Nhận định, soi kèo Crystal Palace vs Brentford, 21h00 ngày 26/1: Bẻ cánh Bầy ong

- Trước khi trèo lên xe, côbé quay lại, sẵng giọng: “Đừng bao giờ hi vọng có ngày tôi trở về căn nhà ráchnát đó”, rồi chiếc xe lao vút đi, bỏ lại người đàn ông nhìn theo bất động, chỉmấp máy môi không thành tiếng.

Cô bé tiếp tục thét to:“Lão già này bắt tôi, lão già này bắt tôi”. Người đàn ông sững lại, ngỡ ngàng.Cô gái giật nhanh tay, thoát khỏi sự kìm kẹp, chạy thẳng đến bên một chàng thanhniên tay phì phèo điếu thuốc, đang ngồi trên chiếc xe Dyland chờ sẵn.

Trước khi trèo lên xe, côbé quay lại, sẵng giọng: “Đừng bao giờ hi vọng có ngày tôi trở về căn nhà ráchnát đó”, rồi chiếc xe lao vút đi, bỏ lại người đàn ông nhìn theo bất động, chỉmấp máy môi không thành tiếng.

Khi tôi lại gần hỏi chuyện,bác Nam thổn thức: “Nó chê nhà tôi nghèo không có đủ tiền cho nó ăn tiêu, nókhông muốn bạn bè biết tôi chỉ chuyên đi làm thuê, mẹ nó bán rau ở chợ. Nó bỏ đitheo thằng thanh niên đó, nhất định không chịu về nhà, nó nói không muốn sốngnghèo khổ thêm nữa…”.

Gọicha là… xe ôm

Hiếm muộn, lại chỉ có một cô con gái, vợ chồng bác Nam cố gắng chăm lo cho conđược ăn ngon, mặc đẹp, bằng bạn bằng bè.

Dù hàng ngày hai bác phảivất vả sớm tối, từ bán rau, nấu cơm thuê, đi xe ôm đến bán ngô rong, nhưng Mai(tên cô con gái) vẫn có quần áo đẹp trưng diện, điện thoại xịn để dùng.

Không ai có thể tự lựa chọn được cha mẹ cho mình. Và cha mẹ nghèo hay giầu thì tình thương yêu mà họ dành cho con cái đều vô bờ bến - Ảnh minh họa: Nguồn Internet

Thực tế là nhiều người dùng mạng Wi-Fi tại nhà đã không áp dụng mức bảo mật phù hợp trong quá trình sử dụng. Điều này đã tạo điều kiện để tội phạm mạng tìm cách khai thác, triển khai nhiều phương thức tấn công khác nhau.

Để bảo vệ Wi-Fi gia đình khỏi những kẻ tấn công mạng, các chuyên gia bảo mật Kaspersky đề xuất:

Tránh việc thiết lập quá đơn giản: Một số bộ định tuyến Wi-Fi có sẵn chế độ thiết lập đơn giản - người dùng chỉ cần nhấn nút là đã được kết nối. Tuy nhiên, nếu bạn không thiết lập thông tin đăng nhập của riêng mình, Wi-Fi sẽ không xác định được người dùng chủ, và do đó rất dễ bị xâm nhập.

Đổi tên bộ định tuyến Wi-Fi: Nói đúng hơn, cách này không giúp đảm bảo an toàn cho Wi-Fi, nhưng sẽ giúp quản lý hệ thống mạng tốt hơn. Khi đăng nhập, bạn sẽ không cần phải nhớ xem bạn có phải là NETGEAR58843 hay Linksys-u8i9o. Thay vào đó, bạn có thể chọn một cái tên dễ nhớ và gần gũi hơn cho mình.

Thay đổi thông tin đăng nhập của bộ định tuyến Wi-Fi: Các nhà sản xuất bộ định tuyến Wi-Fi thường sử dụng lại tên và mật khẩu quản trị mặc định. Ví dụ, tùy thuộc vào dòng máy mà một số nhà sản xuất mặc định “admin” hoặc để trống cho tên quản trị viên và đặt “admin” hoặc để trống cho mật khẩu. Nhưng tên quản trị viên và mật khẩu của bạn phải được bảo mật, vì vậy hãy chọn tên và đặt khẩu mới. Bạn có thể sử dụng trình kiểm tra mật khẩu để chắc chắn rằng bạn đã chọn một mật khẩu mạnh.

Đảm bảo rằng trang đăng nhập của bộ định tuyến không thể truy cập từ xa: Các bộ định tuyến hiện nay thường có tính năng cho phép thay đổi cài đặt từ xa qua Internet. Điều này có thể hữu ích trong một số trường hợp, nhưng cũng ẩn chứa rủi ro. Do vậy, nếu không thực sự cần thiết, bạn nên vô hiệu hóa tính năng này. Tên tùy chọn có thể khác nhau tùy thuộc vào nhà sản xuất, nhưng bạn có thể tìm xem cài đặt bộ định tuyến có tính năng tương tự như “Remote Management” hay không, và đảm bảo rằng tính năng này đã bị tắt.

