Lạm dụng nguồn nhân lực tạm thời đã gây ra nhiều tranh cãi trong nội bộ Google, và là điều phổ biến ở thung lũng Silicon. Theo ước tính của OnContracting, một công ty công nghệ có thể tiết kiệm trung bình 100.000 USD mỗi năm bằng cách hạn chế ký kết hợp đồng làm việc chính thức.

Trong các tuyên bố với NYT, Google tránh đề cập đến hiện trạng lực lượng lao động 2 tầng của mình. Song công ty khẳng định không tuyển nhân viên tạm thời chỉ để tiết kiệm tiền.

Ellen Naughton, Phó Chủ tịch Nhân sự của Google, cho biết: “Nếu một nhân viên có trải nghiệm không tốt, chúng tôi cung cấp nhiều cách để khiếu nại hoặc bày tỏ quan ngại”.

“Nhân viên là tất cả”

Khi Google trở thành công ty đại chúng vào năm 2004, Larry Page và Sergey Brin - nhà sáng lập - muốn đối đãi với nhân viên bằng những lợi ích không tưởng vì “Googler là tất cả”.

Song, không phải bất kỳ ai làm việc cho Google trong những năm qua đều là Googlers. Số lượng nhân viên tạm, từ một phần ba lực lượng lao động, nay đã tăng mạnh mẽ.

Larry Page và Sergey Brin - hai nhà sáng lập Google. Ảnh: CNBC.

Họ có thể xử lý nhiều công việc, từ kiểm duyệt nội dung đến thử nghiệm phần mềm. Thù lao dao động ở mức 16 USD mỗi giờ - đối với việc kiểm duyệt sơ cấp - đến 125 USD cho người phát triển phần mềm.

Google bị cáo buộc độc tài khi quy định thời gian và địa điểm làm việc, đồng thời tự ý sa thải nhân viên. Những nhân công tạm thời bị cấm tham gia sự kiện của công ty, như các bữa tiệc và cuộc họp chung. Họ không thể tra cứu thông tin nội bộ và dự các hội chợ việc làm của Google.

Trong bức thư gửi đến CEO Pichai, các nhân viên tạm cho biết Google không hề gửi thông tin cho họ khi văn phòng YouTube bị tấn công bằng súng vào năm ngoái. Những người này cũng bị cấm tham gia vào cuộc họp thảo luận ngày hôm sau.

Dùng để đào tạo AI

Khi Google bắt đầu dự án nghiên cứu Pygmalion vào năm 2014 - với mục đích cải thiện công nghệ nhận dạng giọng nói - họ đã thuê một số nhân viên tạm thời với nhiều người có bằng tiến sĩ ngôn ngữ học. Đội ngũ này có nhiệm vụ chú thích và cấu trúc các dữ liệu, giúp máy chủ Google có thể hiểu rõ câu nói.

Số lượng tham gia dự án tăng lên khoảng 250 người, chủ yếu vẫn ở chế độ tạm thời. Một số nhân viên đã làm việc trong suốt 2 năm, rồi nghỉ 6 tháng trước khi trở lại với vị trí tương tự.

Khi dự án phát triển, Google buộc những nhân viên phải làm việc nhiều hơn. Trong thư khiếu nại gửi bộ phận nhân sự, một người cho biết các nhà lãnh đạo đã gây áp lực làm thêm giờ mà không có thù lao. Tất cả những gì họ nhận được là lời hứa hẹn về cơ hội trở thành nhân viên chính thức trong tương lai.

Google giới hạn thời gian hợp đồng là 2 năm, nên nhiều nhân viên phải tạm dừng làm việc và trở lại sau khi nghỉ 6 tháng. Ảnh: NYT.

Google nói họ đã mở cuộc điều tra về một sai phạm vào tháng 2 và vẫn đang tiếp tục. Công ty cũng hướng dẫn cho nhân viên cách tránh bị lợi dụng.

“Việc trả thêm thù lao cho nhân viên được ghi chép rõ ràng trong chính sách của chúng tôi”, bà Naughton nói. “Chúng tôi sẽ bồi thường hợp lý cho bất kỳ ai không được trả công xứng đáng. Công ty cũng lên án bất cứ hành động nào chống lại chính sách này”.

Các tiểu bang và chính phủ liên bang đang cố gắng phân định sự khác biệt giữa nhân viên tạm thời và người làm việc chính thức. Yếu tố xác định dựa trên một số tiêu chí nhất định, như quyền sa thải hoặc mức độ kiểm soát lịch làm việc.

Những giải pháp chống chế

Tháng trước, Google cho biết họ sẽ yêu cầu nhân sự cung cấp cho nhân viên tạm thời chế độ chăm sóc sức khoẻ toàn diện, nghỉ thai sản có lương và mức thù lao tối thiểu 15 USD mỗi giờ.

