Một trẻ sơ sinh nhờ siêu âm kỹ nên phát hiện sớm bị rối loạn giới tính từ trong bụng mẹ.

Sau vài ngày phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn tại BV Chợ Rẫy, chị L.H.B.T. bộc bạch: “Khi nhận kết quả xét nghiệm giới tính là nam, tôi rất sốc và nghĩ có khi nào nhầm với kết quả của ai đó. Nhưng cuối cùng, sau nhiều lần được BS giải thích, tư vấn tâm lý, tôi dần ổn định tinh thần và đồng ý mổ cắt bỏ hai tinh hoàn ẩn ở vùng bẹn. Cứ nghĩ như cắt bỏ khối u bướu gì đó thì lại càng thấy quyết tâm hơn. Ca mổ kết thúc, tôi tỉnh dậy thấy trong lòng nhẹ nhõm vì mình đã sống đúng như một người con gái giống như trước đây, chỉ có điều là mình sẽ là phụ nữ hiếm muộn mãi mãi, chỉ mong tìm được người bạn đời có sự cảm thông”.

Ngồi trước phòng tư vấn, tôi làm quen với một cô gái dáng người đầy đặn, cao trên 1,6m, mặc quần jeans, áo thun hồng trông xinh xắn đang chờ BS tư vấn. Cô tên V.T.B.T., 23 tuổi, vừa mới ra trường, là giáo viên của một trường tiểu học, sắp lấy chồng. B.T. đến khám vì chưa một lần có kinh nguyệt. Thật bất ngờ, xét nghiệm nhiễm sắc thể cho kết quả 46XY - giới tính nam.

Cách đây không lâu, BV Hùng Vương tiếp nhận một BN được chuyển đến từ BV Bình Dân để xét nghiệm nhiễm sắc thể giới tính. BN P.D.T. (46 tuổi, ngụ tỉnh Lâm Đồng) có bề ngoài nam giới, nhưng kết quả xét nghiệm 46XX - nữ giới. Ông T. làm rẫy và đã có vợ từ nhiều năm nhưng không có con. Trong một lần đi tiểu ra máu, ông T. đến khám ở Khoa Niệu, BV Bình Dân. Các BS chỉ định chụp CT, siêu âm để kiểm tra sỏi niệu, bất ngờ, phát hiện ông T. có buồng trứng và tử cung. Tại BV Hùng Vương, ông được phát hiện bị u xơ tử cung gây xuất huyết. Sau đó, ông có nguyện vọng là nam giới và được các BS phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, tử cung, tạo hình dương vật và gắn tinh hoàn giả.

Vì nguyên nhân nào đó, hai loại tế bào trên hoạt động kém và tùy mức độ mà bộ phận sinh dục bên ngoài của bé trai sẽ không hoàn chỉnh dù có hình dáng thiên về nam như: lỗ tiểu thấp, dương vật ngắn, vùi dương vật, bìu không khép lại hoặc có thể có hình dạng giống bộ phận sinh dục nữ nhiều hơn, hay bề ngoài hoàn toàn là nữ như trường hợp của D. và T.

Ở trường hợp của ông P.D.T. là do tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh nên lượng tiết tố nam trong cơ thể quá cao, âm vật bị phì đại giống dương vật. Vì lẽ đó nên từ khi sinh ra, BN đã sống như một nam giới.

Phát hiện sớm, trẻ sẽ sống đúng với giới tính

Tần suất mắc các dị tật rối loạn phát triển giới tính ở trẻ sinh ra còn sống khoảng 1/5.000 ca. Tại BV Hùng Vương, trung bình mỗi tuần, Phòng Di truyền phát hiện ba BN không có chu kỳ kinh nguyệt đến khám nghi do rối loạn giới tính, cần xác định giới tính chính xác.

