Khách đổ về dãy núi ngay Hà Nội ngắm biển mây, bình minh 'mát lạnh như Đà Lạt'

Cụ thể, khi phân tích các quy định mới về tự chủ trong Luật Giáo dục Đại học sửa đổi và các văn bản pháp quy liên quan, không khó để nhận thấy bất cập và sự vướng mắc giữa các luật và các quy định trong khung pháp lý hiện hành.

Ví dụ, theo Khoản 4, Điều 32 Luật Giáo dục Đại học tại Văn bản hợp nhất số 42/VBHN-VPQH ngày 10/12/2018 cũng như tại Khoản 2, Điều 13 Nghị định 99/2019/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục Đại học quy định rõ “Cơ sở giáo dục đại học công lập thực hiện quyền tự chủ về tổ chức bộ máy và nhân sự...; về số lượng người làm việc và vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp công lập, có quyền tự chủ về tổ chức, bộ máy và nhân sự để thực hiện nhiệm vụ chuyên môn nhưng không được làm tang số lượng người làm việc hưởng lương, mức lương (bao gồm cả lương và phụ cấp) từ quỹ lương do ngân sách nhà nước cấp;…” và “… Các cơ sở giáo dục đại học phải ban hành, tổ chức thực hiện quy định nội bộ về tổ chức bộ máy và nhân sự; thực hiện các quyền tự chủ về tổ chức bộ máy và nhân sự khác…”.

Tuy nhiên, theo Luật Viên chức và các văn bản hướng dẫn thực hiện lại có sự không đồng nhất.

Ví dụ, tại Điều 7, Nghị định 16/2015/NĐ-CP Quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập (còn hiệu lực) quy định đơn vị sự nghiệp công được"thuê hợp đồng lao động để thực hiện nhiệm vụ”.

Nhưng tại Khoản 3, Điều 3, Nghị định 161/2018/NĐ-CP lại quy định rằng đơn vị sự nghiệp công lập không thực hiện việc ký hợp đồng lao động đối với “Những người làm công việc chuyên môn, nghiệp vụ ở các vị trí việc làm được xác định và công chức trong cơ quan hành chính hoặc viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập do Nhà nước bảo đảm toàn bộ hoặc một phần chi thường xuyên”.

Như vậy, Nhà nước muốn giao quyền tự chủ về nhân sự nhưng lại yêu cầu chỉ được tuyển dụng viên chức, trong khi số lượng biên chế không đảm bảo để thực hiện các nhiệm vụ trong đơn vị.

Cơ sở giáo dục đại học công lập muốn tăng chỉ tiêu tuyển sinh thì phải tăng số lượng giảng viên cơ hữu. Nhưng nếu chưa tự chủ, trường ĐH không có quyền tăng biên chế (Ảnh minh họa)

Theo các giảng viên này, trước đây, khi văn bản quy phạm pháp luật chưa quy định rõ và chi tiết, hầu như các đơn vị sử dụng 2 hình thức tuyển dụng viên chức và tuyển dụng hợp đồng lao động. Như vậy, bắt buộc phải áp dụng song song 2 bộ Luật là Luật Viên chức và Bộ Luật Lao động...

Áp dụng Luật Viên chức, nhưng nếu xảy ra tranh chấp về hợp đồng làm việc như đền bù chi phí đào tạo, kỷ luật lao động… thì lại yêu cầu thực hiện như Luật Lao động dù các quy định của 2 luật này không hoàn toàn đồng nhất.

Hầu như các trường đại học sử dụng mã ngạch, hệ số lương của công chức, viên chức để áp dụng cho người lao động mà theo quy định thì việc này là không cần thiết, hoặc mức lương cho người lao động phải áp dụng các quy định của Bộ Luật lao động và phải sử dụng mức lương tối thiểu vùng làm căn cứ để chi trả.

Thực tế cho thấy, đối với một giảng viên được ký hợp đồng lao động của mã ngạch giảng viên 15.111, tổng lương khởi điểm được tính: 2.34 x mức lương cơ sở + 0.25% đứng lớp, nhưng tổng mức lương này vẫn chưa thể bằng mức lương tối thiểu vùng quy định tại Bộ Luật Lao động.

Chồng chéo...

Còn theo TS. Phan Thị Lan Hương và TS. Nguyễn Thị Thanh Tú, Trường ĐH Luật Hà Nội, thì việc trả lương theo vị trí việc làm tạo ra thách thức nhất định cho các cơ sở giáo dục đại học chưa tự chủ về chi thường xuyên và đầu tư.

Cũng đưa ra dẫn chứng là theo Điều 12, Khoản 2 Nghị định 99/2019/NĐ-CP “không được làm tăng số lượng người làm việc hưởng lương, mức lương (bao gồm cả lương và phụ cấp) từ quỹ lương do ngân sách Nhà nước cấp”, 2 vị tiến sĩ cho rằng quy định này rõ ràng không bảo đảm quyền tự chủ của cơ sở đại học công lập. Nếu như yêu cầu mở rộng mã ngành đào tạo, liên kết đào tạo nhưng chưa tự chủ về tài chính thì cơ sở đại học công lập không có quyền tăng biên chế.

Điều đáng nói là số lượng giảng viên cơ hữu sẽ là căn cứ để xác định chỉ tiêu tuyển sinh, nếu cơ sở giáo dục đại học công lập muốn tăng chỉ tiêu tuyển sinh thì phải tăng số lượng giảng viên cơ hữu. 

