Gánh nặng của nữ giới

Xu hướng đổ lỗi cho phụ nữ đã tồn tại từ rất lâu. Trong các cuộc chia tay, họ luôn bị chỉ trích dù là vì quyến rũ người đàn ông đã có gia đình hay không thể giữ chân chồng.

Nhà trị liệu tình dục và các mối quan hệ Esther Perel nhận định: “Khi phụ nữ bị lên án, điều đó cũng ngụ ý rằng đàn ông chỉ là những ‘con tốt’ bất lực và không có tội. Về cơ bản, chúng ta buộc phụ nữ phải chịu trách nhiệm về hành động của cả hai bên”.

TS Helen Fisher, nhà nhân chủng học sinh học và nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Kinsey (Mỹ), cho biết: “Chúng ta có cảm giác rằng phụ nữ là người bảo vệ mối quan hệ. Và khi một mối quan hệ kết thúc, mọi người có khuynh hướng tin rằng phụ nữ đã không dành đủ thời gian và nỗ lực để giữ cho nó ấm êm. Nói cách khác, phụ nữ phải nhận mọi lỗi lầm”.

Điều tương tự cũng xảy ra trong các tình huống thực tế, khi đàn ông bị phát hiện ngoại tình.

Nhà tâm lý học lâm sàng Brandy Engler giải thích: “Trong những lúc dễ xúc động như vậy, phụ nữ thường mang nỗi sợ của mình và soi chiếu lên những phụ nữ khác. ‘Cô ta có đẹp, có sexy không?’, ‘Cô ta có gì mà tôi không có?’. Không công bằng khi nói nguyên nhân đàn ông lừa dối đều hoàn toàn nằm ở sự quyến rũ của người phụ nữ khác”.

Theo The Odyssey Online, quan niệm phổ biến trong xã hội cho rằng người vợ luôn có trách nhiệm duy trì mối quan hệ với chồng. Họ phải đảm bảo nửa kia hài lòng với mình và những việc mình làm như chăm sóc gia đình, nấu nướng vì nếu chồng hạnh phúc thì cuộc hôn nhân mới được coi là tốt đẹp. Do đó, khi có vấn đề gì xảy ra trong một mối quan hệ, xã hội luôn chĩa mũi dùi vào phụ nữ.

Dù không ai biết chuyện gì đã thực sự xảy ra, người vợ chắc chắn có lỗi vì cung phụng chồng chưa đủ, nấu ăn không ngon hoặc không có con.

Gifty Anti, nhà báo và nhà nữ quyền người Ghana, cho rằng thật kinh khủng khi phụ nữ thường bị đổ lỗi cho hôn nhân đổ vỡ còn đàn ông thì không.

“Tại sao phụ nữ lại bị mất phẩm giá chỉ vì ly dị chồng? Liệu cô ấy có nên tiếp tục duy trì cuộc hôn nhân mà thường xuyên bị chồng đánh đập, bạo hành và không tôn trọng chỉ vì muốn giữ thể diện? Nếu đàn ông là chủ gia đình, họ có trách nhiệm đảm bảo mọi chuyện không kết thúc bằng ly hôn và cũng sẽ bị đổ lỗi nếu hôn nhân thất bại. Không phải lúc nào người phụ nữ cũng là vấn đề và đã đến lúc xã hội ngừng rêu rao điều đó”, nữ chuyên gia nói.

Ngừng đổ lỗi

Verilymagđi tìm nguyên nhân đám đông hay đổ lỗi cho phụ nữ. Theo đó, nghiên cứu cho thấy phụ nữ có nhiều khả năng thừa nhận họ đã mắc sai lầm (não bộ của phụ nữ nhận ra nhanh hơn nam giới khi mắc sai lầm).

Nhưng ngay cả khi phụ nữ nhạy cảm hơn với việc mắc lỗi, xu hướng tự trách bản thân này cũng rõ ràng trong các nghiên cứu liên quan đến tổn hại do người khác gây ra cho nữ giới, không phải bởi chính họ.

Trong nghiên cứu trên 129 sinh viên từng bị tấn công tình dục, 62% phụ nữ tự trách bản thân và hơn một nửa cho biết kẻ hiếp dâm họ “hoàn toàn không đáng trách”. Họ thường đổ lỗi cho những điều mơ hồ như “hoàn cảnh” hoặc “xã hội”. Phụ nữ bị bạo lực gia đình cũng thường tự trách bản thân trước khi buộc người bạn đời phải chịu trách nhiệm về hành động của họ.

Khi một cặp đôi chia tay, dù là ngôi sao nổi tiếng hay người bình thường, có quá nhiều lỗi để đổ lên đầu ai đó. Điều còn phải xem xét là liệu những người ngoài cuộc có đủ tỉnh táo để không tự động chĩa mũi dùi vào phụ nữ và tập trung vào việc ai thực sự phải chịu trách nhiệm về mối quan hệ đổ vỡ.