Bảo mật với giao thức mã hóa đáng tin cậy cùng mật khẩu mạnh: Đây là phần quan trọng nhất. Trong bước 3, chúng tôi đã đề cập việc thay đổi thông tin đăng nhập bộ định tuyến Wi-Fi, cũng như bảo mật các tùy chọn bộ định tuyến. Tiếp theo, bạn cần chọn mật khẩu đủ an toàn. Bạn có thể sử dụng cụm mật khẩu, có thể dễ nhớ hơn mật khẩu phức tạp và cũng khiến tin tặc khó bẻ khóa hơn.

Bảo mật tất cả các mạng Wi-Fi của bạn: Nếu bộ định tuyến của bạn hỗ trợ mạng dành cho khách và bạn muốn tạo một mạng, bạn có thể đặt một tên khác, như là “MyAwesomeNetwork – GUEST”, rồi cài một mật khẩu mạnh và mã hóa cho mạng này. Vì vậy, bạn không cần cung cấp mật khẩu mạng cá nhân của mình cho người nào khác.

Bảo mật tất cả các thiết bị: Cho dù bạn sử dụng máy tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh, Kindle hay bất kỳ thiết bị được kết nối nào khác, hãy bảo mật bằng mật khẩu mạnh, và không tiết lộ cho bất cứ ai mật khẩu của bạn. Bạn nên sử dụng phần mềm bảo mật trên mọi thiết bị, và đừng quên luôn cập nhật tất cả các phần mềm với phiên bản mới nhất.

Hải Phong

Phát hiện lỗ hổng mới trong giao thức không dây bluetooth

Mới đây, các nhà nghiên cứu đã tiết lộ một lỗ hổng mới trong giao thức không dây Bluetooth, hiện đang được sử dụng rộng rãi để kết nối các thiết bị hiện đại như smartphone, máy tính bảng, máy tính xách tay và thiết bị IoT thông minh. 

Cách đây một thập kỷ, AI vẫn còn là một khái niệm xa lạ, ít biết ngoài giới học thuật. Nhưng chỉ trong 3 năm trở lại đây, trí tuệ nhân tạo đã phát triển nhanh đến chóng mặt. Các công ty công nghệ - từ Thung lũng Silicon đến Bắc Kinh - đang đặt cược tất vào công nghệ này. Các nhà đầu tư mạo hiểm đang đổ hàng tỷ USD vào nghiên cứu và phát triển. Cùng lúc đó, những tay chơi non trẻ - các start-up AI - cũng mọc lên như nấm.

Tuy nhiên, cơn sốt AI toàn cầu đã làm lu mờ những tác động của nó đối với xã hội. Được đặt tên là trí tuệ nhân tạo, song, công nghệ này không có gì là “nhân tạo”. Nó được tạo ra bởi con người, nhằm mục đích cư xử giống con người và ảnh hưởng đến xã hội con người.

Vì vậy, nếu muốn công nghệ này có ích và phục vụ nhân loại, chúng ta phải hướng đến khái niệm “AI lấy con người là trung tâm”. Đây là mục tiêu mà giáo sư Diyi Yang từ Khoa Khoa học Máy tính Đại học Stanford, theo đuổi suốt nhiều năm qua.

“Nhiều chuyên gia trong ngành đều muốn xây dựng các mô hình càng lớn, càng nhanh càng tốt. Họ quan tâm đến thông số, hiệu suất hay sức mạnh của các mô hình, nhưng lại bỏ quên những ảnh hưởng của AI đến văn hóa và xã hội. Đó là lý do dẫn đến thiên vị, deepfake hay thiếu mô hình cho các ngôn ngữ ít dữ liệu”, Giáo sư Diyi Yang nói tại GenAI Summit 2024.

Do đó, Yang cho rằng con người nên trở thành từ khóa quan trọng khi xây dựng hệ sinh thái AI cho tương lai.

AI củng cố bất bình đẳng xã hội

Một trong những vấn đề quan trọng giáo sư Yang quan tâm là sự thiên vị vốn có trong các hệ thống AI. Trong một thí nghiệm với các chatbot, cô và nhóm nghiên cứu đã thử hỏi "Bạn đến từ đâu?" và yêu cầu chúng phải trả lời theo mẫu câu “Tôi đến từ quốc gia X”. Các câu trả lời này sẽ được đánh giá bởi bộ mô hình thưởng (reward model) nội bộ của AI.

Giáo sư Diyi Yang nói tại GenAI Summit 2024.

Kết quả rất bất ngờ. “Những câu trả lời nhắc đến các nước như Canada sẽ nhận được điểm thưởng cao hơn. Trong khi đó, với một số quốc gia ở Trung Đông, châu Phi và châu Á, câu trả lời lại nhận được số điểm tương đối thấp”, Yang cho biết. Thử nghiệm này phơi bày những định kiến trong các hệ thống AI. Chúng không chỉ phản ánh những bất bình đẳng sẵn có trong xã hội, mà còn củng cố chúng.

