Thúc đẩy hạ tầng số

Ông Nguyễn Thành Phúc, Cục trưởng Cục Viễn thông cho biết, điểm nổi bật trong năm 2023 là Quốc hội đã thông qua Luật Viễn thông sửa đổi nhằm thể chế hóa chủ trương về phát triển hạ tầng viễn thông, tạo nền tảng cho kinh tế số, xã hội số, xây dựng hành lang pháp lý mới về viễn thông phù hợp với xu thế về chuyển đổi số. Luật đã bổ sung quản lý đối với 3 dịch vụ là trung tâm dữ liệu, đám mây và OTT theo hướng quản lý nhẹ và mở.

Trong năm 2023, Cục Viễn thông đã xử lý 17 triệu thuê bao chưa trùng khớp với cơ sở dữ liệu dân cư và xử lý tình trạng 1 thuê bao sở hữu trên 10 SIM để giải quyết vấn nạn cuộc gọi rác, cuộc gọi lừa đảo…

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ TT&TT  Phạm Đức Long đánh giá cao thành tích của Cục Viễn thông đã xây dựng Luật Viễn thông sửa đổi có nhiều điểm mới. Thứ trưởng nhìn nhận, nếu hạ tầng số tắc nghẽn thì nền kinh tế số cũng sẽ bị tắc nghẽn. Đồng thời, đề nghị Cục Viễn thông phải hoàn thiện các các định hướng, các chỉ đạo thành các chỉ số với các mục tiêu hạ tầng số để các doanh nghiệp thực hiện.

Tìm lời giải cho những vấn đề khó                                

Ông Nguyễn Thành Phúc, Cục trưởng Cục Viễn thông cho biết, các vấn đề như đấu giá kho số, đo kiểm 5G, 4G, đầu tư chung hạ tầng 5G, đào tạo và bổ sung nhân sự, đưa Việt Nam trở thành digital hub… là những nội dung mà Cục Viễn thông đang gặp khó khăn trong việc tìm ra lời giải.

Gợi ý lời giải về những nội dung trên cho Cục Viễn thông, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, sau khi đấu giá, kho số sẽ là tài sản của người dân; người dân có quyền trao đổi buôn bán số điện thoại và tuân thủ quy định hiện hành. 

 Đối với vấn đề chia sẻ hạ tầng 5G, cần khuyến khích doanh nghiệp sử dụng chung hạ tầng viễn thông, nhưng không lấy tần số của doanh nghiệp khác vào sử dụng cho doanh nghiệp của mình.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, có thể cập nhật những thông tin mới nhất của thế giới về các công nghệ trên thế giới với với hệ tri thức và công cụ trợ lý tìm kiếm bằng việc ứng dụng AI và chatbot để có thể hỏi đáp kiến thức mới về công nghệ. 

Chia sẻ về làm sao để Việt Nam trở thành digital hub, Bộ trưởng cho hay, vấn đề đầu tư bao nhiêu tuyến cáp quang tuyến cáp quang biển và trung tâm dữ liệu là do thị trường quyết định. Tuy nhiên, phải xác định nhu cầu tối thiểu cho Việt Nam. Một tuyến cáp quang biển xây dựng mới mất khoảng 3 năm nên cần dự báo trước để các doanh nghiệp thực hiện. Để đảm bảo kết nối quốc tế an toàn, Việt Nam cần cáp quang quốc tế đi theo 3 hướng.

Viễn thông trước cuộc đổi mới lần 2

Đầu thập niên 90, Việt Nam đã làm cuộc cách mạng chuyển từ analog sang digital đã đưa Việt Nam từ nước viễn thông lạc hậu trở thành quốc gia đi đầu về kỹ thuật số. Sau đó, đã đưa dịch vụ viễn thông, đặc biệt là di động từ xa xỉ trở thành bình dân và tiếp tục đưa Việt Nam trở thành quốc gia có tốc độ phổ cập di động thuộc top đầu thế giới. 

