Genre:Tâm lý, Tiểu sử
Director: Lý Minh Thắng
Cast: Song Luân, Thành Lộc, Kaity Nguyễn...
Rating:6/10
*Lưu ý: Bài viết tiết lộ một phần nội dung bộ phim

Công tử Bạc Liêulà phát súng mở màn của điện ảnh Việt trong tháng cuối năm. Ngay khi ra mắt, phim vượt qua nhiều đối thủ như Moana 2 hay Linh miêuđể thống lĩnh rạp chiếu. Tác phẩm được đạo diễn bởi Lý Minh Thắng, gương mặt đứng sau thành công phòng vé của Mẹ chồng(2017), hay gần nhất là Pháp sư mù: Ai chết giơ tay (2019).

Trở lại sau 5 năm vắng bóng, Lý Minh Thắng mang đến dự án mới được lấy cảm hứng từ giai thoại về công tử Bạc Liêu, cái tên biểu tượng cho sự giàu có, thích chơi ngông của giới thượng lưu một thời.

Giai thoại đình đám

Lấy bối cảnh Nam Kỳ lục tỉnh những năm 1930, Công tử Bạc Liêutheo chân Trần Đắc Hơn/Ba Hơn (Song Luân), người con trai được thương yêu hết mực của ông hội đồng Lịnh (Thành Lộc) - chủ ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam.

Sau khi du học Pháp trở về, Ba Hơn chứng tỏ bản thân trước thiên hạ qua nhiều trò chơi ngông. Anh vung tiền vào những thú vui tiêu khiển, ăn chơi trác táng, cũng vì vậy mà được người đời gọi bằng cái tên “công tử Bạc Liêu”.

Song Luân và Thiên Ân trong phim.

Chuyện phim bắt đầu từ khi Ba Hơn còn bé. Cậu là niềm tự hào của ông hội đồng Lịnh. Song trớ trêu thay, “niềm tự hào” này lại hay làm trái ý cha. Trong khi ông hội đồng Lịnh chắt bóp bao năm để có khối tài sản khổng lồ, phải cố gắng trân quý từng đồng bạc, hạt thóc, thì Ba Hơn lại tiêu tiền như phá. Lớn lên trong gia đình phú quý, giàu sang, cậu lấy việc tiêu sản làm thú vui: đổ cả thùng thóc cho bồ câu ăn, hay lấy tiền giấy gấp máy bay vì thấy thích thú...

Sau khi du học trời Tây trở về, Ba Hơn mang theo cả đống bằng cấp, từ khiêu vũ, nếm rượu hay lái máy bay... Ông hội đồng Lịnh bực dọc, cho rằng con trai ngốn cả khoản tiền chỉ để đổi lại mớ “giấy lộn” vô giá trị. Bất chấp sự phản đối gay gắt từ cha, Ba Hơn quyết tâm mua máy bay vì muốn nở mày nở mặt với thiên hạ, “chứng minh vị thế của người An Nam”.

Thời lượng 113 phút, Công tử Bạc Liêu mở đầu hơi dông dài, chưa khơi dậy sự hứng thú của người xem. Chuyện phim được kể theo cấu trúc ba hồi tuyến tính, nhìn chung vẫn dễ theo dõi. Khi ra rạp, tác phẩm đã lược bỏ một số phân đoạn, trong đó có cảnh nóng của Song Luân và Thiên Ân, nên chỉ dán nhãn 13+.

Khai thác nhân vật có thật trong lịch sử, phim tái hiện nhiều giai thoại nổi tiếng của công tử Bạc Liêu, như đốt tiền nấu chè, tổ chức thi sắc đẹp, đấu võ hay cá độ... “Hắc công tử” Ba Hơn còn có màn đối đầu “Bạch công tử” Tư Phát (Công Dương), hay rơi vào lưới tình với cô đào Bảy Loan (Thiên Ân)... Song thực tế, cách tái hiện những giai thoại này trên màn ảnh chưa mấy đặc sắc, trong khi thời lượng còn hạn chế nên chưa để lại ấn tượng mạnh mẽ.

