Kể từ đầu dịch đến nay, Việt Nam có 10.666.751 ca nhiễm, đứng thứ 12/227 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đợt dịch thứ 4, số ca nhiễm trong nước là 10.659.001 ca, trong đó có 9.311.603 bệnh nhân đã được công bố khỏi bệnh.

Bộ cũng thông tin, các địa phương có số mắc cao trong đợt dịch này là Hà Nội (1.589.790), TP.HCM (608.613), Nghệ An (482.205), Bắc Giang (385.459), Bình Dương (383.478).

Về điều trị, trong ngày có 5.084 bệnh nhân khỏi bệnh, nâng tổng số ca được điều trị khỏi 9.314.420 trường hợp. Số bệnh nhân đang thở oxy là 480 ca. Ngày 4/5, cả nước ghi nhận 2 ca tử vong tại Hà Nam và Bạc Liêu.

Tổng số ca tử vong do Covid-19 tại Việt Nam tính đến nay là 43.049 ca, chiếm tỷ lệ 0,4% so với tổng số ca nhiễm.

Bộ Y tế đánh giá, tổng số ca tử vong nước ta xếp thứ 24/227 vùng lãnh thổ. So với châu Á, tổng số ca tử vong xếp thứ 6/49 (xếp thứ 3 ASEAN).

Về xét nghiệm, từ 27/4/2021 đến nay, nước ta đã thực hiện được 39.500.736 mẫu xét nghiệm, tương đương 85.803.579 lượt người, tăng 559 mẫu so với ngày trước đó.

Về tiêm chủng, trong ngày 4/5, có 137.273 liều vắc xin phòng Covid-19 được tiêm. Như vậy, tổng số liều vắc xin đã được tiêm là 215.159.324 liều.

Trong đó, số liều tiêm cho người từ 18 tuổi trở lên là 196.163.223 liều. Số liều tiêm cho trẻ từ 12-17 tuổi là 17.378.299 liều. Số liều tiêm cho trẻ từ 5-11 tuổi là 1.617.802 liều (mũi 1).

Ngọc Trang

Một số địa phương giao cho các đơn vị chủ động tự đấu thầu, thay vì đấu thầu tập trung như trước, nhưng các đơn vị vẫn tỏ ra lúng túng hoặc e ngại trong tổ chức thực hiện. Một số doanh nghiệp, nhà cung cấp cũng e ngại trong việc cung ứng hàng hóa cho các đơn vị công do liên quan đến giá chưa hợp lý, thủ tục đấu thầu, thủ tục thanh toán phức tạp, khó khăn.

Cũng theo Bộ này, nguyên nhân thứ 2 là do mua sắm trong lĩnh vực y tế có lúc, có nơi xuất phát từ nhu cầu bị động, phụ thuộc nhiều vào các yếu tố như tình hình dịch bệnh, mô hình bệnh tật. Đặc biệt, trong các năm 2020-2021 là hai năm chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, nhiều gói thầu phải mua theo hình thức chỉ định thầu rút gọn, lựa chọn nhà thầu trong trường hợp khẩn cấp để phục vụ cho nhu cầu chống dịch. Vì ảnh hưởng của đại dịch, nguồn nguyên liệu sản xuất, hàng hóa khan hiếm, giá cả hàng hóa nhiều biến động. Vì vậy, việc mua sắm thuốc, vật tư y tế, hóa chất, các sinh phẩm cho phòng, chống dịch bệnh và khám, chữa bệnh càng trở nên khó khăn hơn.

Nguyên nhân thứ 3, theo Bộ Y tế, việc hiểu và thực hiện Nghị định số 60 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập về thẩm quyền quyết định mua sắm từ các nguồn thu của đơn vị sự nghiệp công lập được giao tự chủ về tài chính chưa thống nhất. Điều này dẫn đến việc đấu thầu, mua sắm của các đơn vị sự nghiệp công lập bị chững lại, chưa tổ chức thực hiện việc đấu thầu lựa chọn nhà thầu cung cấp tài sản, hàng hoá, dịch vụ kể từ khi Nghị định này có hiệu lực.

Đồng thời, tình trạng hết hạn số đăng ký của một số loại thuốc dẫn tới chậm thầu so với dự kiến đề ra. 

Bên cạnh đó, hiện trạng này cũng do một số khó khăn, chậm có kết quả đấu thầu tập trung Quốc gia, đàm phán giá một số thuốc thuốc mua sắm tập trung quốc gia, dẫn tới các cơ sở phải thực hiện hình thức mua sắm tại cơ sở và không chủ động được thời gian, số lượng mua sắm. 

Cũng trong thông báo mới nhất này, Bộ Y tế đã chia sẻ về các giải pháp đã thực hiện. Cụ thể, Bộ Y tế đã đã ban hành văn bản ngày 30/3/2022 với nội dung tăng cường năng lực, hiệu quả, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong công tác mua sắm, đấu thầu tại các đơn vị thuộc và trực thuộc, Bộ Y tế. 