Thế nhưng, sau hơn 2 thập niên, câu chuyện đó đã khác đòi hỏi viễn thông trước những thay đổi lớn. Các dịch vụ truyền thống liên tục sụt giảm, khách hàng đã chuyển sang sử dụng dịch vụ OTT. Một thống kê rất đáng báo động là nếu như trước đây các mạng di động tăng trưởng ở mức 2 con số thì những năm gần đây, con số này đã liên tục sụt giảm mạnh. Những năm gần đây các nhà mạng có mức tăng trưởng thấp hơn mức tăng trưởng GDP. Cụ thể, Viettel tăng từ 2-5%, VNPT từ 2-3%, MobiFone thì giảm từ 4-10% mỗi năm. Trong khi đó, một nhà mạng viễn thông thế hệ mới mà tăng trưởng tốt là phải xung quanh 10%, tăng trưởng mức đạt yêu cầu thì cũng phải trên 5%. Nhu cầu khách hàng sử dụng băng rộng, ứng dụng kết nối băng rộng điều khiển các thiết bị thông minh ngày càng tăng. Đây không phải là vấn đề của riêng Việt Nam mà là thách thức của viễn thông toàn cầu. Điều này đòi hỏi các nhà mạng phải tìm ra không gian tăng trưởng mới và cơ quan quản lý nhà nước cũng phải có những định hướng mới. 

Trước vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, cách đây khoảng 5 năm, vấn đề viễn thông bước vào cuộc đổi mới lần 2 đã được đề cập. Cuộc chuyển dịch từ viễn thông lên công nghệ số có thể kéo dài 5 - 10 năm hoặc lâu hơn. Nhiều nhà mạng không thấy sự tiến hóa đó mà lại chia thành các nhánh mới như các công ty công nghệ số.

Bộ trưởng nhấn mạnh năm 2024 sẽ là những chuyển dịch quan trọng: Từ hạ tầng viễn thông sang hạ tầng số; từ hạ tầng thông tin liên lạc sang hạ tầng nền kinh tế số; từ công nghệ thông tin sang công nghệ số; từ ứng dụng CNTT sang công nghệ số; từ tự động hóa sang thông minh hoá, sang trí tuệ nhân tạo; từ xử lý thông tin hữu hạn sang xử lý dữ liệu số vô hạn để sinh ra giá trị mới; từ phần mềm riêng lẻ sang nền tảng số; từ gia công, lắp ráp sang làm sản phẩm Make in VietNam; từ doanh nghiệp dịch vụ sang doanh nghiệp công nghiệp và công nghệ; từ doanh nghiệp khai thác sang doanh nghiệp nghiên cứu phát triển các ứng dụng số; từ thị trường trong nước là chính sang thị trường quốc tế là chính.

Đây là xu hướng nhưng cũng là động lực cho các nhà mạng. Sự chuyển dịch này có sứ mệnh lớn lao hơn với sự phát triển của đất nước. Vì vậy, Cục Viễn thông phải nắm rõ định hướng như là “kim chỉ nam” để dẫn dắt.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhìn nhận: Chuyển đổi thường là việc khó nhất của một tổ chức, trong khi cái cũ thì quá lớn, lại đang rất ổn. Nếu không đổi mới, không chuyển đổi thì không có không gian mới, không có tương lai cho ngành này và không tạo ra hạ tầng cho sự phát triển của đất nước. 

Bộ trưởng đề nghị Cục Viễn thông phải nắm chắc nội hàm hạ tầng số của Việt Nam và một số nền tảng số có tính hạ tầng. Hạ tầng số Việt Nam phải có dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng, phổ cập, bền vững, xanh, thông minh, mở và an toàn. Hạ tầng này phải được ưu tiên đầu tư trước một bước để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xã hội số. Nội hàm ở trên chính là không gian mới cho các nhà mạng và không nhỏ hơn không gian viễn thông.

Cục Viễn thông cũng phải xác định nghề chính của các nhà mạng là nghề hạ tầng, lợi thế cạnh tranh chính cũng là hạ tầng, sứ mạng chính cũng là hạ tầng và phải để cho doanh nghiệp khác đứng trên vai mình mà kinh doanh. Các nhà mạng phải đầu tư cho hạ tầng từ 15- 20% doanh thu cho hạ tầng và khi có công nghệ mới như 5G thì phải đầu tư lớn hơn từ 20 – 25% doanh thu.

Năm 2024 chủ đề của Bộ TT&TT là phổ cập hạ tầng số, sáng tạo ứng dụng số để phát triển kinh tế số - động lực mới cho tăng trưởng kinh tế và tăng năng suất lao động.

