Bức tranh ngành BĐS năm 2023: Sự khởi sắc chưa rõ ràng

Bước sang năm 2023, kinh tế thế giới và Việt Nam tăng trưởng chậm lại, thu nhập người dân bị ảnh hưởng, niềm tin vào thị trường bị lung lay, số lượng giao dịch tụt… đã đưa thị trường bất động sản (BĐS) trải qua một năm đầy thách thức.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, kể từ sau khi bùng nổ lượng giao dịch BĐS vào quý II/2022, thị trường bắt đầu trượt dốc từ quý III và duy trì tình trạng khó khăn suốt cả năm. Xét tổng số giao dịch căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ và đất nền cho tới hiện tại, thị trường đã lập đáy vào quý II/2023 với số giao dịch chỉ bằng 34,38% so với thời kỳ lập đỉnh.

Theo CBRE, tại Hà Nội có 11.280 căn hộ bán được trong năm 2023, giảm 32% so với năm 2022. Thị trường đi xuống nhưng giá căn hộ tại đây lại có chiều hướng gia tăng do nguồn cung khan hiếm, nhiều dự án chưa “gỡ rối” kèm theo quỹ đất vốn đã cạn kiệt ở khu vực trung tâm. Tại TP.HCM, cả năm 2023 có hơn 7.300 căn hộ chung cư được bán, giảm một nửa so với năm 2022. Khác với Hà Nội, mặt bằng giá căn hộ tại TP.HCM có xu hướng chững lại. Cả hai thị trường lớn này đều có xu hướng chung là số lượng giao dịch nửa cuối năm cải thiện so với nửa đầu năm nhờ các chính sách tháo gỡ, mặt bằng lãi suất cuối năm trở về mức thấp hơn cả trước đại dịch, chủ đầu tư nâng mức chiết khấu.

Bối cảnh khó khăn của nền kinh tế nói chung và của thị trường BĐS nói riêng cũng tác động đến tình hình kinh doanh của phần lớn doanh nghiệp trong ngành. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, tính đến hết năm 2023, số doanh nghiệp BĐS giải thể tăng 7,7% so với năm 2022. Đáng chú ý, ngành kinh doanh BĐS có tới 3.705 doanh nghiệp ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 47,4% so với năm 2022. 

Theo kết quả khảo sát của Vietnam Report, nhiều doanh nghiệp BĐS cho biết doanh thu và lợi nhuận trong năm 2023 giảm nhẹ so với năm 2022. Kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp BĐS tiếp tục đà giảm của năm 2022, điều này khiến các doanh nghiệp buộc cắt giảm nhân sự, gần một nửa (42,9%) số doanh nghiệp ghi nhận số lượng lao động giảm.

Kỳ vọng bước chuyển mình trong năm 2024 

Năm 2024, thị trường BĐS được kỳ vọng có bước chuyển mình mạnh mẽ hơn từ mức nền thấp của năm 2023. Khảo sát của Vietnam Report cho thấy, trong năm qua, 3 động lực lớn nhất đóng góp vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong ngành bao gồm: uy tín, thương hiệu trên thị trường (83,3%); chất lượng đội ngũ nhân sự giỏi cao (63,9%); rà soát, cắt giảm và sử dụng chi phí hiệu quả (63,9%). Tận dụng vị thế, uy tín có sẵn cùng biện pháp “thắt lưng buộc bụng” đã phần nào giúp các doanh nghiệp duy trì hoạt động trong giai đoạn khó khăn. 

Tuy nhiên, vẫn sẽ có sự phân hóa giữa các phân khúc thị trường. Nhiều chuyên gia và đại diện doanh nghiệp tham gia khảo sát của Vietnam Report nhận định các phân khúc phục vụ nhu cầu phát triển công nghiệp, nhu cầu ở thực, phù hợp với điều kiện tài chính của người dân sẽ phục hồi trước; trong khi các phân khúc nhà ở, chung cư cao cấp, BĐS nghỉ dưỡng sẽ phục hồi chậm hơn. Đặc biệt, phân khúc BĐS khu công nghiệp dẫn đầu xu hướng phục hồi với 34,5% số doanh nghiệp đánh giá có nhiều tín hiệu khởi sắc ngay từ nửa đầu năm 2024.