Ngày 29/4, trước nguy cơ thiếu thuốc và vật tư y tế, Bộ này cũng đã ban hành công văn đôn đốc mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế đáp ứng việc khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Theo đó, các đơn vị, địa phương được yêu cầu thực hiện mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế để cung ứng đầy đủ, kịp thời, đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế.

Tiếp theo đó, ngày 2/6, Cục Quản lý Dược cũng ban hành công văn công bố đợt 1 danh mục thuốc, nguyên liệu làm thuốc được gia hạn hiệu lực. 

Trong thông báo mới nhất này, Bộ Y tế cũng kiến nghị thủ trưởng các đơn vị phải có trách nhiệm thực hiện đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền và theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo có đủ thuốc, vật tư, trang thiết bị phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh.

Đồng thời, Bộ này đề nghị lãnh đạo chính quyền các cấp tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát các đơn vị sự nghiệp thuộc phạm vi quản lý trên địa bàn. Có biện pháp cụ thể để giao cho thủ trưởng các đơn vị sự nghiệp công lập phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hoá chất và vật tư y tế phục vụ cho công tác khám bệnh, chữa bệnh và phòng, chống bệnh dịch.

Ngọc Trang

Theo Thạc sĩ Vũ Văn Hoài, Phòng Sử dụng chất và Y học hành vi, Viện Sức khỏe Tâm thần thuộc Bệnh viện Bạch Mai, gần đây, bệnh nhân tới khám sức khỏe tâm thần có liên quan đến thuốc lá điện tử gia tăng, trong đó nhiều trường hợp chỉ 13-14 tuổi đã có thời gian dài sử dụng thuốc lá điện tử.

Vị bác sĩ cho biết có bệnh nhân chỉ 13 tuổi đến khám với biểu hiện rối loạn tâm thần sau khi hút thuốc lá điện tử chứa tinh dầu cần sa. Các bác sĩ cũng tiếp nhận nhiều bệnh nhân vào điều trị các triệu chứng rối loạn hành vi. Khai thác tiền sử bệnh, các bệnh nhi đều cho biết có dùng thuốc lá điện tử. Một số học sinh lớp 4, lớp 5 (9, 10 tuổi) đã hút và mang đến lớp chia cho các bạn.   

Khó cai nghiện thuốc lá điện tử phối trộn đa chất 

PGS Khuê cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử đang gia tăng trong lứa tuổi học sinh, sinh viên, đặc biệt là ma tuý “núp bóng”, thuốc lá gây ảnh hưởng khôn lường đến sức khỏe của thế hệ thanh, thiếu niên.

Theo các chuyên gia, thuốc lá điện tử có hơn 20.000 hương liệu, hóa chất nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Người sử dụng có thể tự ý tăng tỷ lệ nicotin quá mức hoặc thêm ma tuý và các chất gây nghiện khác vào để sử dụng mà khó bị phát hiện.

Thực tế, nhiều người bệnh khi tới thăm khám tại Viện Sức khỏe tâm thần cho biết sử dụng nhiều chất khác (đa chất) trong thuốc lá điện tử, nên việc cai thuốc rất khó khăn. Điển hình là nam thanh niên 19 tuổi, ở Hà Nội, dùng nhiều thuốc lá điện tử có trộn tinh dầu cần sa, thuốc lắc. Anh hút liên tục cả năm, gần đây hay bồn chồn, khó ngủ, nên đã đến bệnh viện khám.

Bệnh nhân được chẩn đoán mắc hội chứng tâm thần do sử dụng đa chất và hội chứng lo âu. Sau thời gian điều trị, bệnh nhân xin ra viện, thầy thuốc nhận định khả năng bỏ hẳn là rất khó khăn.

Theo Tiến sĩ Lê Thị Thu Hà, Trưởng phòng Sử dụng chất và y học hành vi, Viện Sức khỏe tâm thần, không dễ cai ngay thuốc lá điện tử sử dụng đa chất, phải có quá trình điều trị kiên trì, tái khám đúng lịch, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ cả về thuốc điều trị và liệu pháp tâm lý mới hi vọng thành công.

Theo các bác sĩ, nicotin có trong thuốc lá điện tử có khả năng gây phụ thuộc về mặt tâm thần. Nguy cơ sử dụng đa chất trong thuốc lá điện tử hiện rất lớn, giới trẻ sa đà vào sẽ bị lệ thuộc. Trẻ 10-15 não chưa hoàn thiện, hút thuốc lá điện tử thường xuyên và lâu dài dẫn đến vỏ não không hoàn thiện được nữa, cảm xúc trở lên rất bất ổn, khó từ chối các chất gây nghiện khác khi được mời sử dụng. Khi đó, các em rất dễ nghiện các chất gây nghiện khác.

Do đó, nếu không kịp thời ngăn chặn việc thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử, có thể dẫn đến việc trẻ chuyển sang sử dụng thuốc lá về sau này hoặc ít nhất dẫn đến một thế hệ những người trẻ tuổi nghiện nicotin và gặp phải những tác hại tiềm tàng trong tương lai.