Các nhà dân số học trong nước và quốc tế đều nhận định: Việt Nam đang là một trong những nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới (khoảng 11 triệu người cao tuổi).

Điều này chứng tỏ tuổi thọ của người dân càng cao, đời sống, hoạt động y tế bảo vệ sức khỏe của nhân dân ngày một hiệu quả nhưng nó cũng gây sức ép đáng kể cho sự nghiệp an sinh xã hội.

Tiến sĩ Nguyễn Lê Minh

Thực tế có rất nhiều người còn sức khỏe, nhất là từ tuổi 60 đến 75, vẫn muốn tiếp tục cống hiến nhưng chưa được đáp ứng.

Đây là những thông tin được đưa ra tại “Diễn đàn Sinh kế và khởi nghiệp đối với người cao tuổi” ngày 3/11 ở Hà Nội.

Tại hội thảo, TS. Nguyễn Lê Minh - Nguyên Phó Trưởng ban Chương trình Quốc gia về việc làm, Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội cho biết, 70% người cao tuổi ở Việt Nam vẫn tiếp tục lao động kiếm sống và cả nước có gần 400 nghìn người cao tuổi làm kinh tế giỏi.

Các chuyên gia cũng đưa ra nhiều ví dụ về người cao tuổi làm kinh tế giỏi. Đó là ở Nam Định, ông Nguyễn Quốc Toàn (73 tuổi, nguyên kỹ thuật viên cơ khí) đã mở công ty sản xuất các mặt hàng cơ khí phục vụ sản xuất nông nghiệp. Công ty của ông thu hút 50 lao động, lương bình quân 5 triệu đồng/tháng, doanh thu hàng năm 15 tỷ đồng.

Ở huyện Quỳ Hợp (Nghệ An), bà Khánh Toàn với kinh nghiệp 26 năm làm nghề liên quan đến đá đã mở 4 công ty khai thác và chế biến đá, với số vốn 500 tỷ đồng, thu hút 150 lao động.

TS. Minh nhấn mạnh: “Lâu nay khi nói đến khởi nghiệp thường nhiều người chỉ nghĩ đến thanh niên hoặc người trung tuổi. Thật ra, kinh nghiệm của nhiều quốc gia trong lĩnh vực này họ đều rất quan tâm đến người cao tuổi.

Bởi vì họ đã nhận thức rất rõ đây là một nguồn lực quý báu của quốc gia. Người cao tuổi có lợi thế về kinh nghiệm làm việc, kinh nghiệm nghề nghiệp, có nhiều mối quan hệ trong xã hội.

Đặc biệt với đội ngũ trí thức là người cao tuổi, với trình độ học vấn và chuyên mộn đã tích lũy nhiều năm, họ vẫn muốn tiếp tục làm việc và cống hiến cho sự phát triển của đất nước”.

Đồng quan điểm trên, TS. Nguyễn Thị Phương Mai, trường Đại học Công đoàn cho biết, trước những thách thức về già hóa dân số, một số nước trên thế giới có riêng chương trình sử dụng người lao động cao tuổi. Thậm chí rất nhiều doanh nghiệp chỉ tuyển người cao tuổi.

Tại Việt Nam, tuy nhà nước đã có các chính sách nhằm đảm bảo chất lượng sống của người cao tuổi nhưng việc thiếu các chính sách hỗ trợ cụ thể về tạo việc làm cho người cao tuổi đang gây khó khăn cho các đối tượng này trong quá trình tìm kiếm việc làm, bảo đảm đời sống.

Giải pháp việc làm cho người cao tuổi

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng đưa ra nhiều giải pháp để tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người cao tuổi.

TS. Nguyễn Thị Phương Mai, Ths. Trương Thị Ly - trường Đại học Công Đoàn cho rằng: Cần phải thiết lập các trung tâm giới thiệu việc làm cho lao động cao tuổi để họ tiếp cận và nhận được sự hỗ trợ tìm việc làm. Ngoài ra, cần tạo thuận lợi cho người cao tuổi tiếp cận vốn tín dụng để phục vụ kinh doanh.

Bên cạnh đó, người cao tuổi cũng được cung cấp cơ hội đào tạo lại để họ được nâng cao tay nghề và kỹ năng mới giúp họ có khả năng cạnh tranh trong tìm việc làm ở thị trường lao động mới.

Các chuyên gia tại diễn đàn "Sinh kế và khởi nghiệp đối với người cao tuổi” ngày 3/11 tại Hà Nội.

Tiến sĩ này cũng nhấn mạnh, nhà nước cần thực hiện vận động xã hội ủng hộ việc chống kỳ thị dựa vào tuổi trong việc làm. Tuyên truyền, nhắc nhở thế hệ trẻ về vai trò của người cao tuổi không phải chỉ để chăm sóc trẻ em, làm giúp việc nhà mà họ có thể tham gia vào việc làm kiếm thu nhập nếu họ muốn.