Khao khát sự công nhận của cha, Ba Hơn làm mọi cách khẳng định giá trị bản thân, bất chấp việc bị la mắng, đòn roi từ tấm bé.

Đạo diễn qua đó hướng ống kính vào mâu thuẫn thế hệ - cũng là chủ đề chính mà phim hướng tới. Một mặt, con cái hướng đến tự lập, thích chứng tỏ bản thân trước phụ huynh. Mặt khác, cha mẹ có những lúc áp đặt suy nghĩ, vô hình trung tạo áp lực lên con cái.

Ông hội đồng Lịnh ngoài mặt khắt khe nhưng vốn rất thương con, thể hiện trong cách ông quan tâm từng việc Ba Hơn làm, hay cắt cử cô út theo sát từng bước đi của anh trai...

Song, nhân vật sai lầm trong phương pháp giáo dục, khi sử dụng đòn roi uốn nắn con cái. Cách làm này không mang lại ý nghĩa, khi Ba Hơn càng bị gò bó lại càng muốn bay bổng tự do. Nếu đòn roi có thể thay đổi con người, ông hội đồng Lĩnh đã không phải đánh con cả trăm lần như thế.

Tạo hình của Kaity Nguyễn.

Ông hội đồng Lịnh nhiều lần giận dữ, rồi cũng phải bất lực trước cá tính của Ba Hơn. Chỉ khi học được cách buông bỏ, nhân vật mới có thể kéo gần khoảng cách cha con từng bị mâu thuẫn làm cho xa cách.

Hình ảnh người người cha cắt bỏ sợi dây thép uốn cây bonsai là một cài cắm mang tính kể chuyện mạnh mẽ. Đó là khi ông hội đồng Lịnh dũng cảm gỡ bỏ khúc mắc trong lòng, không còn khăng khăng uốn nắn con theo ý muốn.

Giá trị tích cực này giúp Công tử Bạc Liêu ít nhiều để lại cảm tình trong mắt người xem.

Song Luân nỗ lực, kịch bản hạn chế

Có ý tưởng khi khai thác mâu thuẫn thế hệ, nhưng Công tử Bạc Liêulại chưa thực sự thuyết phục vì kịch bản hạn chế.

Thay vì đào sâu hành trình trưởng thành của Ba Hơn, phim dần sa đà vào kể lể, “bao biện” cho những màn vung tiền mua vui của nhân vật. Cũng vì vậy, hình tượng công tử Bạc Liêu hiện lên vừa độc hại, lại thiếu chiều sâu. Ba Hơn từ bé đã tiêu tiền của cha mẹ một cách phung phí, vì “tiền của nhà mình đâu thiếu đâu ba ba”.

Thói quen này theo cậu tới khi trưởng thành, thậm chí càng tồi tệ hơn sau khi du học Pháp, tiếp xúc với nền giáo dục tiên tiến. Thế nhưng Ba Hơn lại rất ngô nghê, dễ bị lừa do tin người.

Cậu muốn gì được nấy, có người cung phụng, dâng lên tận tay mà không phải đổ bất kỳ giọt mồ hôi. Con trai ông hội đồng Lịnh cần vàng có vàng, thích nhà băng có nhà băng. Chỉ có mua máy bay là cậu bị phản đối, nhưng rồi vẫn dễ dàng có được nhờ việc lấy tiền từ nhà băng mà ông hội đồng Lịnh giao cho.

Chính vì vậy, khao khát được thể hiện, chứng minh bản thân của Ba Hơn khó khiến người xem đồng cảm. Không có tài sản của cha mẹ, cậu rốt cuộc đâu có gì để lên mặt với người đời? Điều này càng khiến chi tiết nhân vật xung đột với cha và yêu cầu được thể hiện cái tôi, được có tiếng nói trở nên sáo rỗng.

Ba Hơn chất vấn, trách móc ông hội đồng Lịnh không nghe lời mình, nhưng chính cậu từ nhỏ tới lớn đâu từng lắng nghe cha, trong khi đang xả láng tiêu những đồng tiền do ông kiếm được.

Kịch bản phim còn nhiều hạn chế.