Điều cần nhận ra là cả đàn ông và phụ nữ đều phải chịu trách nhiệm về một mối quan hệ và hôn nhân. Khi mối quan hệ lành mạnh, cả hai đều làm cho nhau hạnh phúc và giao tiếp thấu đáo. Nếu mối quan hệ rạn nứt, đôi bên đang thiếu giao tiếp với nhau. Đó không bao giờ chỉ là lỗi của một người.

Má nói tôi đem ra cái rổ tre, hai má con vừa hái dâu vừa bước lên chuyến tàu ký ức: thanh xuân của má - tuổi thơ của tôi…

Ngày ấy nhà tôi nghèo lắm. Những buổi chợ của má chẳng mấy khi có tấm bánh, thanh kẹo làm quà. Trong khi những đứa trẻ khác háo hức hóng má đi chợ về thì bao giờ tôi cũng lẩn mất dạng. Tôi cứ nghĩ làm vậy má sẽ bớt day dứt, muộn phiền, mãi sau này tôi mới biết rằng, thỉnh thoảng má cũng để mặc cho mấy “giọt nức nở”… trộm rơi. Má nắm chặt tay ba, hai trái tim nguyện cùng nhau cố gắng.

Vườn nhà tôi rộng, cây nào cũng cao, chỉ có mấy khóm dâu tằm là lúp xúp vừa tầm với. Đến mùa dâu là đám trẻ túm tụm quanh gốc, thi nhau hái trái bỏ bụng. Trái dâu chín đen ngọt lịm, mọng nước; trái ương có hai ba màu và chỉ chua một chút, trong khi trái xanh non thì chua đến rùng mình. 

Dâu tằm chín ăn ngon nhất vào ngày nắng. Trời càng nắng, vị càng ngọt. Mưa dầm dề mấy hôm liền thì dâu vừa nhạt vừa chua. Đám nhóc chúng tôi vào mùa dâu mồm miệng, tay chân, áo quần nào cũng lấm lem sắc xanh, sắc đỏ. Nhớ có lần tôi lỡ để nhựa dây vào cái áo trắng đồng phục, má giặt hoài không hết. Sau bữa cơm, má lôi áo ra “phạt” tôi ngồi vò vết bẩn đến cả tiếng đồng hồ. 

Mấy năm sau tôi lớn hơn và điều kiện gia đình cũng khá hơn đôi chút. Tôi và đám nhỏ đã biết mùi quà bánh, kẹo ngọt, sữa chua. Mấy khóm dâu trĩu quả lúc này không còn bị những cánh tay háu ăn vây quanh nữa, nên thư thả chín rụng đầy gốc. Má bấy giờ mới “đường đường chính chính” mang rổ ra hái dâu về ngâm. 

Rổ dâu đầy được rửa sạch rồi phơi cho ráo nước. Dâu ráo, má cẩn thận xếp dâu vào bình thủy tinh. Cứ một lớp dâu bỏ lên một lớp đường. Sau cùng má đậy nắp thật kín để kiến không bò vào. Dâu với đường theo thời gian sẽ hòa quyện thành một thứ nước sệt sánh màu đỏ sậm, trông rất bắt mắt. Má thường hóm hỉnh gọi thứ nước có hơi men nhè nhẹ này là “rượu dâu”. 

Chỉ vài thìa “rượu dâu” pha cùng với nước lọc rồi bỏ thêm đôi ba cục đá là đã có ngay một ly nước thanh mát ngon tuyệt cú mèo. Buổi trưa hè nóng nực nào tôi cũng “đánh bay” hai ly như thế. 

Các anh chị sang chơi, thấy bình nước dâu nhà tôi ngon quá nên cũng hái dâu ngâm đầy mấy bình to. Kể từ đợt ấy, cứ đến mùa hè là cả họ nhà tôi lại hào hứng rủ nhau hái dâu ngâm “rượu”. 

Xuống con tàu ký ức, hai má con tôi trở về thực tại. Má nhìn rổ dâu và thương về những ngày xa cũ. Trái dâu khắc vào trong tâm khảm má một bức tranh đượm buồn nhưng đáng trân trọng. Màu dâu vẽ vào tuổi thơ tôi một bức họa đơn sơ, thiếu thốn nhưng ngọt ngào tình yêu thương.
Ngày hôm nay má lại làm thứ nước thần kỳ ấy như một cách vỗ về những kỷ niệm.

Và chỉ đôi mươi ngày nữa thôi, tâm hồn đang thổn thức của tôi sẽ được vị ngòn ngọt chua chua quen thuộc kia níu tay rồi ôm trọn vào lòng. 

Theo Phụ nữ TP.HCM