Chở hàng giả đến tận nhà bán, lừa người tiêu dùng

Nhưng cũng trong những ngày này, chúng ta cảm nhận được sự hân hoan lan rộng trong xã hội về một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc qua lời kêu gọi "khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy" của người đứng đầu Đảng để dành nguồn lực cho phát triển đất nước, yêu cầu những nỗ lực phi thường, những cố gắng vượt bậc và sự dũng cảm, hy sinh của từng cán bộ, đảng viên; cũng như nỗ lực làm việc không ngừng nghỉ của cả bộ máy Chính phủ để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, những quyết sách mới đây về việc phát triển hoặc khởi động lại các đại dự án như đường sắt tốc độ cao, nhà máy điện hạt nhân, hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, hay hệ thống quản trị xã hội thông minh. Đây không chỉ là các dự án thông thường, mà là giấc mơ, khát vọng của nhiều thế hệ người Việt Nam.

Có những băn khoăn, thậm chí hoài nghi về việc Việt Nam có làm được không, làm thế nào và đặc biệt là ai sẽ làm. Nhưng để đất nước cất cánh vào kỷ nguyên mới, nơi những lợi thế cạnh tranh cũ về chi phí rẻ, về tài nguyên thiên nhiên không còn, nơi năng lực cạnh tranh được quyết định bằng khả năng làm chủ công nghệ mới thì những siêu dự án như vậy không chỉ là động lực tiên quyết, mà còn là cơ hội vàng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của hàng triệu con người, nâng cao năng lực cạnh tranh và làm chủ công nghệ của hàng nghìn tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam được tham gia vào những dự án này.

Với quy mô, tính phức tạp của những siêu dự án như vậy, sẽ không có cây đũa thần nào để chúng ta làm chủ được hoàn toàn những công nghệ hay năng lực tổ chức vận hành trong thời gian ngắn. Nhưng chúng ta cũng không bắt đầu từ con số không, ngược lại là sự xuất hiện ngày một nhiều và phát triển vượt bậc của những tập đoàn công nghệ, công nghiệp mang thương hiệu Việt Nam. Và với khát khao mãnh liệt của doanh nghiệp và con người Việt Nam, chúng ta chắc chắn sẽ làm được nếu được giao nhiệm vụ và sự ủng hộ, có lộ trình chuẩn bị bài bản và đặc biệt là sự đồng lòng tin tưởng của toàn xã hội.

Chỉ không lâu trước đây thôi, câu nói "đến cái ốc vít còn không sản xuất được" vẫn còn như một lời nguyền với nền sản xuất công nghiệp Việt Nam, thì nay, lần đầu tiên một hãng xe hơi thuần Việt đã vươn lên dẫn đầu thị trường chỉ sau 5 năm chính thức hoạt động. Là người thích lái xe, đã trải nghiệm nhiều loại xe, và cũng đã tự mình vượt qua những hoài nghi ban đầu để lựa chọn chiếc xe điện do doanh nghiệp Việt Nam sản xuất, tôi không khỏi tự hào về một sản phẩm công nghệ phức tạp "made in Việt Nam" đã không hề thua kém các hãng xe hàng đầu khác. Trên hết là sự cảm phục đối với sức lao động của hàng vạn con người, trong đó có nhiều người tôi quen biết trực tiếp, đang đốt cháy cả tuổi thanh xuân của mình để cắm cho bằng được ngọn cờ Việt Nam trên những đỉnh cao công nghệ thế giới.

Không chỉ thế, bằng việc thiết lập một tiêu chuẩn mới cho ngành ở các lĩnh vực mà Tập đoàn Vingroup tham gia, hàng triệu người Việt Nam đã được thụ hưởng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp cuộc sống hiện đại, văn minh hơn, từ mua sắm, giáo dục, y tế, du lịch đến nếp sống đô thị.

Qua công việc của mình, tôi cũng may mắn được chứng kiến sự phát triển vượt bậc về năng lực công nghệ và quản trị của nhiều doanh nghiệp Việt Nam khác, như cách Tập đoàn FPT liên tiếp trúng những gói thầu phần mềm giá trị nhiều trăm triệu USD tại những thị trường cạnh tranh nhất thế giới; như sự quyết tâm "tất tay" của Tập đoàn Hòa Phát để phát triển dự án Dung Quất 2 và 3 hướng tới các sản phẩm thép chất lượng cao phục vụ cho các công trình phức tạp như đường ray tàu cao tốc; hay khả năng làm chủ nhiều công nghệ phức tạp của nền công nghiệp quốc phòng an ninh trong nước mà do đặc thù không thể giới thiệu rộng rãi tới công chúng.