Nỗ lực của nhân vật hầu như chỉ biểu hiện qua lời nói, còn hành động lại mơ hồ và mờ nhạt. Công tử Bạc Liêu hiện lên không phải một dân chơi phóng khoáng, mà giống phá gia chi tử nhiều hơn.

Việc vung tiền của Ba Hơn được giải thích do “thích được tự do” tỏ ra rất kệch cỡm. Hồi nhỏ, cậu lấy tiền giấy gấp máy bay thả từ trên lầu. Khi trưởng thành, cậu rải tiền khắp chốn mua vui, với phương châm “đi tới đâu là niềm vui theo tới đó”. Tận tới cuối phim, Ba Hơn lái máy bay đem tiền... rải như một cách từ thiện. Cách nhìn nhận của nhân vật với đồng tiền không cho thấy sự thay đổi tích cực, thậm chí ngay cả khi đang làm việc tốt.

Nhân vật xây dựng kém, nhưng Song Luân vẫn tạo thiện cảm nhờ nỗ lực cho vai diễn. Từ việc nhuộm da, học tiếng Pháp, cho tới cách anh biểu cảm, nhấn nhá thoại đã cho thấy sự tiến bộ so với vai diễn gần nhất trong Nhà bà Nữ.Tuy nhiên, nam diễn viên vẫn chưa đủ duyên dáng trong những cảnh hài.

Trong khi, vai diễn của Kaity Nguyễn hay Thiên Ân lại khá mờ nhạt, chưa để lại dấu ấn. NSƯT Thành Lộc hóa thân ông hội đồng Lịnh với nhiều đất diễn, có một số cảnh bùng nổ cảm xúc tạo ấn tượng.

Song màn thể hiện của nghệ sĩ còn nhuốm màu kịch sân khấu, đôi lúc lên gân. Điều tương tự xảy ra với Hữu Châu trong vai bá hộ Kim - “địch thủ” của ông hội đồng Lịnh. Nhân vật dẫn đến cú plot-twist cuối phim đầy tính sắp đặt, phá hỏng cái kết câu chuyện.

Điểm cộng cho Công tử Bạc Liêunằm ở khâu thiết kế sản xuất có tâm huyết với nhiều bối cảnh kỳ công, trang phục cũng được đầu tư. Dù một số set quay vẫn tạo cảm giác hơi “giả”, thiếu tự nhiên từ đồ đạc tới sự hiện diện của con người, tổng thể phần hình ảnh phim để lại ấn tượng với khán giả.

Tủ sách Nghệ thuật - Giải trí giới thiệu những cuốn sách hay và mới nhất về nền công nghiệp giải trí và các bộ môn nghệ thuật đại chúng tiêu biểu. Ngoài ra, tủ sách cũng đề xuất loạt tác phẩm đáng đọc về các nghệ sĩ nổi tiếng ở Việt Nam và thế giới, giúp độc giả hiểu hơn và biết thêm về những câu chuyện hậu trường, chưa từng được tiết lộ.

Ông Vịnh cho biết có một chủ biên sách giáo khoa trong bộ sách Kết nối tri thức đã trả lời ông rằng, sách Tiếng Việt 1 của bộ Kết nối tri thức có dạy chữ P khi nó kết hợp với H tạo thành PH đọc là " phờ", chưa dạy chữ P khi đứng trước các nguyên âm vì rất ít từ tiếng Việt có chữ P đứng trước các nguyên âm, nếu có thì là từ ngoại lai.

Tuy nhiên, theo ông Vịnh, sách giáo khoa cho học sinh phổ thông, nhất là ở cấp tiểu học, phải có tính phổ quát tới 54 dân tộc trong đại gia đình dân tộc Việt Nam, chứ không phải chỉ dạy riêng cho học sinh người Kinh.

"Sai sót này là không thể chấp nhận được vì nó ảnh hưởng tới việc học tập của con em đồng bào các dân tộc, nhất là khi đây là bộ sách được rất nhiều địa phương miền núi lựa chọn" - ông Vịnh bày tỏ với VietNamNet.