Các chuyên gia cũng đồng tình về việc phải phát triển hệ thống chăm sóc sức khoẻ cho người cao tuổi, đảm bảo cho người cao tuổi được tiếp cận với các dịch vụ về sức khoẻ từ đó họ có thể tiếp tục lao động, nâng cao thu nhập cho bản thân và gia đình.

TS Nguyễn Hải Hữu, Phó Chủ tịch Hiệp hội Giáo dục nghề nghiệp và nghề Công tác xã hội Việt Nam cho rằng, đối với nhóm người cao tuổi thu nhập thấp, thuộc diện nghèo sống độc lập, người cao tuổi cư trú ở các  xã đặc biệt khó khăn… Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ về sinh kế cụ thể cho họ.

Theo đó, cần có chính sách vay vốn với lãi suất ưu đãi, không phải thế chấp tài sản để sản xuất kinh doanh quy mô vừa và nhỏ. Chính sách miễn giảm phí học nghề để chuyển đổi nghề nghiệp phù hợp; chính sách miễn giảm phí tham gia các khóa học về khuyến nông- khuyến lâm - khuyến ngư; chính sách bảo hộ sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp trong trường hợp họ gặp rủi ro (do thiên tai, dịch bệnh…).

Có thể thấy, chính sách hỗ trợ sinh kế rất quan trọng, giúp người cao tuổi tự bảo đảm thu nhập, giảm thiểu mức độ phụ thuộc vào sự giúp đỡ của con cháu, bảo đảm thực hiện quyền sống độc lập cho người già.

Con cái không phải là tấm 'thẻ bảo hiểm’ lúc cha mẹ về già

Theo tôi, quan niệm “trẻ cậy cha, già cậy con” đang dần lỗi thời.

Đề minh họa, đáp án 17 môn thi tốt nghiệp THPT 2025

Đề tham khảo môn Toánđược xây dựng theo cấu trúc, định dạng mà Bộ đã công bố từ trước, theo thầy Đỗ Bảo Châu, giáo viên Toán, trường Tiểu học, THCS và THPT FPT Hà Nam và nhóm giáo viên hệ thống Hocmai.

Đề gồm 34 câu, chia làm ba phần. Phần 1 gồm 12 câu trắc nghiệm nhiều phương án, thuộc cấp độ nhận biết và thông hiểu. Phần 2 với 4 câu, mỗi câu 4 ý, dạng trắc nghiệm đúng sai, sắp xếp theo cấp độ từ nhận biết đến vận dụng. Cuối cùng là 6 câu trắc nghiệm trả lời ngắn, đều ở cấp độ vận dụng.

Thầy Châu cho hay kiến thức chủ yếu nằm ở lớp 12, còn phần lớp 10 và 11 chỉ ở mức cơ bản. Điểm mới của đề thi là không có câu hỏi chứa tham số, không có hàm hợp và có thêm phần thống kê. Điều chỉnh này phù hợp với hình thức câu hỏi, giảm độ phức tạp để học sinh dễ dàng nắm bắt và xử lý các dạng bài tập hơn.

Tuy nhiên, học sinh sẽ khó lấy điểm ở phần bài tập yêu cầu trả lời ngắn, bởi không thể chọn bừa và trông chờ may mắn. Các em phải thực sự hiểu đề bài và biết cách làm mới giành điểm.

Một trong những mục tiêu của chương trình mới là tăng tính thực tiễn. Thầy Châu cho rằng đề minh họa đáp ứng được khi có các câu hỏi xác suất liên quan đến hoạt động tiếp thị, thiên văn và hệ thống định vị toàn cầu GPS.

"Đây là điểm thú vị của đề thi, giúp học sinh có cảm giác mới mẻ, hào hứng, cũng tạo điều kiện để các em tư duy ngoài khuôn khổ sách giáo khoa", thầy nói.

Theo tính toán của nhóm giáo viên Hocmai, đề tham khảo có 9 câu yêu cầu vận dụng, chiếm tỷ lệ 27%. Đây là những câu giúp phân hóa thí sinh, trong khi vẫn đảm bảo mục tiêu xét tốt nghiệp THPT.

Cụ thể hơn, thầy Châu nhận định mức điểm phổ biến mà thí sinh có thể đạt là 5-7. Trong đó, điểm 5-6 dành cho những em nắm vững kiến thức cơ bản lớp 12, biết giải quyết các phép tính đơn giản hoặc áp dụng công thức trực tiếp. Ngưỡng 7-8 đòi hỏi thí sinh có kiến thức chắc chắn, biết suy luận và vận dụng công thức linh hoạt.

Để lấy điểm từ 9 trở lên, học sinh còn cần thêm kỹ năng giải những bài tập khó. Những bài này thường yêu cầu người học phải tìm mối quan hệ giữa các yếu tố hoặc biết cách chuyển đổi về dạng quen thuộc.