Tôi cũng được chứng kiến sự tâm huyết, sức lao động phi thường, sự bền bỉ và đau đáu với sứ mệnh phụng sự Tổ quốc của nhiều lão tướng kinh doanh và nhân tài khoa học người Việt ở trong và ngoài nước, khi họ hoàn toàn đã có thể nghỉ ngơi và tận hưởng thành quả sau nhiều năm lao động của mình. Có gì khác hơn là khát vọng, lòng tự hào dân tộc và mong muốn góp phần xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho đất nước đã thôi thúc những con người ấy.

Thách thức là to lớn, nhưng tôi tin rằng các doanh nghiệp, các nhà khoa học Việt Nam hoàn toàn có thể làm được nếu có sự cam kết, ủng hộ, và đặc biệt là niềm tin vượt lên trên những hoài nghi để cùng nhau biến những giấc mơ lớn của dân tộc thành sự thật.

Tôi lấy tiêu đề bài viết này theo tên cuốn hồi ký của vị Tổng thống thứ 9 của Israel, Shimon Peres, khi liên tưởng lời kêu gọi công dân các nước Trung Đông tin yêu và sử dụng xe điện VinFast của Thủ tướng Phạm Minh Chính mới đây với hình ảnh vị nguyên thủ quốc gia Israel, dù đã lớn tuổi vẫn đưa các công ty khởi nghiệp của Israel đi quảng bá khắp thế giới, bằng niềm tin mãnh liệt rằng sẽ "không có chỗ cho những giấc mơ nhỏ" để đưa nhà nước non trẻ này vượt qua nghịch cảnh số phận.

Tôi hình dung đến, cũng tại mảnh đất Thăng Long này, chúng ta sẽ có một Hội nghị Diên Hồng mới, nơi lãnh đạo đất nước đưa ra lời hiệu triệu, trao truyền giấc mơ lớn về một Việt Nam hùng cường, hưng thịnh và văn minh sau 100 năm thành lập nước, gửi gắm sự cam kết, đồng hành ủng hộ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội với doanh nghiệp trong nước; mỗi ngành, địa phương sẽ hy sinh một chút những công trình, dự án chưa cấp thiết; mỗi người dân sẽ hy sinh một chút những tiện nghi, đồng lòng trao đi niềm tin của mình để cùng doanh nghiệp và con người Việt thổi bùng khát vọng biến những điều không thể thành có thể, như lời kêu gọi "dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập" của Chủ tịch Hồ Chí Minh cách đây 79 năm.

Là một công dân, một công chức, tôi cũng khát khao được đóng góp trí óc, đôi bàn tay và đặc biệt là ngọn lửa trong tim mình cho giấc mơ đó. Và tôi tin cũng có hàng triệu cánh tay sẵn sàng như vậy từ hàng nghìn doanh nghiệp, tổ chức Việt Nam để được là một phần trong hành trình tạo nên những kỳ tích của dân tộc.

Trong khát khao về một tương lai bứt phá mạnh mẽ của đất nước, tôi nhớ tới câu chuyện về kỳ tích sông Hán trong cuốn sách "Hàn Quốc - quốc gia gây sững sờ" của Daniel Tudor, đại ý khi máy bay chuẩn bị cất cánh, mỗi hành khách cần có niềm tin tuyệt đối vào tầm nhìn của phi công, tuân thủ chặt chẽ sự hướng dẫn của phi hành đoàn, chấp nhận những rung lắc ban đầu khi máy bay chạy trên đường băng. Rồi khi máy bay đã đạt độ cao ổn định, chúng ta có thể thả lỏng, mở đai an toàn, tận hưởng một ly sâm-panh và ngắm nhìn bầu trời trong xanh bên ngoài cửa sổ.

ĐỗThành Long

Năm 2009 - khi đang là sinh viên năm nhất đại học, Hồng Ngọc (SN 1990, Hà Nội) vô tình gặp Brice Smith (SN 1985, quốc tịch Mỹ, làm phát triển chuỗi nhà hàng cà phê) tại hội chợ triển lãm nhà hàng khách sạn ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia, khi anh đang đưa cà phê cho mọi người thử.

