Trong ASEAN, có 5 quốc gia sản xuất, lắp ráp ôtô gồm Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines và Việt Nam. Trong 5 quốc gia này, Thái Lan có sản lượng ôtô lớn nhất, trung bình đạt trên 2 triệu xe/năm. Khoảng cách giữa sản xuất và doanh số bán hàng trong nước của Thái Lan cho thấy nước này đã xuất khẩu xe nguyên chiếc với số lượng khá lớn, chiếm đến 50% sản lượng.

Thị trường Malaysia đã đạt mức bão hoà nên trong hơn 10 năm qua quy mô thị trường luôn duy trì ở mức trên 500 ngàn xe/năm. Từ 2009 đến nay, thị trường Indonesia tăng trưởng đều đặn, quy mô thị trường đạt ngưỡng 1 triệu xe/năm vào năm 2012 và từ đó đến nay vẫn duy trì ở ngưỡng đó.

Đối với ngành công nghiệp ôtô Việt Nam, theo nhận định của Cục Công nghiệp, hiện tại quy mô thị trường ôtô Việt Nam mới chỉ bằng 1/3 của Thái Lan và 1/4 của Indonesia.

Thị trường nhỏ, bị phân tán bởi nhiều nhà lắp ráp và nhiều model khác nhau khiến cho các công ty sản xuất (cả sản xuất, lắp ráp ôtô và sản xuất linh kiện phụ tùng) rất khó đầu tư, phát triển sản xuất hàng loạt.

Công nghiệp ôtô Việt Nam vẫn còn nhiều điểm nghẽn. Ảnh: Tuấn Vũ

Mặt khác, GDP bình quân đầu người của Việt Nam trong giai đoạn vừa qua chưa đủ để đa số người dân có thể sở hữu ô tô cũng như thúc đẩy ngành công nghiệp ôtô trong nước phát triển, tạo ra lợi nhuận. Hệ thống giao thông yếu kém (mà chủ yếu do tổ chức giao thông kém) cũng đã ảnh hưởng không nhỏ tới cầu của thị trường, làm cho nhu cầu về sử dụng ôtô của nền kinh tế chưa lớn.

“Có thể nói, dung lượng thị trường và chênh lệch giá thành giữa ôtô sản xuất trong nước và ôtô nhập khẩu đang là hai điểm nghẽn, thách thức lớn nhất hiện nay của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam”, Cục Công nghiệp nhận định.

Bên cạnh điểm nghẽn về thị trường, theo Cục này, hiện nay chi phí sản xuất ôtô trong nước cao hơn các quốc gia trong khu vực từ 10 - 20%, khiến giá thành xe sản xuất trong nước chịu nhiều bất lợi so với xe nhập khẩu nguyên chiếc từ ASEAN trong bối cảnh hàng rào thuế quan được gỡ bỏ.

Nguyên nhân bởi dung lượng thị trường hiện tại của ngành công nghiệp ôtô Việt Nam còn nhỏ, nên không tận dụng được lợi thế kinh tế theo quy mô của ngành, khiến các chi phí cao hơn so với các nước ASEAN khác vốn đã có thị trường và ngành công nghiệp ôtô đi trước rất lâu.

Các linh kiện, phụ tùng để sản xuất, lắp ráp ôtô hầu hết phải nhập khẩu từ nước ngoài – phải chịu thêm các chi phí đóng gói, vận chuyển, lưu kho, bảo hiểm… từ đó ảnh hưởng đến giá thành của xe sản xuất, lắp ráp trong nước.

Chính sách khơi thông thế nào?

Trao đổi với PV, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nhận định, khó khăn lớn cho các doanh nghiệp làm ôtô "Made in Việt Nam" là tính cạnh tranh rất cao. Các doanh nghiệp Việt phải trực tiếp cạnh tranh với những "đại gia" ôtô trên thế giới, hình thành và có nền tảng từ vài chục năm trước. Những doanh nghiệp này có truyền thống, công nghệ, kinh nghiệm, thị trường. Cho nên, các doanh nghiệp của Việt Nam phải cạnh tranh rất quyết liệt thì mới có thể tồn tại được.

Bên cạnh đó, giá thành ôtô Việt cao so với ôtô nhập khẩu, nhất là so với một số thị trường nhập khẩu giá rẻ như Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan khi Việt Nam giảm thuế nhập khẩu xuống theo các cam kết FTA. Một khi giá cao, doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ôtô Việt muốn cạnh tranh cũng rất khó. Trong khi cạnh tranh bằng thương hiệu lại càng khó hơn, vì tâm lý chung của người tiêu dùng vẫn tin hơn các dòng xe của Nhật Bản, Hàn Quốc hơn là dòng xe trong nước.

