Tại hội thảo khoa học "Nhật Bản - Việt Nam về cải thiện thực hành ăn dặm trong 1.000 ngày đầu đời cho trẻ em Việt Nam", các chuyên gia từ Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam, Hệ thống tiêm chủng VNVC, phòng khám dinh dưỡng Nutrihome và các chuyên gia từ Nhật Bản đã thảo luận, chia sẻ thông tin khoa học về các vấn đề dinh dưỡng ở trẻ em hai nước, nhằm nâng cao nhận thức và hành động thiết thực để chăm sóc dinh dưỡng toàn diện, khoa học và phù hợp cho trẻ em Việt Nam.

Hội thảo do Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, Văn phòng Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản JICA và Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam tổ chức, nằm trong khuôn khổ dự án "Khảo sát kiểm chứng thương mại hóa cải thiện sức khỏe bà mẹ và trẻ em trong 1.000 ngày đầu đời tại Việt Nam'' do Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản JICA triển khai từ năm 2023.

Tại hội thảo, dưới sự chứng kiến của lãnh đạo Bộ Y tế, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản JICA và Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC đã ký kết hợp tác chiến lược với Asahi Group Foods thuộc Tập đoàn dinh dưỡng Asahi - thương hiệu lớn, uy tín có tuổi đời hơn 130 năm tại Nhật Bản.

Hợp tác giữa 2 hệ thống lớn tại Việt Nam và Nhật Bản nhằm tiến tới những hợp tác chuyên sâu, toàn diện về chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ em, chú trọng nghiên cứu khoa học, truyền thông giáo dục nâng cao nhận thức và hướng dẫn thực hành. Tạo điều kiện thuận lợi nhất để trẻ em Việt Nam dễ dàng tiếp cận sản phẩm dinh dưỡng chất lượng cao từ Nhật Bản một cách thuận tiện, an toàn với chi phí hợp lý.

Ông Sugano Yuichi, Trưởng đại diện văn phòng JICA Việt Nam cho biết, trong hơn 30 năm qua, JICA đã và đang triển khai nhiều loại hình hợp tác trong lĩnh vực y tế tại Việt Nam, đặc biệt là chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em.

Ông hy vọng, những kiến thức và kinh nghiệm chuyên ngành về bữa ăn và định lượng dinh dưỡng hợp lý, hướng dẫn hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ và ăn bổ sung của người Nhật sẽ sử dụng phổ biến ở Việt Nam, qua đó góp phần cải thiện sức khỏe của phụ nữ mang thai và sự phát triển khỏe mạnh của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. 

Chia sẻ tại hội thảo, BS.CKI Phạm Đỗ Uyên, Bác sĩ Trưởng Trung tâm tiêm chủng VNVC và Nutrihome cho biết, trẻ em được tiêm vaccine đầy đủ cùng chế độ dinh dưỡng tốt sẽ hạn chế nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm, phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần.

Từ tháng 3/2024 -7/2024, VNVC và Nutrihome phối hợp cùng Asahi Group Foods thực hiện khảo sát cung cấp bộ công cụ hướng dẫn ăn dặm kiểu Nhật, sản phẩm ăn dặm và hướng dẫn cách thực hành cho ăn bổ sung cho trẻ 6-18 tháng tuổi với phụ huynh đến khám dinh dưỡng, tiêm chủng vaccine tại Nutrihome và VNVC. Các phụ huynh đều đánh giá bộ công cụ hữu ích và truyền đạt cách thức phù hợp cho trẻ ăn dặm.

Bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc cung ứng Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, VNVC hiện có gần 200 trung tâm tiêm chủng hiện đại tại hơn 55 tỉnh thành trên toàn quốc, khả năng phục vụ đến hàng trăm nghìn khách hàng là trẻ em trong độ tuổi ăn dặm mỗi tháng.

Vì vậy VNVC có lợi thế lớn để những sản phẩm dinh dưỡng an toàn và chất lượng hàng đầu Nhật Bản tiếp cận với phụ huynh, từ đó giúp trẻ em Việt Nam có thêm lựa chọn cho bữa ăn dặm đảm bảo dinh dưỡng, góp phần cải thiện tầm vóc và trí tuệ ngay 1.000 ngày đầu đời.