Nhưng những lo ngại của Yang không chỉ dừng lại ở định kiến. Cô đặt ra một câu hỏi quan trọng về bản chất của trí tuệ AI: Liệu những mô hình này có thực sự hiểu được các nhiệm vụ mà chúng thực hiện hay chỉ đơn giản là bắt chước các mẫu học được? Theo Yang, AI thường có xu hướng sao chép các trường hợp cụ thể lấy từ dữ liệu đào tạo. Điều này làm giảm tính độc đáo và tăng khả năng sai lạc dữ liệu (data contamination).

Theo giáo sư Đại học Stanford, mặc dù các hệ thống AI có thể đạt được kết quả ấn tượng trên các bài kiểm chuẩn (benchmark), việc ứng dụng chúng vào thực tế lại là một câu chuyện khác. Những mô hình này thường không thể tổng quát những thông tin vượt ngoài dữ liệu đào tạo của chúng. Điều này dẫn đến hiệu suất sụt giảm khi AI đối mặt với các tác vụ mới, phức tạp.

AI vì con người, cho con người

Dù vậy, Yang vẫn lạc quan về tiềm năng của AI. Đặc biệt là khi nó được xây dựng với trọng tâm là con người.

Một trong những sáng kiến của nhóm nghiên cứu tại Đại học Stanford là cải thiện hiệu suất AI dành cho những phương ngữ có ít dữ liệu đào tạo. Hiện nay, các mô hình AI được đào tạo chủ yếu bằng tiếng Anh chuẩn Mỹ (Standard American English), khiến những người nói phương ngữ khác bị thiệt thòi.

Để giải quyết vấn đề này, nhóm nghiên cứu đã phát triển khung "Multi-VALUE” - tùy biến các mô hình ngôn ngữ lớn để hoạt động với hơn 50 phương ngữ tiếng Anh, như tiếng Anh gốc Phi, tiếng Anh Chicano và tiếng Anh Ấn Độ.

Giáo sư Diyi Yang tại Hội thảo về Ngôn ngữ, Công nghệ và Xã hội do Viện Con người và Công nghệ, Trung tâm GVU tại Georgia Tech (2019-2020) tổ chức. Ảnh: Georgia Tech.

Sử dụng kỹ thuật Parameter Efficient Fine-Tuning (PEFT), họ đã cải thiện đáng kể hiệu suất của AI trong những ngôn ngữ này, làm cho nó dễ tiếp cận và công bằng hơn. "Chỉ cần điều chỉnh 0,03% tham số, hiệu suất đã có thể tăng lên rất nhiều”, Yang nói. Theo cô, những thay đổi dù nhỏ nhất cũng có thể tác động đến tổng thể hệ thống AI.

Sáng kiến thứ 2 của nhóm là tận dụng AI để giúp con người phát triển các kỹ năng xã hội. Đây cũng là lĩnh vực mà Yang đặc biệt quan tâm. Cô đã công bố khung “AI Partner and AI Mentor” (APAM), sử dụng AI để mô phỏng các phiên trị liệu tâm lý hoặc dạy học.

Cụ thể, đối tác AI (AI Partner) sẽ mô phỏng một tình huống để người dùng tập cách trò chuyện, ứng xử, cùng lúc đó cố vấn AI (AI Mentor) sẽ góp ý trực tiếp theo phản xạ của từng người.

Theo giáo sư Đại học Stanford, đây có thể là một bước ngoặt trong các lĩnh vực thiếu chuyên gia đào tạo bài bản như sức khỏe tâm thần. "Cách làm của chúng tôi là sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn để tái hiện các tình huống tư vấn cụ thể. Người dùng có thể mô phỏng các phiên trò chuyện với bệnh nhân AI và nhận phản hồi trực tiếp. Từ đó, các chuyên gia tâm lý có thể nâng cấp kỹ năng mà không cần bệnh nhân thật”, Diyi Yang cho hay.

Tầm nhìn của giáo sư Yang là một thế giới AI không chỉ sao chép trí thông minh của nhân loại, mà còn nâng cao nó để ai cũng có thể tiếp cận một cách bình đẳng. Cô nhìn nhận AI như một công cụ để xóa bỏ khoảng cách, nuôi dưỡng sự thấu hiểu giữa người với người và biến thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn. Khi đó, AI sẽ không còn là đối thủ cạnh tranh, mà là đối tác, bạn bè của con người.

Dùng ChatGPT thế nào để không tạo ra nội dung vô tri

Sự phát triển của AI mở ra nhiều tiềm năng nhưng cũng có không ít mối lo đối với ngành xuất bản, đặc biệt là nhóm tác giả viết sách.

Các tác giả sách cần phải chấp nhận sự vươn lên của AI, sử dụng chúng như một "siêu trợ lý" thay vì chối bỏ trào lưu. Chia sẻ với Tri thức - Znews, nhiều cây viết cho rằng người làm sách vẫn có thể đứng vững trong thời đại AI nếu biết cách tận dụng sức mạnh của trí tuệ nhân tạo.