Tuy nhiên, một số nguồn tin cáo buộc Google đang đưa nhóm nhân viên này ra khỏi những văn phòng tại Mỹ. Sau đó chuyển họ đến các toà nhà riêng thuộc sở hữu của công ty, nhưng chủ yếu quản lý bởi nhà thầu bên ngoài.

Khi Mindy Cruz làm việc trong văn phòng Google ở Mountain View, California, cô ngồi cùng bàn với những nhân viên chính thức và sử dụng địa chỉ email riêng của công ty. Quản lý của Cruz cho biết cô sẽ được chuyển chế độ làm việc sau một năm, với điều kiện đáp ứng những yêu cầu tuyển dụng.

Đó là lý do Cruz không phản ứng khi người quản lý có những hành động gạ gẫm và quấy rối. Có lần, cô được mời đi cùng nhóm nhân viên đến một xưởng rượu, nhưng hoá ra đó là cuộc hẹn 2 người. Đêm đó, anh này cố gắng hôn và để tay lên váy cô.

Mindy Cruz từng là nhân viên tạm thời của Google, trước khi bị sa thải vào tháng 2. Ảnh: NYT.

“Tôi nghe nói khi than phiền điều gì với phòng nhân sự, họ chỉ đơn giản chuyển bạn sang chỗ khác”, Cruz nói. “Và tôi cũng không muốn mất việc”.

Cô cho biết đã cân nhắc yêu cầu bồi thường khi nghi ngờ người quản lý tìm cách cho mình nghỉ việc. Nhưng trước khi có thể làm điều đó, Cruz bị sa thải vào tháng 2.

Công ty môi giới nói Google không hài lòng với khả năng làm việc của cô. Mindy Cruz nộp đơn khiếu nại lên Google một tháng sau đó và nhân viên quản lý cũng bị sa thải vào tháng 4, sau cuộc điều tra.

Cruz đồng ý hoà giải sau nhiều tháng tố tụng. Nhưng một phần của thoả thuận vẫn làm cô khó chịu: cô không còn cơ hội làm việc cho Google nữa.

“Thật bất công”, Cruz nói. “Họ đã tước mất cơ hội rất lớn này”.

Clip sau khi xuất hiện trên mạng đã thu hút gần 500.000 lượt xem và hàng chục nghìn lượt bình luận.

Nữ chính gặp rắc rối khi làm clip "đốt trường". Ảnh cắt từ clip.

Phần lớn trong số đó cho rằng trò đùa này không hề vui và có phần nguy hiểm.

Thành viên Anh Vũ bình luận: "Mình xem clip mà hoang mang không thấy hài hước chút nào. Biết chỉ là đùa cho vui song đốt một đống lá khô lớn sau trường học như vậy rất nguy hiểm".

Theo đó, cô gái trong clip tên Khánh Quyên, học sinh lớp 11 trường THPT Sơn Động số 1.

Duyên Trần - chủ nhân của đoạn video -  choZing.vnbiết những hình ảnh này được quay lại khi cả lớp đang dọn dẹp trong buổi lao động ngày 24/6. Nữ chính trong clip chỉ bắt chước theo giọng điệu của bà Tân Vlog để chọc cười bạn bè.

"Bạn của mình đang cảm thấy rất mệt mỏi và phải khoá trang cá nhân vì bị nhiều người làm phiền. Sự thật là buổi đốt rác trước khi nghỉ hè đó có sự chứng kiến của thầy giáo. Mình rất lo lắng khi nhiều người chia sẻ clip và cho rằng việc đốt trường là thật", Duyên nói và mong mọi người tìm hiểu trước khi chia sẻ câu chuyện.

Về phía Khánh Quyên, cô cũng giải thích trong các diễn đàn đây là trò vui trong buổi lao động, và nhắn "mọi người đừng làm quá lên".

Hiện tại, cô đang cảm thấy hối hận khi phải đi giải thích vì trót làm clip "nghịch dại". 

Sự việc này khiến nhiều người nhớ tới trào lưu "Nói là làm" vào năm 2016. Cụ thể, ngày 9/10, tại trường THCS Phạm Ngũ Lão (Ninh Hòa, Khánh Hòa), một nữ sinh lớp 8 rải nửa lít xăng ra nền gạch rồi châm lửa.

May mắn, khu vực này chỉ bị xém nhẹ, còn cô gái phải đưa tới bệnh viện vì bị bỏng nặng cả hai chân.

Hành động này bắt nguồn từ lời hứa sẵn sàng "châm lửa đốt trường" với điều kiện nhận đủ 1000 like.