"Với hợp tác này, VNVC sẽ không chỉ cung cấp những liều vaccine an toàn, chất lượng cao, bình ổn giá cho trẻ em Việt Nam mà còn mang cơ hội để trẻ em được chăm sóc dinh dưỡng với những sản phẩm uy tín, chất lượng hàng đầu Nhật Bản. Được tiêm vaccine đầy đủ và chăm sóc dinh dưỡng tốt, trẻ em Việt Nam sẽ có sức khỏe và nền tảng tương lai vững chắc hơn", bà Vũ Thị Thu Hà khẳng định.

Trước đó, Hệ thống tiêm chủng VNVC ký kết hợp tác chiến lược với Tập đoàn dược phẩm Takeda (Nhật Bản) và triển khai tiêm chủng vaccine sốt xuất huyết đầu tiên tại Việt Nam kịp thời bảo vệ sức khỏe cho hàng triệu trẻ em từ 4 tuổi và người lớn trước cao điểm dịch sốt xuất huyết diễn ra vào tháng 10 hằng năm.

"Nếu thể lực và mức độ hoạt động của bạn cao, sức khỏe tim mạch của bạn có xu hướng tốt hơn. Tốc độ đi bộ có thể phản ánh hiệu ứng đó", ông chia sẻ.

Một lợi ích tiềm năng khác của việc theo dõi tốc độ của bạn là gì? Nếu bạn bắt đầu đi chậm hơn trước đây hoặc cảm thấy như mình đang vật lộn để làm những gì từng dễ dàng, thì đó có thể là triệu chứng tinh tế của một vấn đề lớn hơn.

"Hãy coi việc đi bộ như một bài kiểm tra căng thẳng mà bạn có thể làm hàng ngày. Nếu bạn nhận thấy những thay đổi, điều đó có thể giúp bác sĩ biết được điều gì đó đang xảy ra với sức khỏe của bạn", Tiến sĩ Sarraju gợi ý.

Bức tranh toàn cảnh về sức khỏe tim mạch

Bài tập tim mạch rất quan trọng, nhưng có rất nhiều yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch của bạn. 

Ví dụ, thực phẩm bạn ăn cũng tạo nên sự khác biệt trong hoạt động của tim và hệ thống tim mạch. Ăn thực phẩm lành mạnh hơn và máu sẽ lưu thông tốt hơn qua cơ thể bạn. Ngược lại, ăn nhiều bánh rán và bánh kẹp phô mai, các bộ phận sẽ bị tắc nghẽn.

Hút thuốc cũng có thể gây hại cho tim. Tương tự như vậy đối với việc uống quá nhiều rượu. Tránh cả hai có thể giúp tim đập khỏe mạnh.

"Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Không chỉ là cố gắng đạt được tốc độ đi bộ nhất định để không có điều gì xấu xảy ra mà là cố gắng làm tốt nhất có thể mỗi ngày trong tất cả các lĩnh vực này để bảo vệ trái tim của bạn", Tiến sĩ Sarraju lưu ý.

Tầm quan trọng của hoạt động

Có một câu nói mới đang trở nên phổ biến: Ngồi là hút thuốc mới. Đây là một cách nhanh chóng để nhấn mạnh rằng lối sống ít vận động có thể góp phần gây ra một danh sách dài các vấn đề sức khỏe, bao gồm cả bệnh tim.

Đó là lý do tại sao Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị bạn nên tập thể dục cường độ vừa phải, giúp tim đập nhanh ít nhất 150 phút mỗi tuần để giữ cho tim khỏe mạnh. Đi bộ nhanh được phân loại là hoạt động có cường độ vừa phải.

Thật không may, chỉ có khoảng 1 trong 5 người lớn và thanh thiếu niên thường xuyên đạt được mục tiêu tập thể dục hàng tuần đó. Tiến sĩ Sarraju cho biết đi bộ có thể là một cách tốt để đảo ngược xu hướng đó.

Bạn cũng nên trao đổi với bác sĩ trước khi bắt đầu một thói quen tập thể dục, đặc biệt là nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào hiện có. Họ thậm chí có thể kê cho bạn một đơn thuốc tập thể dục để làm việc với một nhà sinh lý học tập thể dục để thiết kế một chương trình.

Tiến sĩ Sarraju nhấn mạnh rằng: "Di chuyển nhiều hơn sẽ tốt hơn là di chuyển ít hơn. Và một khi đứng dậy và đi bộ một chút, bạn có thể thấy mình nỗ lực hơn và trở nên khỏe hơn trong quá trình này. Bạn sẽ thấy và cảm nhận được sự tiến triển".

Và trái tim cũng sẽ tốt hơn nhờ điều đó.