Theo ông Vịnh, Bộ GD-ĐT và các cơ quan hữu trách cần vào cuộc yêu cầu NXB Giáo dục và cụ thể là Tổng chủ biên bộ sách Kết nối tri thức cần bổ sung ngay việc dạy chữ P và đưa nó trở lại mục lục của cuốn sách ngang bằng với các chữ cái khác trong bộ chữ cái tiếng Việt đã được pháp luật quy đinh.

Ông Vịnh cũng liệt kê những địa danh, tên người cụ thể có chữ P đứng trước nguyên âm mới chỉ tính riêng ở tỉnh Lai Châu như: Xã Pa Ủ, Xã Pa Vệ Sử ở huyện Mường Tè; Huyện Sìn Hồ có Xã Pa Tần, Xã Pu Sam Cáp, Xã Pa Khoá; Huyện Phong Thổ có xã Pa Vây Sử; Huyện Tân Uyên có Xã Pắc Ta; Huyện Nậm Nhùn có Xã Pú Đao, Xã Nậm Pì.

"Đây không phải là những từ ngoại lai như vị chuyên gia soạn sách giáo khoa hôm qua đã trả lời tôi" - ông Vịnh khẳng định.

>>> Chủ biên Sách giáo khoa Tiếng Việt 1 nói gì về bỏ chữ P?

Ông Vịnh cũng bày tỏ Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn "sớm chỉ đạo việc này để các cháu người dân tộc được học chữ P một cách danh chính ngôn thuận bằng hướng dẫn ngay trong sách giáo khoa, vừa không gây khó cho các em giáo viên, vừa giúp học sinh học xong lớp một biết đọc tên xã, tên trường, và tên cha mẹ mình, thậm chí ngay chính tên mình. Chưa kể tên một số dân tộc cũng có chữ P trước một nguyên âm nên việc không dạy chữ p và âm "pờ" là một lỗi nghiêm trọng, vi phạm các quy định của pháp luật đã ban hành kèm theo bảng chữ cái của tiếng Việt".

Phương Chi

Chủ tịch Hội đồng thẩm định sách Tiếng Việt: Chuyện 'Bốn cái làn' là bịa đặt

Chủ tịch Hội đồng thẩm định SGK Tiếng Việt cho hay, hình ảnh bài học 'Chữ số 4' với ví dụ 'Bốn cái làn' được lan truyền trên mạng xã hội là bịa đặt và 'không đời nào hội đồng thẩm định lại để lọt những nội dung như thế'.

Genre:Kinh dị
Director: Lưu Thành Luân
Cast: Hồng Đào, Thiên An, Thuỳ Tiên, Văn Anh, Samuel An...
Rating:5.5/10
*Lưu ý: Bài viết tiết lộ một phần nội dung bộ phim

Linh miêu là dự án thứ 2 thuộc vũ trụ điện ảnh linh dị dân gian Việt Nam, sau Quỷ cẩu (2023). Tác phẩm lấy cảm hứng từ truyền thuyết dân gian linh miêu - quỷ nhập tràng. Theo đó trong lễ tang, nếu để linh miêu nhảy qua xác người chết, cổng âm dương sẽ mở ra, giúp quỷ nhập tràng chiếm được thân xác nạn nhân. Câu chuyện này vẫn được truyền miệng tại nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam, tới tận ngày nay.

Trở lại với đứa con tinh thần của Lưu Thành Luân, tác phẩm đưa người xem trở lại xứ Huế những năm 1960, giai đoạn mới thoát khỏi chế độ thuộc địa. Chuyện phim xoay quanh gia tộc Dương Phúc, với cơ nghiệp làm khảm sành sứ vang danh cả vùng. Đứng đầu gia tộc là mệ Bích (Hồng Đào), với hai người con trai lần lượt là Vĩnh Thái (Văn Anh) và Vĩnh Trọng (Samuel An).

Năm đó, cả vợ lẫn con của Vĩnh Thái đột ngột qua đời vì tai nạn. Biến cố khiến anh suy sụp và trầm cảm, không thể gánh vác cơ nghiệp gia đình.

Nỗ lực sử dụng chất liệu văn hóa dân gian

Câu chuyện Linh miêumở ra tại buổi lễ thượng thọ của mệ Bích.

