Cảm nhận của con là quan trọng

Lê Quỳnh Thư, Phó tổng giám đốc Công ty Truyền thông - Sự kiện Vietlink

định chọn trường học cho con. Đó là khi con học mẫu giáo, tiểu học và bây giờ là trung học cơ sở.

Như bao bậc làm cha làm mẹ khác, tôi đã rất đau đầu trước khi đi đến quyết định cuối cùng vì gia đình, bạn bè mỗi người một ý kiến khác nhau, mà ý kiến nào cũng có cái lý của nó. Nhưng có lẽ, mọi ý kiến đều mang tính tham khảo và việc chọn trường cho con dường như dễ dàng hơn khi tôi nhận ra rằng, việc học tại trường nào cũng chỉ là một phần trong việc trả lời cho câu hỏi: tôi muốn con mình trở thành người như thế nào mai sau.

Thú thật, tôi không có tham vọng con mình trở thành “ông này bà kia” và ép buộc cho bằng được con mình phải “cắm đầu cắm cổ” vào việc học. Tôi muốn con phát triển tự nhiên đúng lứa tuổi, dung hòa giữa học và chơi. Tôi đánh giá được con mình mạnh yếu ở điểm nào và khả năng đạt được đến đâu. Nói vậy không có nghĩa tôi chấp nhận con dừng lại ở mức độ nào đó mà ngược lại, tôi khích lệ con liên tục trong sự phấn đấu để trở thành người tốt, có ích và hơn hết là biết yêu thương, quan tâm đến những người xung quanh.

Cũng chính vì quan niệm như vậy nên tôi không có khái niệm chọn trường điểm, trường trái tuyến, trường công hay trường tư cho con. Việc chọn trường cho con phụ thuộc vào cảm nhận của con về trường.

Tất nhiên, các ngôi trường được vào “vòng chung kết” của tôi để tôi quyết định cho con trải nghiệm thử cũng phải đạt được một số điều kiện căn bản như khoảng cách từ nhà đến trường, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chương trình giảng dạy, môi trường học tập. Sau đó tôi đưa con tới trường, cho con tham quan, cho con học thử chương trình hè, gặp gỡ cô giáo... trước khi quyết định.

Tôi tin rằng cho dù là trẻ con thì các bạn nhỏ vẫn có những cảm nhận và suy nghĩ của riêng mình, đặc biệt là cảm nhận đầu tiên khi đặt chân đến ngôi trường đó. Điều này quyết định đến hơn 50% sự hứng thú và mong muốn gắn bó lâu dài của con với ngôi trường.

Tôi nghĩ, cũng giống như cảm tình của bạn trong lần đầu tiên gặp một người, nếu bạn cảm thấy thú vị và cảm mến người bạn đó thì mối quan hệ chắc rằng sẽ được duy trì tốt đẹp.

Chạy trường cho con là không nên

Nguyễn Thị Kiều Phương Trang, Giám đốc Công ty Khăn lông Hưng Thịnh Phát

- Năm nào cũng vậy, cứ vào đầu hè là tôi thấy có rất nhiều phụ huynh lo lắng chuyện chạy trường cho con, muốn cho con vào học trường chuyên, trường điểm vì nguyên nhân này hoặc lý do nọ. Tôi hiểu, cha mẹ nào cũng muốn mang đến cho con mình những điều tốt nhất. Nhưng bản thân tôi, khi quyết định chọn trường cho con, tôi không xét đó là trường công hay trường tư, trường chuyên hay không chuyên.

Hiện tại con tôi đã học bảy năm tại trường Quốc tế Á Châu nằm trên đường Cộng Hòa. Trường tôi chọn cho con không được xếp vào loại tốt nhất, nhưng bản thân tôi thấy ngôi trường này phù hợp với khả năng của con và của gia đình. Tôi muốn con có một môi trường học tập thật thoải mái, không quá áp lực về khối lượng bài vở, về thành tích, về điểm số. Tôi chọn một môi trường học giúp con mình đủ sự tự tin khi bước vào đời...

Cái quan trọng khi chọn trường cho con là phải nghĩ đến đường dài, không nên bắt con đổi trường nhiều lần, dễ dẫn đến ảnh hưởng tâm lý không tốt. Cũng như nhiều bậc phụ huynh tôi cũng cân nhắc đến học phí, chất lượng giảng dạy, môi trường học tập có ở mức chấp nhận được hay không?

Việc chạy trường cho con trẻ thật sự không nên. Tôi cho rằng điều này sẽ tạo một làn sóng tiêu cực không đáng có. Những trường chuyên hay là trường điểm thường là điểm nhắm đến của nhiều phụ huynh, đó là điều tốt. Nhưng điều quan trọng là trường phải phù hợp với trẻ, tránh tuyệt đối bắt trẻ phải “bơi” trong suốt quá trình học.

Nếu cần, sẽ “chạy trường”

Lê Nhật Trường Chinh, Giám đốc Active Corporation

- Tôi quan niệm phải tạo điều kiện cho con phát huy sở trường, học văn hóa đi kèm với phát triển kỹ năng sống, vui chơi lành mạnh, bổ ích.