BS Nguyễn Phương Thảo băn khoăn: “Những năm qua, Việt Nam cấm xác định giới tính trong thai kỳ, do đó một số BS không siêu âm kỹ giới tính của trẻ nên có thể rất nhiều trường hợp trẻ bị rối loạn phát triển giới tính bị bỏ qua, dẫn đến những tình huống đau lòng. Khi trưởng thành, trẻ sẽ không sống đúng với giới tính của mình hoặc điều trị trễ. Đặc biệt, những trường hợp mang thai bé gái có nội tiết tố nam phát triển quá mức khiến âm vật phì đại giống dương vật thì nguy cơ toàn bộ hệ thống nội tiết của thai nhi bị ảnh hưởng, chứ không riêng gì nội tiết tố giới tính. Nếu không can thiệp, điều trị kịp thời, thai nhi có khả năng bị rối loạn chất điện giải, nguy hiểm đến tính mạng”.

PGS-TS-BS Lê Tấn Sơn cảnh tỉnh: cần phát hiện sớm dị tật ở cơ quan sinh dục; trẻ bị tinh hoàn ẩn, tinh hoàn không xuống được bìu thì cần mổ sớm (thường lúc sáu tháng tuổi), nếu để sau hai tuổi sẽ không tốt vì tinh hoàn dễ bị thoái hóa, ảnh hưởng khả năng sinh sản. Hay những bé gái bị tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh khiến ngoại hình giống như bé trai thì có thể điều trị, khống chế sự phát triển quá mức của nội tiết tố nam, tiến hành phẫu thuật, chỉnh sửa bộ phận sinh dục ngay từ lúc sáu tháng tuổi…

Theo BS Thảo, hiện máy siêu âm chẩn đoán chính xác khoảng 90% đối với những trường hợp thai nhi là bé trai, nhưng cơ quan sinh dục ngoài phát triển bất thường. Những bé gái có cơ quan sinh dục ngoài biệt hóa giống bé trai thì chỉ chẩn đoán chính xác được 46%. Những trường hợp siêu âm thấy có dấu hiệu nghi ngờ, đồng thời gia đình của thai phụ từng có người bất thường về giới tính hoặc thai phụ có sử dụng thuốc nội tiết tố trong thai kỳ… thì BS thực hiện chọc ối để xét nghiệm, chẩn đoán các bệnh có thể gây rối loạn phát triển giới tính.

Đặc biệt, những thai phụ từng có con bị tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh sẽ được điều trị thuốc dexamethasone ở tuần thứ sáu nhằm điều chỉnh hệ thống nội tiết tố, ngăn ngừa hiện tượng nam hóa cơ quan sinh dục ngoài của bé gái. Đến tuần thứ 12, thai phụ được chọc hút gai nhau để xác định bé là trai hay gái rồi mới điều trị tiếp. Như vậy, bé sẽ được phát hiện và điều trị sớm nhằm tránh ảnh hưởng đến phát triển giới tính về sau. Với những trường hợp máy siêu âm không phát hiện, một số BV sẽ lấy máu gót chân trẻ sơ sinh để xét nghiệm nội tiết tố và tùy từng ca bệnh mà có cách xử trí phù hợp.

Chính quyền Hong Kong phải dùng dây đeo cổ tay để giám sát các trường hợp nghi nhiễm virus corona. Ảnh: AP.

Hong Kong sẽ cử các đội phòng chống dịch đến nhà của những người bị cách ly để định kỳ đo nhiệt độ, theo dõi sức khỏe và giám sát triệu chứng mắc corona, loại virus đã gây nên bệnh viêm phổi cấp trên hơn 20.700 người, khiến 427 người chết, chủ yếu ở Trung Quốc đại lục.

Theo SCMP, Hong Kong sẵn sàng dùng 500 vòng đeo cổ tay vào việc giám sát tại nhà, 30 gia đình đã được chọn để nhận thiết bị theo dõi này.

Các quan chức chính quyền cho biết dây đeo cổ tay không sử dụng GPS nhưng sẽ kết nối với điện thoại thông minh để duy trì liên lạc.

"Chúng tôi phải tôn trọng quyền riêng tư của người dùng, do đó chúng tôi chưa trang bị dây đeo cổ tay có GPS", Victor Lam Wai-kiu, Giám đốc Trung tâm thông tin Hong Kong, phát biểu trên SCMP. "Đây là những người cách ly tại nhà, họ không phải tội phạm, vì vậy chúng tôi cần tôn trọng quyền riêng tư của họ", ông cho biết thêm.