"Để phát triển hơn nữa, để tạo đà cho ôtô Việt cần có những chính sách khơi thông. Cụ thể, năm 2020, Việt Nam ra chính sách rất tốt nhằm giảm, bãi bỏ thuế nhập khẩu đối với linh kiện cho doanh nghiệp lắp ráp trong nước không sản xuất được. Việc này đã khiến các doanh nghiệp xe tăng cường nội địa hóa tại Việt Nam để hưởng thuế thay vì nhập khẩu ồ ạt trong khu vực như trước kia", bà Lan nói.

Theo Lao động

Ngành xe hơi trầy trật chống đỡ cuộc khủng hoảng thiếu chip

Trong 18 tháng qua, ngành công nghiệp xe hơi đã phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng, từ việc Anh rời châu Âu (Brexit), đại dịch Covid-19 và nay là tình trạng khủng hoảng thiếu chip xử lý.

- Trong nửa đầu năm 2014, thuê bao ĐTDĐ 2G có phát sinh lưu lượng giảm khoảng 5 triệu thuê bao, nhưng thuê bao 3G lại tăng khoảng trên 3 triệu thuê bao.

Theo số liệu thống kê của Bộ Thông tin & Truyền thông trong dự thảo Báo cáo Sơ kết 6 tháng đầu năm 2014, cả nước hiện có 121,12 triệu thuê bao phát sinh lưu lượng, trong đó thuê bao 3G đã chiếm 20% tổng thuê bao. Do chênh lệch về biến động thuê bao 2G và 3G nên so với đầu năm, tổng số thuê bao di động vẫn giảm khoảng 2,1 triệu. Số thuê bao điện thoại cả nước tính đến cuối tháng 6 ước đạt 128.12 triệu thuê bao, nhưng điện thoại cố định chỉ còn chiếm khoảng 5,5%, tương đương với 7 triệu thuê bao.

Nhận định về tốc độ phát triển 3G tại Việt Nam, báo cáo của Bộ TT&TT đánh giá hạ tầng mạng lưới viễn thông, Internet của VN đã tiếp tục được đầu tư, phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua, đặc biệt là mạng di động 3G. "Các doanh nghiệp như VinaPhone, MobiFone, Viettel đã tập trung đẩy nhanh tiến độ đầu tư mạng lưới và cung cấp dịch vụ như đã cam kết".

Điều này cho thấy những lo ngại của một số chuyên gia về việc cước truy cập 3G tại 3 nhà mạng tăng đồng loạt vào cuối năm ngoái sẽ khiến tốc độ phát triển 3G chậm lại đã không xảy ra. Nhu cầu sử dụng 3G của người dùng vẫn rất thực tế và ở mức cao, thể hiện ở việc số lượng thuê bao từ thời điểm tăng cước đến nay không những không giảm mà còn tăng thêm. Việc tăng cước 3G tại thời điểm đó được các nhà mạng cũng như cơ quan quản lý giải thích là "rất cần thiết" để bù lỗ cho những khoản đầu tư nặng ký vào hạ tầng dịch vụ, nhất là khi thời gian đầu triển khai, nhà mạng buộc phải đưa ra mức cước thấp dưới giá thành để thu hút người dùng.

Cũng theo báo cáo, Tổng doanh thu thuần bưu chính, viễn thông sáu tháng đầu năm ước đạt 122.000 tỷ đồng, đạt khoảng 44 % kế hoạch năm 2014. Trong 6 tháng cuối năm, nhiệm vụ trọng tâm của Bộ sẽ là đẩy nhanh xây dựng các chính sách, văn bản quản lý và phát triển thị trường viễn thông bền vững, quản lý dịch vụ trên mạng Internet di động (OTT); hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý thuê bao di động trả trước, đầu số tin nhắn, quy hoạch và quản lý kho số viễn thông... Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là việc triển khai đề án Tái cơ cấu Tập đoàn VNPT và xây dựng kế hoạch cổ phần hóa MobiFone để trình Thủ tướng Chính phủ.

Riêng tại thị trường Hà Nội, số liệu từ Sở TT&TT cho biết tính đến hết quý II/2014, thành phố hiện có 1,3 triệu thuê bao điện thoại cố định và 11,5 triệu thuê bao di động. Số lượng thuê bao Internet khoảng 3,5 triệu, tăng 133% so với năm 2013 và gần 750.000 thuê bao truyền hình cáp, tăng 40% so với năm ngoái. Doanh thu hết quý II của lĩnh vực viễn thông ước đạt 8500 tỷ đồng, tăng 6,25% so với cùng kỳ, lĩnh vực bưu chính ước đạt 500 tỷ đồng, tăng 46% so với cùng kỳ.

Trọng Cầm