Người cháu đích tôn duy nhất trong gia đình - thiếu gia Gia Cường - con của Vĩnh Trọng và vợ là Mỹ Kim, chết đuối vì rơi xuống hồ. Không khí tang thương phủ khắp gia tộc Dương Phúc. Nhưng ngay sau đó, chuyện kỳ lạ xảy ra tại lễ tang của cậu bé xấu số.

Gia Cường đột ngột sống dậy trước sự ngỡ ngàng của mọi người. Nghĩ là do “ơn trên” phù hộ, mệ Bích quyết định phát chẩn bố thí cho người nghèo trong vùng. Song cũng từ đây, nhiều hiện tượng quái dị liên tiếp xảy ra với thành viên trong gia tộc, khiến mọi người không khỏi lo lắng.

Tạo hình của Hồng Đào.

Nhận thấy tiềm năng từ các chất liệu dân gian, Lưu Thành Luân cùng ê-kíp nỗ lực lồng ghép yếu tố đặc trưng của văn hóa bản địa vào tác phẩm, biến chúng trở thành món ăn tinh thần vừa đậm vị, lại lạ lẫm khi được bày biện với phong cách kinh dị. Đây không chỉ là hướng đi của Quỷ cẩu, Linh miêu, mà còn nhiều dự án tiếp tới cùng thuộc vũ trụ điện ảnh linh dị dân gian Việt, dự kiến kéo dài tới năm 2030.

Từ truyền thuyết dân gian về linh miêu - quỷ nhập tràng, cho tới các nét văn hóa đặc trưng của cố đô như nghề khảm sành sứ, đã thành công khơi dậy sự tò mò của người xem. Ngoài ra, nhà sản xuất cho thấy quan sát khi tái hiện nhiều nét văn hóa Việt như lễ thượng thọ, thả hoa đăng hay những tục lệ xưa như cảnh “mâm trên mâm dưới”, trọng nam khinh nữ... Khâu thiết kế sản xuất cũng được đầu tư tương đối chỉn chu, đặc biệt về phục trang, bối cảnh.

Mượn câu chuyện kinh dị xoay quanh ma quỷ, Linh miêuđưa đến thông điệp quen thuộc về nghiệp báo của con người. Bài học này được truyền tải qua một cốt truyện đơn giản, dễ tiếp cận. Ở khía cạnh nào đó, các nhân vật phải đương đầu với thế lực tà ác đang gieo rắc nỗi sợ hãi - cũng chính là đối diện với “bóng ma quá khứ” của chính mình. Họ phải nhận bài học, chuốc lấy hậu quả từ những sai lầm từng gây ra.

Nội dung còn hạn chế

Sở hữu lớp vỏ bọc tiềm năng, song xuyên suốt thời lượng 109 phút, nội dung Linh miêulại nhiều lần làm vuột mất sự hào hứng của khán giả với những gì đang diễn ra trên màn ảnh. Điều này xuất phát từ một số lổ hổng đáng tiếc trong kịch bản, khiến Linh miêu, tương tự Quỷ cẩutrước đó, lãng phí tiềm năng mà nó sở hữu.

Thùy Tiên có nỗ lực trong phim đầu tay, nhưng còn hạn chế về cách thể hiện nội tâm nhân vật.

Sau sự cố tại lễ thượng thọ, các thành viên gia tộc Dương Phúc liên tục trải qua nhiều sự kiện kỳ quái, khiến họ phải sống trong hoài nghi và lo âu. Mọi thứ ngày càng tồi tệ hơn, từ việc mệ Bích bị hình ảnh đoàn rước kiệu không mặt dọa sợ mất mật, cô con dâu Mỹ Kim liên tục gặp ảo giác cho đến cái chết kinh hoàng của nhiều gia nhân, hầu nữ trong nhà...

Từ đây, bí ẩn đen tối trong dòng tộc dần mở ra, song song với hành trình khám phá sự thật về thế lực ma quỷ đang gieo rắc cơn ác mộng. Công thức này được sử dụng trong hàng trăm tác phẩm kinh điển cùng thể loại. Thế nhưng với Linh miêu, việc thiếu đi những phát hiện, sáng tạo mới mẻ khiến phim trở nên tẻ nhạt vì rập khuôn, dễ đoán.