“Nếu nhìn từ toàn cầu cho thấy doanh thu đến từ các ứng dụng số chiếm đến trên 50% doanh thu viễn thông và góp phần tạo ra tăng trưởng cho nhà mạng khoảng 10%/năm. Đầu tư 5G mới tạo ra tăng trưởng 10%, nhưng tăng trưởng này không chỉ có 5G mà là hệ sinh thái 5G. 

Việc thúc đẩy các nhà mạng đi vào các ngành để sáng tạo ứng dụng số, chuyển đổi số, phát triển kinh tế số cũng chính là quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa cho đất nước… Chuyển đổi số, ứng dụng số vào các ngành công nghiệp đó chính là con đường để tăng năng suất lao động” Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng lưu ý: Năm nay, Chính phủ xác định là năm tăng tốc về đích, nên các việc ta phải làm nhanh hơn. Đất nước đang phụ thuộc và hạ tầng số, công nghệ số nên phải nỗ lực nhiều hơn.

Ông Nguyễn Thành Phúc – Cục trưởng Cục Viễn thông cám ơn Bộ trưởng đã chỉ ra cách làm mới, biến việc khó thành việc dễ. “Cục Viễn thông nhận thức rõ hơn về tầm nhìn phát triển viễn thông Việt Nam và sứ mệnh của Cục trong 10-20-30 năm tới, đó là chuyển từ hạ tầng viễn thông sang hạ tầng số, chuyển từ hạ tầng thông tin liên lạc sang hạ tầng của nền kinh tế. Cục Viễn thông sẽ làm rõ nội hàm hạ tầng số phổ cập, siêu lớn, siêu rộng, thông minh, bền vững, xanh, an toàn, digital hub và tháng 5 sẽ công bố khái niệm, nội hàm này. Cục Viễn thông xin nhận sứ mệnh mới Bộ trưởng giao, đổi mới hoạt động Cục Viễn thông và quyết tâm thực hiện tốt những nhiệm vụ được giao” - ông Nguyễn Thành Phúc nói.

Nhiều cán bộ bị kỷ luật nhưng trước đó đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Tiến Hưng, thực tiễn đã chứng minh, giữa tổ chức Đảng và đảng viên luôn có mối quan hệ biện chứng, tương hỗ lẫn nhau. Trong vi phạm của tổ chức Đảng có nguyên nhân xuất phát từ vi phạm của đảng viên sinh hoạt trong tổ chức và ngược lại, vi phạm của đảng viên có trách nhiệm của tổ chức Đảng trực tiếp quản lý.

Việc hợp nhất hai Quy định 07 và Quy định 102 thành Quy định kỷ luật tổ chức Đảng, đảng viên vi phạm để đảm bảo nghiêm khắc kỷ luật một tổ chức đảng phải xem xét rõ trách nhiệm của tổ chức, đồng thời xác định trách nhiệm của từng cá nhân và ngược lại, khi thi hành kỷ luật đảng viên phải kiểm điểm, xem xét xử lý trách nhiệm của tổ chức Đảng.

“Việc bổ sung tình tiết tăng nặng đối với tổ chức Đảng để thống nhất với quy định của pháp luật về việc phòng, chống tham nhũng, lãng phí với mục đích tăng cường tính răn đe, giáo dục, quản lý đảng viên của tổ chức Đảng và trách nhiệm của đảng viên trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực”,ông Trần Tiến Hưng cho biết.

Nhấn mạnh Quy định 69 phản ánh toàn diện, đầy đủ các hành vi và chế tài xử lý làm căn cứ để kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, ông Vũ Văn Phúc - Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Trung ương cho rằng, tổ chức đảng là nơi trực tiếp quản lý cũng như giao nhiệm vụ, kiểm soát việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên, kể cả đảng viên là lãnh đạo quản lý.

