Máy tính bảng đầu tiên chạy cả Windows và Android

"Lúc này có thêm 115 triệu kWh điện mặt trời, điện gió là vô cùng quan trọng. Nếu không phải cắt điện rất nhiều. Các năm qua không có nguồn nào mới vào vận hành, chỉ có nhiệt điện Sông Hậu 1 và Thái Bình 2. Vì vậy, rất may mắn là có điện mặt trời, điện gió mới được phát triển trong 4 năm qua . Vì vậy từ 'cứu' ở đây là giúp không để tình trạng thiếu điện, cắt điện xảy ra", một chuyên gia trong ngành chia sẻ.

Số liệu của Bộ Công Thương cho thấy, tính đến cuối năm 2022, tổng công suất nguồn điện toàn hệ thống đạt khoảng 77.800MW, chỉ tăng gần 1.400MW so với năm 2021.

Trong đó, tổng công suất điện gió khoảng 4.000MW (5,1%), điện mặt trời đạt 16.506MW (khoảng 21,2%), nhiệt điện than là 25.312MW, chiếm tỷ trọng 32,5%, thủy điện (bao gồm thủy điện nhỏ) là 22.544MW, chiếm tỷ trọng 29%. Quy mô hệ thống điện Việt Nam đứng đầu khu vực ASEAN về công suất nguồn điện.

Nguồn điện tái tạo này chủ yếu do khu vực tư nhân đầu tư. Ước tính, khoảng 20 tỷ USD vốn từ tư nhân và nước ngoài đã được huy động trong thời gian qua, giảm áp lực phải huy động nguồn vốn nhà nước cho đầu tư nguồn điện, trong bối cảnh ngân sách nhà nước đã đụng trần nợ công. 

Tiết kiệm chục nghìn tỷ chạy dầu phát điện

Trước khi có điện tái tạo, những tháng cao điểm, EVN phải huy động nguồn điện chạy dầu với giá rất đắt đỏ (4.000-5.000 đồng/kWh). Kết quả thực tế năm 2019, 2020, 2021 và 2022, sản lượng điện tái tạo tăng đáng kể đã góp phần giảm mạnh điện chạy dầu giá cao.

Báo cáo của EVN ngày 19/6/2018 từng đưa ra dự báo nguồn điện dầu cần huy động năm 2019 là 4,4 tỷ kWh và năm 2020 là 5,2 tỷ kWh.

Tuy nhiên, thực tế sản lượng điện dầu năm 2019 chỉ là 2,23 tỷ kWh và năm 2020 là 1,047 tỷ kWh. Điện chạy dầu đã giảm 2,17 tỷ kWh năm 2019 và giảm 4,2 tỷ kWh năm 2020.

"Số tiền tiết kiệm khoảng 10.850-21.000 tỷ đồng", báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội mới đây ước tính. Các nguồn điện năng lượng tái tạo đã hỗ trợ tích cực cung cấp nguồn điện cho miền Bắc khi miền Bắc thiếu nguồn, phụ tải tăng cao.

Trong năm 2022, giá nhiên liệu than và dầu khí tăng mạnh do kinh tế phục hồi sau dịch Covid-19 và xung đột Nga - Ukraine dẫn đến giá thành sản xuất điện năng từ nguồn truyền thống tăng lên.

Từ tháng 3/2022, giá than nhập tăng lên tới 300-400 USD/tấn, dẫn đến giá thành sản xuất điện của nhiệt điện than tăng lên tới 3.000 đồng/kWh (khoảng 13 US cent/kWh), cao hơn nhiều so với giá mua điện từ nguồn điện gió, điện mặt trời. 

Do đó, sản lượng điện tái tạo được huy động nhiều hơn và giảm mua điện từ nguồn điện than có giá đắt đỏ khi ấy. 

Tại Báo cáo số 6155 ngày 1/11/2022 về Kế hoạch vận hành hệ thống điện năm 2023, EVN báo cáo sản lượng điện phát từ nguồn năng lượng tái tạo (gồm điện gió, mặt trời, sinh khối) năm 2022 là 35,647 tỷ kWh, chiếm tỷ lệ 13,2% điện sản xuất toàn hệ thống. Tính riêng sản lượng điện mặt trời phát thực tế cả năm 2022 là 26,302 tỷ kWh, tăng 723 triệu kWh so với kế hoạch.

Ngược lại, điện sản xuất từ nhiệt điện than năm 2022 là 105,173 tỷ kWh, giảm 19,451 tỷ kWh so với kế hoạch năm 2022.

"Chỉ tính riêng chi phí tiết kiệm được do không phải huy động 19,451 tỷ kWh điện than (do có điện mặt trời thay thế), EVN đã tiết kiệm được trên 20.000 tỷ đồng", một báo cáo của ngành điện đánh giá.

Hồi đầu năm, EVN dự báo giá than nhập khẩu trung bình năm 2023 vẫn ở mức cao, dẫn tới giá điện từ các nhà máy nhiệt điện than nhập khẩu tăng lên đến mức từ 3.537,21-4.230,4 đồng/kWh (tương đương 14,2-16,9 Uscent/kWh).

Vì vậy, để tiết kiệm chi phí vận hành, điện sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo sẽ được EVN huy động lên tới 37,238 tỷ kWh (tăng 1,6 tỷ kWh so với năm 2022), riêng điện mặt trời là 26,54 tỷ kWh (tăng 238 triệu kWh so với năm 2022).

Trường hợp này, năng lượng tái tạo sẽ tiết kiệm cho EVN trong năm 2023 hàng chục nghìn tỷ đồng.

Một chuyên gia ngành điện chia sẻ: Điện mặt trời đang phát huy tác dụng rõ rệt trong những ngày nắng nóng này, giúp giảm bớt phần nào áp lực cung cấp điện vào giờ cao điểm trưa.