3 trụ cột vực dậy thị trường BĐS 

Ngành BĐS phụ thuộc rất nhiều vào nguồn vốn, tài nguyên đất đai và khung chính sách để thúc đẩy hoạt động. 

Nguồn vốn đóng vai trò then chốt trong việc tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư vào việc thu hồi đất, các dự án phát triển và cơ sở hạ tầng, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cạnh tranh và phát triển của doanh nghiệp. Nguồn vốn cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sự đổi mới và tiến bộ công nghệ trong ngành. Tuy nhiên, do được cho là lĩnh vực rủi ro cao nên việc tiếp cận nguồn vốn đối với các doanh nghiệp trong ngành không dễ. Để ứng phó với thiếu hụt dòng tiền, theo khảo sát của Vietnam Report, vay từ các ngân hàng thương mại vẫn là lựa chọn hàng đầu của doanh nghiệp.

Quỹ đất là cơ sở để các dự án BĐS hình thành, được quy hoạch và phát triển. Khi thị trường gặp khó khăn, việc tạo ra các cơ chế kích thích đầu tư vào việc sử dụng đất một cách có hiệu quả cũng là một yếu tố quan trọng. Hiện tại, một trong những “điểm nghẽn” mà doanh nghiệp đang đối diện chính là quy định dự án phải có đất ở. Những nỗ lực tháo gỡ nút thắt tạo ra cơ hội để các dự án đang vướng mắc về pháp lý có thể tiếp tục xây dựng, các dự án mới sẽ được phê duyệt giúp thúc đẩy nguồn cung trên thị trường. 

Trụ cột thứ ba là chính sách, hành lang pháp lý giúp thị trường phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững. Những nỗ lực trong cải cách chính sách gần đây được coi là xung lực mạnh mẽ để vực dậy thị trường sau thời gian trầm lắng như: Luật Đất đai sửa đổi được Quốc hội thông qua ngày 18/01/2024 có những thay đổi mang tính cập nhật, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội; Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi (thông qua ngày 28/11/2023), Luật Nhà ở sửa đổi (thông qua ngày 27/11/2023), Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi (thông qua ngày 18/01/2024) bước đầu tác động tích cực tới tâm lý của các chủ thể trên thị trường…

(Nguồn: Vietnam Report)

Hôm qua ngày 25/4/2015, nhiều thuê bao di động đã nhận được tin nhắn của nhà mạng với nội dung; “Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thông báo về hiện tượng gần đây một số đối tượng xấu giả mạo số điện thoại của cơ quan công an để lừa đảo yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản để phục vụ công tác điều tra sau đó chiếm đoạt. Đề nghị mọi người dân khi phát hiện cần báo ngay cho cơ quan Công an gần nhất để giải quyết”. Đại diện MobiFone đã lên tiếng xác nhận rằng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã có công văn nhờ nhà mạng nhắn tin cảnh báo  cho người dân về hiện tượng này.

Hiện tượng này được bùng lên từ năm 2014 và đã có nhiều trường hợp bị lừa với những thủ đoạn này. Trung tá Hà Thị Hằng, Phó Trưởng phòng PC50 Công an Hà Nội cho biết, thời gian gần đây tại Hà Nội và một số tỉnh, thành xuất hiện những ổ nhóm người Việt Nam, câu kết với một số đối tượng người Trung Quốc, Đài Loan, Malaysia gọi điện thoại lừa đảo để chiếm đoạt tiền của nhiều người dân. Chỉ từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 6/2014, PC50 đã xác định được 16 người bị các đối tượng gọi điện lừa đảo ở nhiều tỉnh thành khác nhau, trong đó có 9 người đã bị lừa chiếm đoạt với tổng số tiền lên tới gần 2 tỷ đồng (trong đó có 7 người ở Hà Nội và 2 người ở TP.HCM). Trong số những người bị lừa gạt kiểu này đáng chú ý nhất là một vụ 1 người dân ở Hà Nội bị lừa chiếm đoạt 720 triệu đồng.

