kết nối Telehealth hoặc có hệ thống Telerad (lưu trữ hình ảnh số hoá PACS), bệnh nhân sẽ được hướng dẫn đến bệnh viện gần, bác sĩ tái khám từ xa theo lịch hẹn. Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã triển khai khám từ xa tại các bệnh viện huyện vùng cao từ hai năm nay. Số lượng bệnh nhân chưa nhiều, có thể do hình thức quá mới mẻ và luật chưa quy định cụ thể. Năm nay chúng tôi sẽ tiếp tục thử nghiệm tái khám từ xa cho các bệnh nhân sau phẫu thuật, can thiệp tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Đào tạo liên tục (CME) cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao tay nghề cho nhân viên y tế tuyến cơ sở. Cũng vị trạm trưởng lớn tuổi chia sẻ, đã 10 năm nay chẳng có lớp học nào triển khai đến trạm y tế cách trung tâm thành phố đáng sống nhất Việt Nam chưa đầy 30 phút lái xe. Tới đây, khi Luật Khám chữa bệnh sửa đổi chính thức có hiệu lực, 50 giờ CME bắt buộc để tiếp tục gia hạn giấy phép hành nghề sẽ là động lực cho các lớp học trực tuyến. Tổ chức có hiệu quả, tiết kiệm là trách nhiệm của các trường đại học và các bệnh viện thực hành. Đầu tư phần cứng (máy tính, camera, đường truyền) và phần mềm là trách nhiệm của sở y tế và chính quyền địa phương. Không đào tạo, thiếu cập nhật kiến thức, kém phản biện là nguồn gốc sự đi xuống của bất kỳ hệ thống nào trong cuộc sống.

Cả hệ thống đã nhận ra nếu không lo dự phòng, các cơ sở bệnh viện sẽ quá tải, gánh nặng tiền bạc đè nặng lên cả người dân và nhà nước. Càng đi nhiều tôi càng thấy sự cần thiết phải đầu tư đúng cách cho y tế tuyến dưới trước khi quá muộn.

Nguyễn Lân Hiếu

Đúng 9g thì cả đoàn xuống tàu tham quan đảo. Vừa xuống tàu là cô vợ gia đình nămngười chụp lấy áo phao phân phát cho cả nhà. Đầu tiên là chồng, hai đứa con, mẹ,và cuối cùng là cô, chiếc áo phao bị gãy một khóa. Hàng ghế bên kia, có tiếngông 50 đang càu nhàu vợ tội béo quá, mặc áo phao không vừa, rồi để mặc bà vợ hìhụi tự tháo giãn dây khóa áo, còn mình thì ung dung ngồi rung đùi ngắm biển. Tàura đảo thứ nhất, hướng dẫn viên hẹn đúng 10g có mặt để sang đảo kế tiếp, hai giađình ba người, mỗi gia đình gồm một mẹ và hai đứa con đều ra trễ 15 phút, lý do:mấy đứa nhỏ mải mê chọn quà lưu niệm. Nhìn kỹ, tuy bắt người khác chờ, nhưng cảnhóm đều mặt buồn như nhau. Có cô bé còn đang khóc thút thít, bà mẹ lầm bầm:“Thứ con gì đâu, y như của nợ, biết vậy cho ở nhà với ba mày”. Cô bé phụng phịutrả lời lại: “Tại má biểu chớ con muốn đi đâu. Đi với má chán chết, cái gì cũngcấm cản”.

Tàu đến đảo thứ hai. Tiếng là tham quan đảo nhưng mọi người không được lên bờ.Một số người mướn đồ lặn xem san hô, hoặc lượn mô tô nước. Có tám người trên tàutham dự tiết mục này, gồm một cặp kiều nữ đại gia, hai cặp nam thanh nữ tú ngườiHàn và hai cô gái người Ba Lan. Phía gia đình năm người lại có tiếng tranh cãi,anh chồng bảo vợ đưa tiền, vợ không đưa, bà má vợ góp thêm dầu, lặn có chút xíumà tốn bằng tiền chợ cả tuần, nhịn đi, mai mốt về dưới, ra sông, lặn cho đã. Từlúc đó, anh chồng không nói gì, ngồi như tượng đá, nhìn đăm đăm ra biển. Cho đếnkhi các cô gái đẹp trở lại tàu, mặt anh chồng mới giãn ra. Mà không chỉ mìnhanh, các quý ông còn lại đều như vậy. Bà 60 gọi chồng, rớt kìa, rớt kìa, ôngchồng quay lại hỏi rớt gì, bà vợ liếc xéo, rớt con mắt chớ rớt gì... Ông chồnglầm bầm, bà liệu hồn.