Những lợi ích về mặt thể chất của việc đi bộ

Theo Today, nhiều hệ thống trong cơ thể có thể được hưởng lợi từ việc đi bộ. Đi bộ có thể giúp:

- Cải thiện sức khỏe và chức năng tim mạch.

- Tăng khả năng hiếu khí, sử dụng oxy để trao đổi chất nhằm tạo năng lượng khi chạy. 

- Cải thiện huyết áp.

- Kiểm soát lượng đường trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

- Tăng cường quá trình trao đổi chất. 

- Duy trì cân nặng. 

- Giảm nguy cơ mắc bệnh viêm xương khớp. 

- Duy trì khả năng vận động. 

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ khuyến nghị nên hoạt động thể chất với cường độ vừa phải trong 150 đến 300 phút một tuần. Vì vậy, 30 phút đi bộ nhanh trong 5 ngày một tuần sẽ giúp bạn đạt đến mức thấp nhất trong phạm vi đó.

Nếu đi bộ để kiểm soát cân nặng hoặc giảm cân, có lẽ bạn sẽ muốn đi bộ lâu hơn. Bạn nên đi bộ từ 45 đến 60 phút hầu hết các ngày. Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải đi cùng lúc, có thể đi bộ 30 phút vào buổi sáng và đi bộ 20 phút sau bữa tối cũng được.

Nghiên cứu cho thấy, tốc độ đi bộ trung bình 3-4,8km/giờ có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 thấp hơn 15% so với người đi bộ nhàn nhã 3km/giờ hoặc khoảng 60 bước mỗi phút bất kể khoảng cách đi được.

Chọn tốc độ đi bộ khá nhanh 5-6,5km/giờ hoặc 80-120 bước mỗi phút sẽ giúp giảm 24% nguy cơ tiểu đường. Đi bộ nhanh với tốc độ 6,5km/giờ hoặc nhanh hơn (hơn 120 bước mỗi phút) có nguy cơ thấp hơn 39%.

Ngoài trường hợp trên, vào cuối tháng 8, Bệnh viện Nhi đồng 2 cũng tiếp nhận điều trị một bé gái từng được chăm sóc tại Mái ấm Hoa Hồng. Bệnh nhi này hiện đã được xuất viện.

Như đã thông tin, ngày 4/9, báo Thanh Niênphản ánh vụ việc bạo hành trẻ em tại Mái ấm Hoa Hồng, được ví như "địa ngục trần gian". Theo đó, mái ấm nhận nuôi dưỡng gần 100 trẻ mồ côi, trong đó có cả trẻ sơ sinh.

Tuy nhiên, quá trình chăm sóc, nuôi dưỡng, bảo mẫu tên T. có những hành động ngược đãi, đánh đập dã man đối với các trẻ. Trong đó, có bé trai khoảng 7 tháng tuổi bị T. ngồi lên người, nhéo lỗ tai. Thậm chí, một bé còn bị tác động vật lý đến chảy máu miệng, nhấc lên cao rồi ném xuống nệm.

Sau khi tiếp nhận sự việc, Công an quận 12 phối hợp với các đơn vị liên quan đã vào cuộc điều tra. Nhà chức trách thu thập tài liệu, lập hồ sơ đưa 86 trẻ đến các cơ sở bảo trợ xã hội công lập.

Đến ngày 5/9, Công an TPHCM tạm giữ bà Giáp Thị Sông Hương (SN 1974) cùng một số người khác để điều tra các dấu hiệu bạo hành trẻ em và trục lợi quà từ thiện của các nhà hảo tâm.

Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TPHCM, các trẻ ở Mái ấm Hoa Hồng được đưa về chăm sóc, nuôi dưỡng tại 3 cơ sở bảo trợ xã hội công lập của thành phố.

Cụ thể, Trung tâm Nuôi dưỡng - Bảo trợ trẻ em Gò Vấp tiếp nhận 15 trẻ sơ sinh (dưới 1 tuổi), gồm 8 bé gái, 7 bé trai. Trung tâm Bảo trợ trẻ em Tam Bình tiếp nhận 32 trẻ từ 1 tuổi đến 6 tuổi, gồm 13 bé gái, 19 bé trai. Làng Thiếu niên Thủ Đức tiếp nhận 37 trẻ dưới 6 tuổi, gồm 12 bé gái, 25 bé trai.

Tại Trung tâm Bảo trợ trẻ em Tam Bình, kết quả kiểm tra sức khỏe của 32 trẻ đều không phát hiện các chấn thương, không có các vết sưng bầm tím hay trầy ngoài da.