Tuy nhiên, tổ chức đảng lại không bám sát kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên, để họ mắc sai phạm đến mức nghiêm trọng thì phải tăng nặng mức xử lý kỷ luật đối với tổ chức đảng đó. Đây là điều cần thiết trong bối cảnh hiện nay khi Đảng ta đang đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Theo ông Vũ Văn Phúc, việc bổ sung tình tiết tăng nặng đối với vi phạm của tổ chức đảng xuất phát từ lý do thời gian qua, nhiều cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý cấp cao mắc sai phạm nhưng tổ chức đảng không phát hiện ra mà chủ yếu do báo chí và nhân dân phát hiện. Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng khi phát biểu kết luận tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết Trung ương 5 (khóa XIII) vừa qua cũng cho biết, “có nhiều cán bộ bị kỷ luật, thậm chí ra tòa, nhưng trước đó đều được xếp loại hoàn thành tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”.

“Tổ chức đảng quản lý, bình bầu đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, thậm chí hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nhưng sau đó họ bị kỷ luật hoặc xử lý hình sự, vậy vai trò, trách nhiệm của tổ chức đảng ở đâu? Việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình như thế nào?”,ông Vũ Văn Phúc đặt câu hỏi.

Tổ chức đảng mất sức chiến đấu khi không quản lý tốt đảng viên 

Thực tế trong nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế vừa qua cho thấy, nếu tổ chức đảng không quản lý tốt cán bộ, đảng viên, không giao nhiệm vụ, không kiểm tra, giám sát thực hiện nhiệm vụ của họ thì sau đó đều xảy ra sai phạm. Điều đó cũng cho thấy sức chiến đấu, năng lực lãnh đạo, quản lý của tổ chức đảng ở đó rất kém, thậm chí gần như tê liệt.

Song cũng có một thực tế rất đáng suy ngẫm là tổ chức đảng ở nơi xảy ra vi phạm nhiều khi lại được xếp loại là tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, có năng lực chiến đấu, tinh thần phê bình và tự phê bình rất cao. Do đó, cần phải xem xét lại việc đánh giá, xếp loại, làm sao phải thực chất nhất.

“Cần phải nghiêm túc trong việc đánh giá, xếp loại hàng năm. Tổ chức nào còn yếu kém thì phải xếp loại khách quan, nghiêm túc để mọi người thấy rõ chất lượng ở đó như thế nào. Đối với đảng viên cũng cần đánh giá đúng với mức độ hoàn thành nhiệm vụ chính trị, đúng phẩm chất đạo đức, tránh tình trạng đảng viên vừa được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nhưng sau đó bị xử lý kỷ luật, hoặc truy tố trước pháp luật”,ông Vũ Văn Phúc cho biết.

Lấy ví dụ vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á, Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Trung ương cho rằng, Bộ Khoa học và Công nghệ đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, thiếu kiểm tra, để một số cán bộ lãnh đạo bộ và đơn vị xảy ra vi phạm trong việc phê duyệt, giao tổ chức thực hiện, đánh giá, nghiệm thu Đề tài khoa học nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19.

Hay như ở Bộ Y tế, Ban cán sự đảng, lãnh đạo Bộ đã thiếu kiểm tra, giám sát để một số cán bộ vi phạm kỷ luật đảng và pháp luật Nhà nước, xảy ra sai phạm trong hiệp thương giá, mua sắm bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19 của Công ty Việt Á.

“Gần như các tổ chức đảng quản lý đảng viên ở đây không nắm được cán bộ đang làm gì, thực hiện nhiệm vụ ra sao. Thậm chí, có người tham nhũng rất nghiêm trọng nhưng tổ chức đảng không hề biết. Điển hình như một số Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh, hay lãnh đạo Bộ Y tế cũng được tổ chức đảng đánh giá hoàn thành tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, nhưng sau một thời gian những người này bị xem xét kỷ luật hoặc truy tố hình sự. Điều đó cho thấy trách nhiệm của tổ chức đảng ở đây rất lớn”, ông Phúc nói.

Đồng thời, Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Trung ương nhấn mạnh, Quy định 69 như một thể chế ban đầu để thực hiện phương châm làm thế nào để cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý không dám, không thể, không muốn, không cần tham nhũng.

Cùng những điều khoản cụ thể về xử lý vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên, Quy định 69 được kỳ vọng sẽ là “liều thuốc đặc trị” khiến nhiều cán bộ đang tham nhũng cũng phải chùn tay và nhiều người, trong đó có cán bộ lãnh đạo sẽ không dám tham nhũng.