"Quy định này lại cho thấy sự chồng chéo trong cách tiếp cận của các cơ chế, chính sách bảo đảm tự chủ ở nước ta" - các tiến sĩ của Trường ĐH Luật Hà Nội nhận định.

Khó xử lý giảng viên “sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về”

Theo ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, vì các trường đại học tự chủ vẫn phải tuân theo Luật Viên chức, nên một bộ phận cán bộ giảng viên dù làm việc không hiệu quả nhưng trường không thể cho nghỉ việc. Do đó, dù xảy ra tình trạng giảng viên “sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về” thì trường cũng không xử lý được. Khi thực hiện tự chủ đáng ra hiệu suất công việc tăng lên, nhưng khi yêu cầu mọi người phải làm việc nhiều hơn thì bị phản ứng.

PGS.TS Lê Trung Thành, Viện trưởng Viện Đào tạo Sau đại học (Trường ĐH Kinh tế Quốc dân), cũng đồng quan điểm, cho rằng một trong những bất cập trong vấn đề nhân sự hiện nay là vẫn áp dụng theo Luật Viên chức trong các trường đại học tự chủ. Mà theo đó, để tăng lương cho một cá nhân xuất sắc, tài năng hay sa thải đối với cá nhân yếu kém là rất khó.

Vì vậy, để có thể thực hiện được tự chủ đúng nghĩa, ông Thành đề xuất cho các trường áp dụng Luật Lao động.

“Với cơ chế tự chủ, các trường phải được căn cứ vào trình độ, đóng góp từ đó đưa ra mức lương cụ thể tới từng người, ngay cả với hiệu trưởng, thì mới khuyến khích được người tài. Còn ai không đảm bảo năng lực thì sa thải. Chứ như hiện nay, để sa thải một cá nhân theo Luật Viên chức là rất khó, dẫn đến chỉ cần một nhóm người nhỏ trong tổ chức hoạt động không tốt là kéo lùi cả tập thể đi xuống”.

Ngân Anh - Lê Huyền - Thanh Hùng

Tự chủ đại học: Nhiều hiệu trưởng vẫn muốn mình là to nhất

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, nhiều hiệu trưởng không muốn mất quyền, không muốn chuyển giao bớt quyền sang Hội đồng trường, vẫn muốn hiệu trưởng là to nhất. 

TIN BÀI KHÁC

Ông Huang nhắc lại chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính tháng 9 năm ngoái tại trụ sở của hãng ở Mỹ và cho biết thành tựu hôm nay giống như kết quả của một quá trình dài chứ không phải 13 tháng như thực tế. "Với rất nhiều đam mê và nhiệt huyết, Thủ tướng đã thuyết phục tôi rằng Việt Nam nên là ngôi nhà của Nvidia trong tương lai. Người dân Việt Nam, các cơ hội ở Việt Nam là lý tưởng để đầu tư", ông nói.

Trong Báo cáo tổng hợp tình hình nhân dân năm 2020 được đưa ra thảo luận tại Hội nghị lần thứ 3 Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam ngày 22/12 nêu rõ, trong năm nay, nhân dân ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Bộ GD-ĐT khi chủ động triển khai các hình thức dạy học trực tuyến phù hợp như qua internet, trên truyền hình.

Việc Bộ GD-ĐT tổ chức thành công kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm học 2019 – 2020 trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, đảm bảo an toàn, phù hợp với điều kiện của mỗi địa phương, cơ sở giáo dục cũng được nhân dân đồng tình, đánh giá cao.

Những vấn đề nổi cộm

Tuy nhiên, theo báo cáo, nhân dân còn băn khoăn lo lắng về sách giáo khoa lớp 1 môn Tiếng Việt (bộ sách Cánh Diều) có nhiều nội dung khó hiểu và không phù hợp. Việc chưa có hướng dẫn và thông tin không rõ ràng, thiếu công khai, minh bạch của các nhà trường về sách giáo khoa bắt buộc, sách tham khảo đã gây bức xúc, khó khăn cho nhiều phụ huynh học sinh do phải mua sách với số tiền cao hơn nhiều so với năm học trước.

Cùng với đó, tai nạn học sinh do cơ sở trường lớp không đảm bảo an toàn; tình trạng phong giáo sư, phó giáo sư dựa vào "bài báo quốc tế" mà báo chí phát hiện và cho rằng có thị trường "mua bán" công trình ở một số "nhà khoa học háo danh" làm ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín, danh dự của các nhà khoa học; vụ việc Trường ĐH Đông Đô cấp văn bằng 2 Tiếng Anh giả cho 626 cá nhân không qua tuyển sinh, đào tạo, chưa đủ điều kiện cũng là những vấn đề người dân bức xúc, lo lắng.

Vì vậy, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ GD-ĐT, các ngành chức năng tiếp tục đánh giá, rà soát lại chương trình sách giáo khoa mới; có hướng dẫn cụ thể và chỉ đạo các cơ sở giáo dục, trường học thông tin chính xác, công khai việc học sinh cần phải mua sắm dụng cụ học tập, sách giáo khoa bắt buộc, sách tham khảo để phụ huynh, học sinh biết và mua sách cho phù hợp.

Đồng thời, Bộ GD-ĐT và các ngành chức năng cần khẩn trương điều tra và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm liên quan đến cấp bằng giả.

Ngân Anh

Bộ GD-ĐT trả lời về trách nhiệm trong vụ sai phạm ở Trường ĐH Đông Đô

Bộ GD-ĐT khẳng định, không có việc buông lỏng quản lý để tạo kẽ hở cho sai phạm của Trường ĐH Đông Đô.