Còn tại Trung tâm Nuôi dưỡng - Bảo trợ trẻ em Gò Vấp, có 3 em được phát hiện viêm phế quản sau khi khám sức khỏe. Trong đó, có 1 bé theo dõi tim bẩm sinh, có khối u đỉnh đầu trái.

Với 37 trẻ được đưa đến Làng Thiếu niên Thủ Đức, có 1 bé gái bị khuyết tật nặng (cụt 1 tay và 1 chân, cánh tay còn lại mất 4 ngón ở bàn tay).

Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị gián đoạn, gây tổn thương các mô não.

Thể thao giúp giảm huyết áp

Cao huyết áp là một trong những nguyên nhân chính gây đột quỵ. Theo một nghiên cứu được đăng trên Hypertension, việc tham gia các hoạt động thể thao như: đi bộ, chạy bộ, bơi lội và đạp xe có thể giúp hạ huyết áp tâm thu và tâm trương.

Các nghiên cứu này cho thấy rằng những người thường xuyên tập thể dục có huyết áp ổn định hơn so với những người ít hoạt động.

Một nghiên cứu khác của American Heart Associationcho biết, chỉ cần 30 phút tập thể dục cường độ vừa phải mỗi ngày có thể giảm nguy cơ đột quỵ lên đến 27%.

Tăng cường sức khỏe tim mạch

Các hoạt động thể chất có lợi cho sức khỏe tim mạch thông qua việc tăng cường tuần hoàn máu và giảm sự hình thành cục máu đông. Vốn là yếu tố trực tiếp gây ra đột quỵ.

Một nghiên cứu tại Anh cho thấy, những người tham gia các môn thể thao đều đặn có hệ thống tuần hoàn mạnh mẽ hơn, giúp giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.

Giảm béo phì và cholesterol

Béo phì và mức cholesterol cao là hai yếu tố nguy cơ khác của đột quỵ. Thể thao giúp đốt cháy calo, giảm mỡ và tăng cường sức mạnh cơ bắp, từ đó giúp kiểm soát cân nặng.

Nghiên cứu từ Viện Y học Quốc gia Hoa Kỳcho thấy rằng, tập luyện thể dục đều đặn giúp giảm mức cholesterol xấu (LDL) và tăng mức cholesterol tốt (HDL), từ đó giúp ngăn ngừa tắc nghẽn mạch máu.

Môn thể thao hiệu quả trong việc phòng ngừa đột quỵ

Không phải tất cả các loại hình thể thao đều có hiệu quả tương đương trong việc giảm nguy cơ đột quỵ. Các môn thể thao aerobic được chứng minh là có tác động tích cực nhất.

Đi bộ nhanh và chạy bộ

Đi bộ nhanh và chạy bộ là hai hình thức tập luyện dễ tiếp cận nhưng mang lại hiệu quả cao. Một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Thể dục và Y học Hoa Kỳcho thấy rằng, những người đi bộ hoặc chạy bộ ít nhất 5 lần mỗi tuần có nguy cơ đột quỵ thấp hơn đến 40% so với những người ít vận động.

Đạp xe

Đạp xe là một bài tập aerobic tuyệt vời cho tim mạch. Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Y học Thể thao châu Âu, những người thường xuyên đạp xe có hệ tuần hoàn khỏe mạnh hơn, từ đó giảm thiểu đáng kể nguy cơ hình thành cục máu đông trong động mạch, giảm nguy cơ đột quỵ.

Bơi lội

Bơi lội cũng là một môn thể thao lý tưởng giúp rèn luyện toàn diện cơ thể. Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Y học Thể thao Hoa Kỳ, bơi lội không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, mà còn giúp cải thiện khả năng thở và tuần hoàn máu, từ đó giảm nguy cơ đột quỵ.

Yoga và thể dục nhẹ

Ngoài các môn thể thao aerobic, yoga và các hình thức thể dục nhẹ nhàng cũng mang lại nhiều lợi ích. Một nghiên cứu trên Tạp chí Y học Quốc tếcho thấy rằng, yoga giúp giảm căng thẳng, kiểm soát huyết áp và cải thiện giấc ngủ, tất cả đều là những yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ đột quỵ.

Tần suất và thời lượng tập luyện

Mặc dù thể thao mang lại nhiều lợi ích, nhưng cần tuân thủ một lịch trình tập luyện phù hợp.

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trưởng thành nên tham gia ít nhất 150 phút hoạt động thể chất cường độ trung bình hoặc 75 phút hoạt động cường độ cao mỗi tuần. Lượng vận động này có thể chia nhỏ thành 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần.