Mới đây nhất, vào ngày 21/6/2014, bà Nguyễn Thị Nghiêm (sinh năm 1955, trú tại Đống Đa – Hà Nội) đã đến công an trình báo bà bị một đối tượng gọi điện thoại lừa đảo số tiền 230 triệu đồng một cách ngoạn mục. Cụ thể, vào lúc 15h ngày 20/6/2014, bà Nghiêm nhận được một cuộc điện thoại tới máy cố định nhà bà, một nam giới tự xưng là nhân viên Bưu điện VNPT TPHCM thông báo bà Nghiêm đang nợ cước điện thoại số tiền là 8.930.000 đồng và hướng dẫn bà bấm phím "0" để nói chuyện với công an để làm rõ sự việc, bà làm theo và được thông báo bị đứng tên đăng ký số điện thoại cố định 0833456255 vào ngày 18/2/2014. Sau đó đối tượng này gọi vào số điện thoại di động của bà Nghiêm từ số (+83)9231168 và bảo bà gọi tới tổng đài 1080 để kiểm tra, bà làm theo và được biết đây là số điện thoại của một cơ quan công an, bà Nghiêm đã tin là mình đang làm việc với công an.

Cụ thể, UBND Bình Thuận quyết định thu hồi 28.690m2 đất đã cho Công ty Sài Gòn Mũi Né thuê đất trả tiền thuê hàng năm để thực hiện dự án Khu nghỉ dưỡng dành cho người cao tuổi tại phường Hàm Tiến theo quyết định năm 2008.

Lý do thu hồi là bởi dự án chậm triển khai, UBND tỉnh và Sở KH&ĐT đã có văn bản chấm dứt hoạt động và thu hồi dự án vào năm 2017; dự án hết thời hạn 24 tháng được tiếp tục sử dụng đất theo quy định mà chủ đầu tư không thực hiện được việc bán tài sản hợp pháp của mình gắn liền với đất cho nhà đầu tư khác, thuộc trường hợp thu hồi đất theo Luật Đất đai 2013.

“Trường hợp Công ty Sài Gòn Mũi Né không nhận quyết định này hoặc vắng mặt thì phải lập biên bản; niêm yết quyết định này tại trụ sở UBND phường Hàm Tiến, tại nơi sinh hoạt của cộng đồng dân cư phường”, UBND Bình Thuận chỉ đạo.

Một trong những dự án bất động sản nghỉ dưỡng xây dựng dở dang rồi bỏ hoang nhiều năm tại TP. Phan Thiết.

Đối với phần diện tích 28.690m2 đất đồi chưa sử dụng do UBND phường Hàm Tiến quản lý, UBND Bình Thuận giao Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Phan Thiết đo đạc, triển khai thủ tục bán đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định. 

Còn với 465m2 đất trồng cây lâu năm do Công ty Sài Gòn Mũi Né nhận chuyển nhượng của các hộ dân để thực hiện dự án thì doanh nghiệp này tiếp tục được sử dụng theo hiện trạng và mục đích sử dụng là đất trồng cây lâu năm trong thời hạn.

Ngoài ra, UBND Bình Thuận giao Sở TN&MT chỉ đạo Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh thực hiện thủ tục huỷ hợp đồng thuê đất, giấy chứng chứng quyền sử dụng đất đã cấp cho Công ty Sài Gòn Mũi Né theo quy định. 

Trước đó, đầu tháng 4/2020, UBND Bình Thuận có văn bản chỉ đạo các sở ngành, UBND các huyện, thị xã và TP. Phan thiết hướng dẫn, đôn đốc các nhà đầu tư hoàn chỉnh các thủ tục đầu tư, đất đai và xây dựng để nhanh chóng triển khai dự án sau Hội nghị xúc tiến đầu tư năm 2019. 

Trường hợp các nhà đầu tư chậm hoặc không tích cực triển khai các thủ tục theo thời gian quy định thì Sở KH&ĐT đề xuất, tham mưu để UBND tỉnh thu hồi dự án. 

Thanh tra điểm mặt hàng loạt sai phạm tại các dự án BĐS ở Bình Thuận

 - Quá trình thanh tra 14 dự án khu đô thị và nhà ở thương mại trên địa bàn, Sở Xây dựng Bình Thuận xác định nhiều chủ đầu tư vi phạm luật xây dựng, kinh doanh BĐS, thậm chí có trường hợp không liên hệ được chủ đầu tư.