Song, nếu áp dụng ngay với các trang trại chăn nuôi lợn và bò ở nước ta thì chưa phù hợp. Ông Dương cho biết, mới đây, hiệp hội này đã kiến nghị Chính phủ chưa đưa lĩnh vực chăn nuôi vào diện phải kiểm kê khí nhà kính; nếu làm thì theo hướng tự nguyện, không bắt buộc.

Theo dự thảo, các trang trại chăn nuôi quy mô 3.000 con lợn thường xuyên, còn với bò là 1.000 con trở lên sẽ phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Tức, sẽ có hơn 4.000 trang trại chăn nuôi lợn và bò phải thực hiện công việc này, tốn kém khoản chi phí rất lớn.

Chỉ riêng thực hiện kiểm kê khí nhà kính, mỗi trang trại phải chi từ 100-150 triệu đồng/năm. Đáng chú ý, hầu hết trang trại ở nước ta chưa thể thực hiện tự kiểm kê vì quá phức tạp. 

Chưa kể, các doanh nghiệp, trang trại sau khi kiểm kê còn phải thực hiện giảm phát thải theo hạn ngạch được giao. Nếu không đạt sẽ bị xử lý vi phạm hoặc phải mua tín chỉ carbon bù vào. Như vậy sẽ làm tăng giá thành sản phẩm chăn nuôi, giảm sức cạnh tranh trên thị trường.

Trên thế giới, nhiều quốc gia đã yêu cầu các trang trại chăn nuôi phải kiểm kê khí nhà kính, nhưng theo lộ trình từ lúc yêu cầu đến khi bắt buộc thực hiện là 5 năm.

Ở nước ta, ông Dương cũng kiến nghị  nên có lộ trình để các doanh nghiệp, trang trại chăn nuôi có thời gian, điều kiện làm quen, tiếp thu được kiến thức, công nghệ phù hợp, cải tạo chuồng trại và chuẩn bị các nguồn lực để có thể thực thi được những vấn đề rất còn mới mẻ và phức tạp này.

Hay tại Singapore, NewBrew là tên loại bia có nguồn nước từ nước thải đã qua xử lý. Sản phẩm là sự hợp tác của Cơ quan cấp nước Quốc gia Singapore (PUB) và nhà máy sản xuất bia Brewerkz. Loại bia mới là một phần trong nỗ lực truyền thông cho người dân Singapore về tầm quan trọng của tái chế và sử dụng nguồn nước một cách bền vững.

Một số đơn vị khác như nhà máy bia Village ở Canada hợp tác với các nhà nghiên cứu từ Đại học Calgary và công ty công nghệ nước Xylem sản xuất bia từ nước thải tái chế. Hay như Nya Carnegie (Thụy Điển) hợp tác với tập đoàn Carlsberg và Viện nghiên cứu môi trường Thụy Điển IVL giới thiệu ra thị trường một loại bia được nấu từ nước thải đã qua xử lý. 

Quy trình xử lý nước thải như thế nào?

Nước thải trong gia đình, trừ nhà vệ sinh, được gọi là nước xám. Nước này chứa nhiều bụi bẩn và hoá chất nhưng vẫn có thể xử lý thành nước uống. Điều này không chỉ giúp giảm hoá đơn tiền nước của hộ gia đình mà còn giải quyết vấn đề thiếu nước và hạn hán trên toàn cầu do biến đổi khí hậu gây ra.

Epic Cleantec và nhà máy bia Devil’s Canyon đã lắp đặt một đơn vị xử lý nước tại tầng hầm của một tòa nhà chung cư 40 tầng ở San Francisco. Đơn vị này thu khoảng 34m3 nước thải mỗi ngày trong tòa nhà, trải qua quy trình xử lý tiên tiến và sau đó biến thành nước sạch. Hệ thống tái chế nước của Epic Cleantec có khả năng tái chế tới 95% nước thải, từ nước thải nhà vệ sinh, bồn rửa đến nước thải máy giặt, bồn tắm...

Ông Aaron Tartakovsky, giám đốc điều hành và đồng sáng lập Epic Cleantec, cho biết các tòa nhà trên toàn cầu sử dụng 14% tổng lượng nước uống được. Nhưng hầu như không có tòa nhà nào tái sử dụng nước đó. Đây là điều họ đang cố gắng thay đổi.

Đầu tiên, nước thải được xử lý sinh học, sau đó lọc qua các màng siêu nhỏ, có đường kính bằng 1/1.000 đường kính sợi tóc người. Cuối cùng là công đoạn được khử trùng bằng tia cực tím và clo. Hệ thống này cho ra nước an toàn để tái sử dụng.

Tương tự, nguồn nước thải làm bia Reuse Brew được xử lý qua các quy trình cơ học, sinh học và hóa học. Kết quả cuối cùng là nước sạch trong lành có thể sử dụng để uống. Công nghệ tiên tiến đã giúp việc sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Các đơn vị tái chế nước thải cho rằng, do nước tái chế có vị trung tính hoàn toàn phù hợp để nấu bia. Chris Garrett, ông chủ nhà máy bia Devil's Canyon, cho biết hương vị vượt quá mọi mong đợi. Một số người bạn của ông uống thử không thể phân biệt với một loại bia khác.

Theo một nghiên cứu của Đại học Stanford, nước thải tái chế có thể uống được và ít độc hại hơn các nguồn nước máy khác do được xử lý nghiêm ngặt hơn.

Mặc dù chưa được bán thương mại hoá rộng rãi do các quy định của các cơ quan chức năng địa phương, nhưng ý tưởng biến nước thải thành nước uống được ủng hộ, đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh nguồn cung nước ngọt toàn cầu ngày càng căng thẳng.

(Theo CNN, USToday)