Cũng như bao vị khách khác, Ngọc cùng nhóm bạn thân ghé các quầy hàng trong hội chợ, cô tìm đến gian quảng cáo cà phê của Brice và được chính anh mở lời mời. “Em có muốn uống thử cà phê không?” - Brice hỏi.  “Is it free?” - Ngọc . Khi biết đó là hàng miễn phí, cô nhanh chóng nhận lấy một ly cà phê cùng danh thiếp mà Brice đưa.

Lần gặp gỡ đó Ngọc thú nhận không có ấn tượng gì với chàng trai ngoại quốc làm công việc ở quầy cà phê tại hội chợ. Nhưng khi về tới ký túc xá, nhìn thấy tấm danh danh thiếp có sẵn số điện thoại, cô liền nhắn tin với nội dung: “Cảm ơn vì ly cà phê nhé!”. Vài phút sau, Brice nhanh chóng phản hồi như kiểu đã chờ tin nhắn của cô gái từ trước.

Tưởng rằng câu chuyện sẽ chỉ dừng lại ở lời cảm ơn nhưng ngay sau đó, Brice lại gửi thêm những dòng tin khác để khơi chuyện. Anh nói: Bản thân đã để ý và thích Ngọc ngay từ lúc cô đi lướt qua quầy, nên khi đưa cà phê, anh mới chủ động đưa kèm cả chiếc card.

Trong những câu chuyện qua lại, Brice ngỏ ý muốn được Ngọc giúp học tiếng Việt, ngược lại anh sẽ bổ túc ngoại ngữ cho cô. Cứ vậy cả hai có cơ hội gặp nhau và tâm sự nhiều hơn. Lâu dần nảy sinh tình cảm và bước vào giai đoạn hẹn hò yêu đương.

Suốt hành trình yêu nhau, Brice luôn quan tâm, chiều chuộng và mong được mang lại hạnh phúc cho bạn gái. Hồi mới yêu, Ngọc vẫn còn đang đi học nên cả hai chỉ có thể hẹn hò vào dịp cuối tuần. Mỗi lần gặp nhau cặp đôi lại chở nhau bằng xe máy đi quanh Hà Nội uống cà phê, ăn các món ăn vặt của Hà thành.

Ngọc kể: “Brice là người rất tinh tế và quan tâm bảo vệ bạn gái, từ hành động nhỏ nhất như luôn mở cửa, giữ cửa, khi ngồi vào bàn anh cũng kéo ghế ra cho mình ngồi. Khi đi qua đường, Brice luôn kéo mình núp phía sau anh để tránh làn xe. Hay khi thấy dây giày mình bị tuột, anh cúi xuống buộc lại không chút ngần ngại. Những thói quen đó tới giờ vẫn không thay đổi”.  

Sau tốt nghiệp đại học, Ngọc chính thức tiết lộ thông tin người yêu với gia đình.

Lúc biết tin, bố mẹ cô khá bất ngờ vì không nghĩ con gái lại yêu người nước ngoài, họ càng sốc hơn khi cô nói rằng sẽ theo bạn trai sang Phnôm Pênh - Thủ đô của Campuchia cùng bạn trai. (Vì làm công việc phát triển chuỗi nhà hàng cà phê nên Brice phải đi lại nhiều nước khác nhau – PV).

Lo sợ gia đình Ngọc sẽ cấm cản mối quan hệ của 2 đứa, Brice quyết tâm bay từ Campuchia về Việt Nam xin phép bố mẹ để được yêu và chăm sóc cho Ngọc. Chứng kiến sự quyết tâm và chân thành của chàng trai người Mỹ, mọi người trong gia đình cô từ phản đối, ngăn cản đã chính thức bị thuyết phục, đồng ý cho 2 người được ở gần nhau.

Một dịp, khi cả hai đang đi dạo trên bãi biển, anh ngập ngừng hỏi: “Em có đồng ý làm vợ anh không?”. Màn cầu hôn bất ngờ và có phần kém lãng mạn vì chẳng có hoa với quà.

Để bù đắp lại những thiếu sót trong thời khắc cầu hôn bạn gái. Ngay sau hôm đó, Brice dành ra mấy tháng chỉ để thiết kế nhẫn cưới cho vợ tương lai. Anh tự tìm đặt đá quý, rồi tự thiết kế kiểu dáng nhẫn theo sở thích của Ngọc.