Khi chọn trường cho con, tôi xem xét rất nhiều tiêu chí. Chẳng hạn, cơ sở vật chất của trường phải đầy đủ và không quá cũ, không gian mát mẻ, sạch sẽ; đội ngũ giáo viên của trường phải nhiệt tình, có kỹ năng sư phạm tốt; địa điểm trường phải thuận tiện cho việc đưa đón. Ngoài ra, tôi cũng để ý đến trường cùng tuyến trực thuộc với trường cấp 2, cấp 3 mà con sẽ vào đó học.

Với những tiêu chí về chọn trường cho con như vậy nên khi trường đúng tuyến không đáp ứng được yêu cầu, có khả năng và điều kiện tôi sẽ chạy trường để con có một môi trường học phù hợp.

Ở đây, tôi cũng muốn chia sẻ thêm rằng xem xét đến năng lực của con trong khi chọn trường là yếu tố rất cần thiết. Nếu gia đình có điều kiện và con học giỏi thì nên cho con vào học ở những trường xuất sắc để thầy cô giỏi giúp con phát huy hết năng lực. Ngược lại sẽ là một thiệt thòi lớn cho con cái nếu các bậc phụ huynh chọn không đúng trường cho con. Một môi trường học quá cao hay quá thấp so với năng lực của trẻ đều dễ làm nảy sinh tâm lý nhàm chán, triệt tiêu khả năng phát triển của trẻ sau này.

Chọn trường phù hợp với năng lực của con

Trần Thị Thanh Hằng, CEO Công ty Đầu tư và Đào tạo Doanh Chủ

- Mỗi một gia đình có những định hướng tương lai cho con khác nhau tùy vào điều kiện tài chính của mình. Có con đang học cuối cấp, nếu gia đình muốn cho con thi tuyển vào các trường điểm, trường tốt thì thường chuẩn bị trước đó hai năm. Hay muốn cho con đi du học thì từ trước đã phải cho đi học tiếng Anh, tập cho con tính tự lập, tự biết cách chăm sóc bản thân... rồi có điều kiện thì cho con du học hè để làm quen với môi trường nước ngoài, xem cảm nhận của con có thích thú với việc học xa nhà không...

Ngoài yếu tố về cơ sở vật chất và môi trường giáo dục, tôi rất chú ý đến năng lực, sở thích, cảm nhận của con về ngôi trường trước khi đưa ra quyết định lựa chọn. Chọn trường phù hợp với năng lực của con là rất quan trọng. Ví dụ, cha mẹ thường thích cho con vào trường Trần Đại Nghĩa. Nếu con đậu vào kỳ thi tuyển sinh thì đó là niềm mơ ước và hãnh diện của bậc làm cha mẹ. Nhưng nếu con không đậu mà vẫn chạy trường cho con trong trường hợp này là không hợp lý, tạo ra một áp lực học không phù hợp cho con.

Với tình trạng giáo dục của Việt Nam hiện nay, dù không thích tôi cũng đành phải chấp nhận việc chạy trường vì trường đúng tuyến không đạt được những tiêu chí mình mong muốn cho con. Ở một chừng mực nào đó tôi chấp nhận mức phí đóng góp cho nhà trường (hợp lý) hoặc nhập hộ khẩu cho con theo tuyến của trường.

Trường tốt, thầy giỏi ảnh hưởng rất nhiều đến trẻ. Cũng ở một trường, nhưng cô giáo chủ nhiệm qua các năm ảnh hưởng đến cách học, cách suy nghĩ, hành xử của con rất khác nhau. Ví dụ có cô giáo dạy trẻ tự tiết kiệm, bỏ ống heo hàng tuần, cuối năm tự mua sách hoặc đóng góp tiền này cho các chương trình hoạt động xã hội.

Không phải giáo viên nào cũng làm việc này để giúp bé hình thành nhân cách. Phụ huynh có thể đóng góp ý kiến với giáo viên nhưng không phải bao giờ cũng đạt được sự đồng thuận bởi phụ thuộc nhiều vào tính cách và cái tâm của người cầm phấn.

Tại sao không quy định trần học phí, tuổi hiệu trưởng?

Không phân biệt bằng đại học chính quy và tại chức

Thưa bà, bộ luật vừa thông qua có những thay đổi gì so với Luật GD ĐH hiện hành?

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng: Luật về giáo dục đại học vừa được Quốc hội thông qua có 4 nhóm chính sách mới.

Chính sách lớn nhất, bao trùm lên toàn bộ các vấn đề được sửa đổi bổ sung là mở rộng tự chủ và nâng cao tự chủ của toàn hệ thống.

Cùng với nâng cao tự chủ là những chính sách đi kèm theo là đổi mới quản trị ĐH, kiện toàn hội đồng trường (HĐT).

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng trao đổi bên lề một hội thảo góp ý sửa đổi Luật Giáo dục Đại học. Ảnh: HA

Trong đó HĐT phải là cơ quan quyền lực cao nhất của trường ĐH, có toàn quyền quyết định về nhân sự chủ chốt (hiệu trưởng), chiến lược phát triển của nhà trường cũng như các chủ trương đầu tư lớn. Là cơ quan đại diện cho chủ sở hữu (các ĐH công lập), tiếp nhận quyền tự chủ từ nhà nước để triển khai tự chủ ở các cơ sở GD ĐH.