Khi người được giám sát bằng dây đeo cổ tay ra khỏi nhà xa hơn 20-30 mét, chính quyền sẽ cố gắng liên hệ qua điện thoại để yêu cầu họ quay trở về. Nếu không tuân thủ, cảnh sát sẽ theo dõi tương tự các trường hợp đã có lệnh cách ly bắt buộc. Những người trốn tránh kiểm soát sẽ bị liệt kê vào danh sách truy nã.

Tính đến nay, Hong Kong là nơi thứ 2 trên thế giới có bệnh nhân tử vong vì virus corona bên ngoài Trung Quốc. Thành phố này đang đối mặt với áp lực bùng phát dịch bệnh do có vị trí địa lý gần vùng tâm dịch.

Robot tại sân bay quốc tế Pudong Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Cho tới nay, virus corona gây viêm phổi đã giết chết 170 người và nhiễm bệnh hơn 7.000 người tại Trung Quốc.

Didi, hãng taxi công nghệ, chuyên chở nhân viên y tế tại một số thành phố nhất định. Tencent, công ty sở hữu WeChat, tung ra bản đồ y tế giúp người dùng tìm ra cơ sở y tế gần nhất. Trong khi đó, Jack Ma – người giầu nhất Trung Quốc – quyên góp 100 triệu NDT (14,5 triệu USD) tài trợ cho các nỗ lực tìm ra vaccine chữa virus corona.

Alibaba hợp tác với Global Health Drug Discovery Institute phát triển nền tảng dữ liệu virus corona nguồn mở, đồng thời mở nền tảng điện toán đám mây AI cho các tổ chức toàn cầu nhằm tăng tốc quá trình giải trình gene, quét protein và các nghiên cứu cần thiết khác để điều trị, phòng ngừa bệnh dịch.

Dù các sáng kiến đều là của doanh nghiệp tư nhân, Bắc Kinh từ lâu đã xem phát triển AI là ưu tiên trong chiến lược quốc gia, một phần dựa vào lượng dữ liệu khổng lồ thu thập về công dân của mình. Kế hoạch năm 2017 của Hội đồng quốc gia chỉ ra AI có thể phán đoán, dự báo chính xác và đưa ra cảnh báo ban đầu về các tình huông quan trọng, đóng vai trò không thể thay thế trong duy trì ổn định xã hội.

1/ CẬP NHẬT TƯỚNG: KAYLE

Kayle, Phán Quyết

Chỉ số

• Lượng máu cơ bản: 600
• Lượng máu hồi lại mỗi 5 giây: 7
• Lượng máu hồi lại gia tăng theo cấp độ: 0.12
• Năng lượng: 330
• Sát thương gia tăng theo cấp độ: 3
• Kháng phép cơ bản: 34
• Tầm đánh: 175
• Tốc độ đánh: 0.695 (+0.2 mỗi cấp)

Kỹ năng

 Thượng Nhân Cảnh Giới (Nội tại)

• Các đòn tấn công của Kayle được nâng tầm theo cấp độ.
  • Cấp 1 – Nhiệt Tâm: Đòn đánh thường gia tăng tốc độ đánh 6% trong vòng 3 giây, cộng dồn lên tới 5 lần. Khi đạt tối đa điểm cộng dồn, Kayle nhận hiệu ứng Đột Phá, gia tăng 15% tốc độ di chuyển hướng tới tướng địch.
  • Cấp 6 – Thiên Hỏa: Khi Kayle Đột Phá, đòn đánh thường đi kèm với những đợt sóng năng lượng gây 10/15/20/25/30 (+20% SMPT) (+10% tổng SMCK) (tương thích với cấp độ của kỹ năng E) sát thương phép.
  • Cấp 11 – Xuất Thần: Tầm đánh thường tăng lên 550. Mỗi đòn tấn công sẽ cộng dồn 10% tốc độ đánh khi Kayle Đột Phá.
  • Cấp 16 – Siêu Phàm: Vĩnh viễn có được hiệu ứng Đột Phá. Những đợt sóng năng lượng gây Sát Thương Chuẩn.

 Hào Quang Trừng Phạt (Q)