Năm 2013, cặp đôi đăng ký kết hôn, cả 2 tổ chức đám cưới ở Việt Nam năm 2014 và làm một buổi tiệc nhỏ với gia đình anh ở Mỹ ngay sau đó.

Làm dâu xa xứ song Ngọc may mắn có gia đình chồng yêu thương. Mỗi lần sang nhà bố mẹ chồng, ông bà đều chăm sóc cô hết mức có thể, luôn dặn dò con trai phải đối xử tốt với vợ.

Trong cuộc sống hằng ngày, Ngọc luôn đặt ra quy tắc tôn trọng nhau và tôn trọng sự khác biệt, có thể tranh luận nhưng không được cãi vã. Sau những hiểu lầm, cả hai luôn cố gắng dành thời gian dể trò chuyện, tìm ra tiếng nói chung.

Để gắn kết các thành viên, cô khéo léo đưa chồng vào những hoạt động chung của cả gia đình như cùng nhau nấu nướng, cùng chơi với hai con, thể hiện là người chồng, người cha có trách nhiệm.

Đã về chung nhà được gần một thập kỷ song cuộc sống của cặp vợ Việt chồng Mỹ chưa có quá nhiều khác biệt, điều thay đổi nhất là tình cảm cả hai dành cho nhau ngày một mặn nồng. Hiện tại tổ ấm nhỏ cũng đã có thêm 2 thành viên nhí.

Như Loan

Nhìn bức tranh thấy ngay ngày đó sông Hồng ăn sát vào bờ đê phía nội thành, thuyền buôn lớn cặp mạn mép đê, rồi bốc dỡ sản vật qua đê lên các phố liền đấy, là các phố Hàng Tre, Hàng Gạo, Hàng Chĩnh, Hàng Mắm, chợ Đồng Xuân... Các bãi ven sông lúc này nhỏ và ít người ở. Nhà cửa ở bãi lúc ấy cũng đơn giản, chỉ tranh tre nứa lá.

Người Hà Nội xưa còn gọi sông Hồng là sông Cái. "Cái" là một từ cổ chỉ người mẹ, đồng thời cũng chỉ sự to lớn mênh mang. Người Mẹ ấy nhiều khi nổi giận, thì những người con hai bên bờ chỉ biết chịu trận, chờ cơn thịnh nộ qua đi.

Ai một đời người sống ở Hà Nội cũng vài lần chứng kiến nước sông Hồng lên to như thế nào. Bà ngoại tôi kể khi bà còn con gái, có năm nước sông lên to, bà lên đê xem, lấy chân té được cả nước sông.

Một trong những trận lụt đi vào lịch sử là trận lụt tháng 8 năm 1945. Khi đó mưa liên tiếp, vỡ đê gần như tất cả sông ở miền Bắc. Tổng cộng có 52 chỗ vỡ đê, gây ngập lụt 11 tỉnh, không kể các tỉnh trung du và miền núi. Ở Hà Nội nước sông Hồng lên tới độ cao 12,68 m.

Qua nhiều trận lụt lớn, nước sông Hồng mấp mé mặt đê, nhưng chưa bao giờ vỡ đê vào Hà Nội, mà toàn vỡ đê trên phía thượng nguồn như Sơn Tây, Phú Thọ... hoặc phía hạ nguồn như Thanh Trì, Hưng Yên... Có thể do đoạn đê nội thành Hà Nội là đê trọng yếu bậc nhất của quốc gia nên được bao đời nay tu bổ.

Nhưng có lần đê Hà Nội suýt vỡ. Đấy là trận lụt năm 1971. Sau này các nhà khí tượng thế giới đánh giá đó là một trong những thiên tai lớn nhất của thế kỷ 20 và là trận lụt lớn nhất trong 250 năm qua ở miền Bắc.

Lúc đó mưa liên miên, nước sông Hồng liên tục dâng lên. Người trong phố chốc chốc lại chạy ra đê xem nước lên tới đâu, rồi về kể nước ngập lút toàn bộ bãi Phúc Xá, mặt sông mênh mông cuồn cuộn xa tít tận bên Gia Lâm. Nước sông mấp mé mặt cầu Long Biên, nhà nước phải cho đoàn tầu chở toàn đá hộc lên đỗ trên cầu để giữ cho cầu không bị trôi mất.