Cùng với những tiết mục mỗi lúc một vui hơn như chương trình văn nghệ hát chonhau nghe, bữa tiệc rượu trên biển thì tình hình chiến sự cũng càng lúc càngcăng thẳng. Bà 60 càu nhàu, hát như ễnh ương kêu mà cũng xung phong. Bà 50 trừngmắt nhìn theo hướng mấy ông chồng đang đứng ngắm say sưa các nàng tiên cá lượnlờ dưới nước trong bộ cánh bikini. Cô vợ nhà năm người quay sang thầm thì vớimình: “Đi nghỉ mát mà mát đâu chẳng thấy, chỉ thấy máu nóng dồn lên đầu. Năm sauđừng có hòng mà đi đâu nữa”. Mình nhớ mấy năm trước mình cũng từng ở trong tìnhcảnh này, thậm chí vừa lên xe, là chồng với đồng nghiệp đã lôi rượu với mồi ranhậu, để mặc vợ con tự xoay xở. Có lần, 12g đêm, mình và các chị bạn phải rabiển lôi xềnh xệch từng ông chồng về phòng. Bà nào cũng hận lòng, thề không đinữa. Vậy mà, sau đó lại quên ngay, cứ y như đau đẻ.

Tối, chẳng biết làm gì, mình lang thang dạo biển. Vừa qua khỏi cổng khách sạnmột chút thì gặp cô vợ nhà năm người đi vào, trên tay là các bọc thức ăn, nướcuống, cô giải thích, hồi chiều, ổng với tụi nhỏ ăn không no. Đi thêm một đỗi thìphát hiện phía trước là ba ông chồng cặp đôi 60, 50. Các ông mải mê vung tayvung chân nói chuyện. Một câu nói khá to lọt vào tai mình: “Ối giời, đi nghỉ mátvới các bà ấy, chẳng khác nào đi đày”.

Sự thật lúc nào cũng làm ta đau. Nhưng đau để tỉnh ra thì hẳn là cần thiết.

(Theo Phunuonline)

Tôi nghĩ bụng là gì tới mức ấy, cứ coi mẹ chồng như mẹ đẻ, yêu thương quý trọng thì sẽ ổn hết. Thế mà giờ về nhà chồng mới gần một năm tôi đã “ngấm sâu ngấm sắc” cái kinh nghiệm mà chị bạn tôi nói.

Tôi đã đọc bài “bí quyết sống chung với mẹ chồng” của độc giả Vũ Hường. Và tôi khẳng định những lời khuyên và kinh nghiệm của chị hoàn toàn không sai. Ai đi làm dâu cũng đều muốn có mẹ chồng tốt bụng, thương con dâu như con gái và cũng chẳng ai vừa mới về nhà chồng đã có sẵn tư tưởng “chống phá mẹ chồng”. Nhưng hoàn cảnh mỗi người một khác, đôi khi những kinh nghiệm, những lời khuyên chỉ là lý thuyết xa vời viển vông với thực tế.

Nhiều khi những điều tốt đẹp mà người con dâu cố gắng làm để tình cảm với mẹ chồng được tốt hơn chẳng khác nào “đàn gẩy tai trâu”. Giả sử phận con dâu chúng ta chịu từ bỏ cái thành kiến “mẹ chồng con dâu khác máu tanh lòng” thì liệu các bà mẹ chồng có chịu bỏ? Gặp phải những những bà mẹ chồng ghê gớm thì sự thiện chí của cô con dâu chẳng khác nào đem muối bỏ bể. Đã có nhiều trường hợp mẹ chồng quá quắt nhưng con dâu vẫn một lòng hiếu thảo, để rồi kết cục nhận được vẫn chỉ là “người dưng nước lã” không hơn không kém.

Thế mới nói, thay đổi nào cũng cần từ cả hai phía. Các bà đã “mất tiền mua mâm” thì cứ cố “đâm cho thủng” thôi. Liệu có ai đứng ra để bảo các bà mẹ chồng là “hãy dẹp bỏ thành kiến với con dâu” ngay buổi đầu nó về nhà chồng chưa? Nếu có chắc chỉ có những ông chồng. Mà chồng thì bao giờ chẳng nhất mẹ nhì con, chỉ có hai mẹ con họ là vàng là bạc không ai thay thế được. Vậy nên tôi nghĩ cứ giữ cái định kiến ấy trong đầu để mà đề phòng bất trắc thì hơn.

