Sự cố Y2K và nỗi ám ảnh tận thế 20 năm trước

Những ngày này,ựcốYKvànỗiámảnhtậnthếnămtrướbang xep hang ngoai hang anh 2024 cách đây 20 năm, tôi nhớ rất rõ những người xung quanh mình đồn thổi về cái là "tận thế năm 2000" và "sự cố Y2K" khiến hệ thống máy tính sụp đổ. Vô tình, người ta xem Y2K như một thứ thảm họa có thể khiến trái đất diệt vong.

Không chỉ mình tôi thấy vậy. Những người hàng xóm của tôi ở một tỉnh miền Trung đã điên cuồng tích trữ mì gói trước đêm giao thừa sang năm 2000. Ra chợ, người ta kháo nhau về ngày tận thế, chuyền tay nhau những bài báo giật gân về thời khắc sắp đến.

Cậu tôi, một người hiếm hoi có máy vi tính ở thời kỳ đó, giảng giải rằng sự cố Y2K đang được khắc phục bằng phần mềm và không ai chết cả. Dù vậy, nỗi sợ hãi tận thế vẫn ám ảnh đầu óc của một đứa học sinh cấp 1 như tôi, khiến tôi không dám reo mừng ở thời điểm giao thừa. Tôi xem bản tin thiên niên kỷ mới trên TV với một thái độ thận trọng, dù nhanh chóng rơi vào giấc ngủ sau đó.

Sự cố Y2K là gì?

Khoảng 20 năm trước, cả thế giới chạy đua để ngăn ngừa một thảm họa có thể xảy ra trên phạm vi toàn cầu xuất phát từ sự cố Y2K. Nhiều dự báo bi quan được đưa ra như hệ thống máy tính sẽ sụp đổ hoàn toàn, hệ thống giao thông ngưng trệ, ngân hàng, chính phủ, các tập đoàn sản xuất và những nơi sử dụng máy tính vào quản lý công việc sẽ phải đóng cửa.

Y2K là tên gọi dùng để chỉ sự cố máy tính diễn ra vào thời khắc đầu tiên bước sang năm 2000. Từ này phổ biến đến mức được đưa vào từ điển Cambridge với nghĩa "dùng để chỉ sự cố được dự kiến gặp trên máy tính khi thời gian chuyển từ năm 1999 sang năm 2000". Đâu là nguyên nhân của sự việc này?

Từ trước năm 2000, để tiết kiệm dung lượng lưu trữ trong hoàn cảnh bộ nhớ vô cùng đắt đỏ, các máy tính, vi mạch đồng hồ điện tử đều chỉ dùng 2 số cuối của năm. Chẳng hạn như thay vì lưu 1991, máy tính ở thời điểm đó chỉ lưu đơn giản là 91.

Hệ thống GPS toàn cầu đã vượt qua sự cố vào hôm nay (7/4). Ảnh: NBC.

Hệ thống định vị GPS ngưng hoạt động sau khi hoàn tất chu kì 20 năm vào lúc 7:59 tối 6/4 giờ Châu Âu, tức 7 giờ sáng 7/4 theo giờ Việt Nam. Về lý thuyết, sự cố này có thể ảnh hưởng đến các hệ thống điều hướng giao thông và thậm chí một số cơ sở hạ tầng quan trọng trong thông tin liên lạc, giao thông và mạng lưới điện.

Tuy nhiên, trên thực tế các nhà sản xuất và đơn vị sử dụng GPS đã nhận được cảnh báo về việc này trong nhiều năm qua, cùng với kinh nghiệm đã có từ sự cố Y2K, vệ tinh sử dụng cho GPS đã được nâng cấp để hệ thống định vị toàn cầu có thể chạy thêm cả trăm năm nữa.

Ngoài ra, đến năm 2038 những máy tính dùng phần mềm sử dụng hệ số nguyên 32 bit để lưu trữ thông tin sẽ gặp vấn đề tương tự Y2K cách đây gần 20 năm. Sự cố này còn hơn 20 năm nữa mới xảy ra, trong khi các máy tính đã chuyển dần sang hệ thống 64 bit, cho phép lưu trữ thời gian đến 292 tỷ năm.

Sự cố Y2k đã cho thấy vai trò to lớn của công nghệ thông tin đối với đời sống xã hội. Ngày nay, vị thế này càng được tăng cường và trở thành nhân tố then chốt của xã hội loài người.