Nga ngày 2/12 cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào của Mỹ nhằm ép buộc các nước sử dụng đồng USD sẽ phản tác dụng. Phát biểu này được đưa ra sau khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ áp thuế 100% đối với các nước BRICS nếu họ tạo ra đồng tiền riêng, hoặc dùng đồng tiền khác thay thế USD trong giao dịch.

Cuối tuần trước, ông Trump yêu cầu các nước thành viên BRICS cam kết không tạo ra một loại tiền tệ mới hoặc hỗ trợ một loại tiền tệ khác thay thế đồng USD, nhấn mạnh rằng nếu không làm vậy, họ sẽ phải đối mặt với mức thuế 100%.

"Chúng tôi yêu cầu các quốc gia này cam kết rằng họ sẽ không tạo ra một loại tiền tệ BRICS mới, cũng không ủng hộ bất kỳ loại tiền tệ nào khác để thay thế đồng USD hùng mạnh, nếu không họ sẽ phải đối mặt với mức thuế quan 100% và nên nói lời tạm biệt với việc xuất khẩu vào nền kinh tế tuyệt vời của Mỹ", ông Trump tuyên bố trên nền tảng truyền thông xã hội Truth Social.

Nhóm BRICS ban đầu bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Nam Phi và Trung Quốc, nhưng sau đó đã kết nạp thêm các nước khác. Nhóm này không có đồng tiền chung, nhưng các cuộc thảo luận lâu dài về chủ đề này đã đạt được một số động lực sau khi phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga vì cuộc chiến ở Ukraine.

Khi được hỏi về những bình luận của ông Trump, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết đồng USD đang mất đi sức hấp dẫn như một loại tiền tệ dự trữ đối với nhiều quốc gia, một xu hướng mà ông cho biết đang diễn ra nhanh chóng.

"Ngày càng có nhiều quốc gia chuyển sang sử dụng nội tệ trong các hoạt động thương mại và kinh tế đối ngoại của họ", ông Peskov nói với các phóng viên.

Ông dự đoán rằng nếu Washington dùng đến "vũ lực kinh tế" để buộc các nước sử dụng đồng USD thì điều này sẽ phản tác dụng và khiến các nước tiếp tục chuyển sang dùng đồng nội tệ hoặc đồng tiền khác trong giao thương.

Hồi tháng 10, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng, các quốc gia BRICS đã trở thành động lực chính cho tăng trưởng kinh tế quốc tế. Ông cho biết, BRICS hiện chiếm 37,4% GDP toàn cầu, trong khi nhóm G7 chỉ chiếm 29,3%. "Và khoảng cách này đang ngày càng mở rộng. Và nó sẽ tiếp tục mở rộng hơn nữa. Đó là điều không thể tránh khỏi", ông Putin nói thêm.

Theo giới quan sát, BRICS đang thúc đẩy một thế giới không chỉ dùng đồng USD vì họ tin rằng một thế giới có nhiều đồng tiền dự trữ sẽ mang lại cho họ nhiều quyền tự chủ hơn về chính sách. 

Hồi tháng 9, ông Trump từng cảnh báo sẽ áp thuế với các quốc gia dừng sử dụng đồng USD. "Bạn từ bỏ đồng USD và bạn sẽ dừng giao thương với Mỹ vì chúng tôi sẽ áp thuế 100% lên hàng hóa của các bạn", ông tuyên bố, cho biết ông vẫn muốn USD là đồng tiền dự trữ của thế giới.

Một nghiên cứu của Trung tâm Địa kinh tế thuộc Hội đồng Đại Tây Dương năm nay cho thấy đồng USD vẫn là đồng tiền dự trữ chính của thế giới và cả đồng euro lẫn các nước BRICS đều chưa thể giảm sự phụ thuộc toàn cầu vào đồng USD.