Trường hợp của chị bạn tôi, là một người khá tử tế hiền lành, đến bố chồng cũng phải công nhận. Nhưng chẳng may cho chị gặp ngay bà mẹ chồng ghê gớm, mọi việc trong gia đình việc gì bà cũng thao túng toàn bộ. Chị về làm dâu cực nhọc vất vả bởi bị mẹ chồng chèn nọ, ép kia. Nếu nói sống theo những kinh nghiệm ở bài “bí quyết để sống hòa thuận với mẹ chồng” của chị Hường thì tôi nghĩ chị ấy còn làm nhiều hơn thế.

Có khi đối xử với mẹ chồng hơn cả mẹ đẻ, vì lúc mẹ chồng ốm đau một tay chị chăm sóc. Khi mẹ đẻ chị ốm thì không được mẹ chồng cho về. Chị vẫn cắn răng chịu đựng, lại được chồng hiểu, chồng thương, chồng về phe đồng minh nên chị càng tự nhủ phải cố gắng để sống tốt và cam chịu xứng đáng với tình yêu của chồng.

Ngày lễ tết nào chị cũng quà cáp nhưng khốn một nỗi, chị rủ bà đi chọn bà không đi. Mua về thì bà kêu không thèm hỏi ý kiến, không để bà tự chọn. Mà mua đồ rẻ bà kêu khinh bà, mua đồ đắt bà kêu tốn tiền hoang phí. Còn nghi ngờ chị bớt xén không đưa lương cho bà để mua sắm.

Bao năm đi làm tiền lương dành dụm chị đều đưa hết cho mẹ chồng giữ vì nghĩ nhà chồng cũng là nhà mình. Chị làm thu nhập khá nên nhờ chị mà nhà chồng từ chỗ khó khăn đến có nhà lầu xe ga khá giả. Tiền tiết kiệm chị cũng cho mẹ chồng giữ, chỉ để một ít cho mình, nhưng phải giấu, để chứng tỏ sự hiếu thảo. Những gì chị làm cho mẹ chồng thật không còn chê vào đâu. Nhưng kết cục thì sao?

Bà mẹ chồng chị đột nhiên lâm bệnh nặng, đi khám tư người ta nói chỉ sống được mấy tháng nữa. Chị cũng sốt sắng tận tụy chăm sóc bà không tính toán. Nhưng đến lúc sắp nhắm mắt buông tay mà bà vẫn không coi chị là con gì, chứ được là con dâu đã tốt. Bà bí mật gọi con gái đến và tẩu tán hết tài sản, dù đó là của con dâu bà dành dụm được. Tưởng thế là xong, oái ăm thay bà đi viện người ta lại nói chẩn đoán nhầm. Thế là mẹ chồng không chết, chị có cớ để cùng chồng ra ở riêng. Sau chuyện ấy chị bạn tôi mới tỉnh ngộ, chồng chị cũng thêm sáng mắt ra. Bởi lâu nay chị bàn ra ở riêng anh cứ không đồng ý, rồi cứ nghĩ mẹ mình ghê gớm nhưng tốt bụng.

Ở riêng là bí quyết sống hòa thuận với mẹ chồng? Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Giờ hai vợ chồng đi làm và tự lo cho cuộc sống của mình rất hạnh phúc. Cuối tuần chị vẫn vui vẻ để cùng chồng con về nhà nội, mẹ chồng chị cũng thay đổi 360 độ. Giờ thì con dâu là nhất, dù chị chẳng còn biếu bà đồng quà tấm bánh nào chứ đừng nói là tiền. Chị bảo biết thế này thì chị đã ra ở riêng ngay từ đầu bằng mọi cách.

Vậy nên tôi nghĩ, dù có cùng hoàn cảnh như chị bạn của tôi không thì cách tốt nhất để mẹ chồng con dâu hòa hợp được đó là ra ở riêng. “Nước sông không phạm nước giếng”. Hoặc nếu sống chung thì một trong hai người phải giả ngu ngơ câm điếc như lời khuyên của chị bạn tôi. Thế nên chị em thay vì tìm cho mình bí quyết sống hòa thuận với mẹ chồng thì hãy học bí quyết để được ra ở riêng, mọi chuyện sẽ dễ dàng được giải quyết.

Lan Ngọc(Hà Nội)