Tôi lúc này đã lớn cũng muốn lên đê xem nhưng mẹ tôi cấm tiệt, lên đấy nhỡ rơi xuống sông thì làm sao. Người lớn rầu rĩ lo lắng, bảo, nếu vỡ đê thì trong phố nhà ba tầng cũng ngập lút. Có lúc trong phố nhớn nhác vì có tin "Vỡ đê rồi, vỡ đê chỗ phố Chợ Gạo rồi". Cơn hoảng loạn truyền dọc các phố như một con sóng. Một lúc sau mới rõ là không phải vỡ đê, mà là nước tràn qua mặt đê, đã được hộ đê đắp bao cát chặn lại rồi.

Mấy ngày sau có "phân lũ" phía trên Hà Nội nên nước rút dần. Hà Nội an toàn, nhưng cả một vùng Hà Tây cũ tan hoang vì lụt.

Sau này lớn lên, tôi có một số năm đi dạy học ở bãi Phúc Xá, thấy hàng năm nước cũng lên, nhưng chỉ xâm xấp đường đi ngoài bãi. Năm nào cao nhất thì ngập lưng tường, thầy trò tôi lại mất mấy ngày dọn dẹp phù sa đỏ bám trên bàn ghế. Không bao giờ thấy nước lên to như hồi năm 1971.

Từ những năm 1990 nước sông không lên nữa, có thể do các hồ thủy điện phía thượng nguồn bắt đầu phát huy tác dụng tích nước ngăn lũ. Từ ngày nước sông không lên nữa tự nhiên đất bãi Phúc Xá, bãi An Dương trở nên đắt giá. Từ chỉ là mảnh đất ở tạm bợ, năm nào cũng chạy lũ lụt, giờ thành đất của quận trung tâm. Nhà kiên cố xây cao tầng ken dày đặc. Nhìn từ ảnh chụp trên cao, các khối nhà cao tầng chen chúc từ bờ đê ra đến tận mép sông. Lòng sông Hồng về đến đoạn nội thành này thì bị thít chặt bởi khối nhà cao tầng. Không còn chỗ cho thoát lũ nữa.

Giờ đã thành một lỡ làng của quy hoạch. Theo pháp lệnh đê điều, ai cũng biết là bên ngoài đê không được xây dựng công trình kiên cố. Để mọc lên cả mấy phường cùng hàng nghìn ngôi nhà cao tầng thời gian không phải một sớm một chiều mà xong được. Biết quy trách nhiệm cho ai bây giờ. Chỉ biết là sức hấp dẫn của khu vực trung tâm đã góp phần quyết định. Còn dịch lên phía trên một chút, như Tứ Liên, Phú Thượng, bãi sông Hồng vẫn là đất thoát lũ, là vườn đào vườn quất của Thủ đô.

Các công trình trị thủy sông Hồng, các hồ chứa thủy điện phía thượng nguồn mấy chục năm nay đã cắt lũ sông Hồng. Những trận lũ lớn như chỉ còn trong ký ức. Thậm chí gần đây người ta còn lo lòng sông Hồng tụt sâu quá, sông Hồng không còn dòng chảy.

Nhưng trận siêu bão Yagi mới đây đã làm mưa lớn trên thượng nguồn, gây nên lũ lụt từ các tỉnh phía trên. Lũ đang lan dần về xuôi. Mấy chục năm qua, bây giờ Hà Nội mới chứng kiến sông Hồng cuồn cuộn đỏ nặng phù sa. Và chúng ta mới chợt thấy con người thật nhỏ bé trước thiên nhiên. Mẹ sông Hồng còn nhiều bí ẩn mà đàn con chưa hiểu hết.

Hà Nội, theo đúng tên, là thành phố ở trong sông. Ông cha ta đã xây dựng một thành phố mở lòng ra với con sông. Hà Nội dựa vào con sông mà phát triển thành trung tâm giao lưu của cả vùng châu thổ. Con cháu nay lại quay lưng với dòng sông, lấn chiếm tranh chấp với sông từng mét đất.

Tôi mong ngày nào đó có được quy hoạch sông Hồng phù hợp với tự nhiên, để cho Hà Nội xứng danh là thành phố ở trong sông, lại trên bến dưới thuyền nhộn nhịp như bức tranh nổi tiếng xưa đã mô tả.

Quan Thế Dân