Ngoài ra, việc kết hợp giữa các bài tập aerobic và bài tập sức mạnh cơ bắp là rất quan trọng để duy trì sức khỏe tổng thể, giảm nguy cơ đột quỵ.

Tập luyện sức mạnh cơ bắp giúp cải thiện sự lưu thông máu và khả năng vận động, từ đó hỗ trợ việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Chế độ ăn ngày hè

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế), vào mùa hè, nắng nóng làm cơ thể bị mất nước gây mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon…, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi. Vì vậy, việc lựa chọn thực phẩm, chế biến món ăn để đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu các chất dinh dưỡng và nước cho cơ thể rất quan trọng.

Nếu chế độ ăn không đảm bảo nhu cầu của cơ thể diễn ra trong khoảng thời gian dài sẽ dẫn đến suy nhược cơ thể, suy dinh dưỡng. Một chế độ ăn hợp lý, cân đối, đa dạng có 15-20 loại thực phẩm từ 4 nhóm hàng ngày giúp cơ thể phát triển, khỏe mạnh và phòng tránh các bệnh không lây nhiễm.

Lưu ý, trong thời tiết nắng nóng, nhiệt độ cao cần đảm bảo cung cấp lượng protein vừa đủ theo nhu cầu, tăng cường sử dụng thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Hạn chế ăn đồ nướng, chiên, rán, kho, thức ăn có nhiều cholesterol, thực phẩm chế biến sẵn…

Chúng ta không nên ăn quá nhiều protein tránh gia tăng gánh nặng cho thận. Protein chiếm 50% thành phần dinh dưỡng trong thịt, cá, trứng, sữa và đậu.

Bên cạnh đó, cần cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất bị mất đi do toát mồ hôi và mất nước, vì vậy tăng cường rau xanh và hoa quả là hết sức cần thiết. Hoa quả giàu vitamin C như cà chua, dưa hấu, mơ, mận và đào. Vitamin B có trong ngũ cốc, đậu, gan động vật, thịt và trứng. 

Chúng ta có thể sử dụng các loại nước sinh tố hoa quả không đường như dưa hấu, lê, đào, dâu tây, cà chua, rau má… Hạn chế sử dụng các loại gia vị như gừng, ớt, hạt tiêu. Thực phẩm nhuận tràng như bầu, bí, rau thơm, gừng, ngó sen, lúa mạch, khoai lang cũng nên được bổ sung nếu có thể.

Đồng thời, không nên ăn nhiều đồ ăn lạnh như đồ uống lạnh, kem, bia lạnh hoa quả lạnh. Ví dụ, không nên ăn dưa hấu ngay sau khi được lấy ra từ tủ lạnh, bạn nên để ra ngoài khoảng 5-10 phút. 

Người cao tuổi cần có một chế độ ăn mềm, dễ tiêu hóa, đủ dinh dưỡng và uống đủ nước. Trẻ cần được ăn các thức ăn giàu dinh dưỡng, chế biến thức ăn lỏng, mềm sao cho dễ tiêu hóa.

Có nên uống nhiều hơn ăn?

Nước là một trong những thành phần cơ bản và cần thiết của cơ thể. Người trưởng thành bình thường nặng 50kg, có tới 29-32kg nước. Chỉ cần mất 5-10% nước đã coi như mất nước trầm trọng. 

Dù vậy, không có nghĩa là nên uống nhiều hơn ăn hay uống quan trọng hơn ăn, mà ăn và uống là hai vấn đề luôn gắn kết với nhau rất quan trọng với sức khỏe con người. Nhất là trong mùa hè nắng nóng, chúng ta không nên quá coi trọng việc uống mà quên việc ăn. 

Ăn bao nhiêu, uống như thế nào hoàn toàn phụ thuộc vào cân nặng, tuổi và mức độ hoạt động thể lực của mỗi người. Lưu ý, cần uống đủ nước theo nhu cầu hàng ngày, đặc biệt đối với người cao tuổi và trẻ em, không nên để thiếu nước đến khi thấy khát mới uống.

Đồng thời, cần chú trọng bữa ăn hàng ngày với đủ chất dinh dưỡng, nên có 4-5 món ăn (cơm, chất đạm, rau xanh, canh và món hoa quả) để cung cấp đủ các chất dinh dưỡng và nhu cầu nước cho cơ thể.

Ngoài ra, vào mùa hè chúng ta không nên ăn quá no, đặc biệt vào bữa tối.