Người xem không còn thấy sợ, thay vào đó là sự ức chế khi chứng kiến những nhân vật nhát gan, bị động, song lại thừa tính tò mò, để rồi tự đưa mình vào tình thế nguy hiểm, điển hình như việc lần theo âm thanh lạ dù mới gặp ma trước đó không lâu.

Nhiều tình tiết thiếu tính logic, đơn cử việc gia tộc Dương Phúc luôn đầy ắp gia nhân, nhưng cháu đích tôn Gia Cường dù mới “chết hụt” trước đó lại chẳng có người theo dõi cận kề, khiến việc mất tích xảy ra thêm một lần nữa. Hay như một người sợ chết như mệ Bích lại ngang nhiên khiêu khích kẻ thủ ác đứng sau mọi chuyện đang hóa điên, sẵn sàng kết liễu mình bất cứ lúc nào...

Phần hóa trang, tạo hình máu me, xác chết được thực hiện tốt. Ê-kíp biết cách sử dụng sắc vàng, lục với những khung hình ám xám để “kể chuyện”, hay lợi dụng nhiều góc quay hẹp, tối tăm đánh thức nỗi sợ của người xem. Tuy nhiên, mảng miếng hù doạ khá cũ, dù đã có sự học hỏi từ một số tác phẩm kinh điển của James Wan như Insidioushay The Conjuring...

Việc để đám đông la hét om sòm, lồng hiệu ứng âm thanh ma quái tạo cảm giác thiếu tự nhiên. Trong khi, cảnh jump-scare cũng chưa cho thấy hiệu quả vì quá dễ “bắt bài”.

Linh miêuchưa cho thấy nhiều đột phá so với Quỷ cẩu.

Lưu Thành Luân trong lần trở lại gây hụt hẫng do chưa kiểm soát tốt tiết tấu phim. Đặc biệt khi đến cao trào, việc để nhân vật tranh cãi xen lẫn hồi tưởng là cách diễn giải đã cũ kỹ, mang tính kể lể, khó xây đắp được bầu không khí căng thẳng, kịch tính cần thiết.

Khi con quỷ ngày càng phát triển, sự hiện diện của các thành viên trong gia tộc Dương Phúc, đáng tiếc thay, lại càng mờ nhạt hơn. Họ hiện lên với tính cách một màu, thiếu đi lộ trình phát triển đủ gây được ấn tượng. Cũng vì vậy mà cú plot-twist cuối phim hoàn toàn có thể dự đoán trước, không còn gây được bất ngờ.

Một số nhân vật thậm chí dư thừa, mà điển hình là cô hầu gái có “mưu đồ” với cậu hai, hay ngay cả cậu ba Vĩnh Trọng, người có rất ít đóng góp cho sự phát triển của mạch truyện dù chiếm không ít thời lượng.

Mâu thuẫn đỉnh điểm hồi cuối phim chưa được xử lý khéo, rốt cuộc trở thành cuộc tranh luận “lỗi tại ai?”. Vì động cơ và hành trình thiếu thuyết phục, việc biện minh cho lỗi lầm cùng những lời tâm sự mà dàn nhân vật dành cho nhau tỏ ra sượng sùng và sáo rỗng.

Bên cạnh đó, vì vấn đề kinh phí, Linh miêu lộ kỹ xảo kém, thể hiện rõ trong chuyển động của quỷ nhập tràng và linh miêu. Điều này khiến nhiều cảnh kinh dị vốn phải làm khán giả sợ lại trở nên hài hước.

Tủ sách Nghệ thuật - Giải trí giới thiệu những cuốn sách hay và mới nhất về nền công nghiệp giải trí và các bộ môn nghệ thuật đại chúng tiêu biểu. Ngoài ra, tủ sách cũng đề xuất loạt tác phẩm đáng đọc về các nghệ sĩ nổi tiếng ở Việt Nam và thế giới, giúp độc giả hiểu hơn và biết thêm về những câu chuyện hậu trường, chưa từng được tiết lộ.