Đồng thời, trên cơ sở đó, các trường cũng phải ban hành các quy định, quy chế nội bộ của mình để thực hiện công khai minh bạch trong toàn trường cũng như để xã hội giám sát.

Luật lần này cũng chú trọng phát triển hệ thống, đặc biệt là khuyến khích các trường lớn có tiềm lực sát nhập thành những đại học lớn, hoặc 1 số trường trong cùng 1 nhóm ngành, địa phương kết với nhau thành những đại học lớn đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực.

Với cơ chế đó, các trường cũng có thể hỗ trợ cộng lực nhau trong phát triển nâng cao tính cạnh tranh của ĐH Việt Nam với thế giới.

Luật cũng chú trọng phát triển hệ thống đại học tư thục và các ĐH tư thục được phát triển bình đẳng gần như là toàn bộ với các trường công lập. Đặc biệt là các hoạt động về chuyên môn.

Lộ trình tự chủ vẫn chậm so với kỳ vọng, lộ trình này sẽ mở và được đẩy nhanh ra sao với việc Luật GD ĐH có hiệu lực chính thức từ 1/7/2019?

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng: Với chính sách bao trùm là tự chủ, thì cơ chế tự chủ cao từ gói gọn trong 5 ĐH và 23 trường thí điểm sẽ mở rộng cho toàn hệ thống.

Nhìn chung, chúng tôi thấy các trường rất trông đợi Luật được thông qua.

Khi Luật chính thức có hiệu lực, các trường sẽ có điều kiện phát huy sự năng động sáng tạo của mình trong tất cả các phương diện hoạt động: học thuật, tài chính, nhân sự làm sao cho hiệu quả nhất để phục vụ cho chính sách chất lượng phát triển của nhà trường để cạnh tranh trong toàn hệ thống và với quốc tế.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Lê Hải An tại buổi công bố Luật sửa đổi một số điều của Luật Giáo dục Đại học sáng 11/12.

Với các điều khoản mới trong Luật lần này, sẽ giảm đáng kể thời gian về thủ tục hành chính.

Trước đây là phải báo cáo, đăng ký, đợi sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới được mở ngành đào tạo, tuyển dụng bổ nhiệm nhân sự cấp cao.

Nay trường sẽ được quyết ngay sau khi mình có đủ điều kiện. Đó là những cơ chế thúc đẩy cho hệ thống phát triển.

Quy định chặt chẽ hơn tiêu chuẩn mở ngành

Luật GD ĐH mới sẽ cho phép các trường ĐH được mở ngành ở tất cả các trình độ trên cơ sở các điều kiện. Vậy, chúng ta sẽ kiểm soát việc này như thế nào?

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng: Nói là các trường được tự chủ mở ngành, có nghĩa là các trường được tự quyết định việc mở ngành mà không phải xin phép hay đăng ký cơ quan quản lý về chuyên môn như trước đây.

Còn các điều kiện mở ngành, tiêu chuẩn chất lượng để mở ngành thì Luật vẫn phải giữ. Thậm chí còn phải quy định chặt chẽ hơn.

Những tiêu chuẩn mở ngành như căn cứ vào nhu cầu nguồn nhân lực của thị trường, nội lực của nhà trường (hệ thống giáo viên, cơ sở vật chất, chương trình đào tạo) cho ngành đó như thế nào.

Rồi căn cứ vào sự chấp nhận của xã hội cho ngành đó đối với sản phẩm của nhà trường. Tức là tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp của trường đó trong những năm trước ra sao thì mới có thể được mở ngành mới, v.v...

Như vậy, tiêu chuẩn chất lượng vẫn giữ nguyên. Nếu trường đủ điều kiện mở ngành về chương trình, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên thì sẽ được mở.

Nhưng điều kiện để trường tự quyết định cũng được nâng cao hơn.

Trước đây, cũng cơ quan thẩm quyền kiểm duyệt, nay cơ quan thẩm quyền không cấp phép nữa, nhưng các trường phải chứng minh nội lực của mình.

Ví dụ, trường phải được kiểm định rồi, thì mới được mở các ngành của trình độ ĐH.

Ngành đào tạo của trình độ ĐH phải được kiểm định rồi thì mới được mở các ngành đào tạo thạc sĩ tương ứng.

Ngành đào tạo thạc sĩ được kiểm định rồi mới được mở ngành tiến sĩ phù hợp.

Đó là những cơ chế để kiểm định chất lượng.

Ngoài ra, việc mở ngành còn phải do Hội đồng trường quyết định. Mà HĐT trường theo quy định mới, không chỉ những người trong trường mà còn cả những người ngoài trường với tỷ tệ tối thiểu là 30% là các nhà quản lý, nhà hoạt động xã hội, nhà khoa học, các cơ quan của tổ chức khác.

Những người này sẽ xem xét việc xã hội có cần ngành học đó hay không, điều kiện đảm bảo chất lượng của trường có đủ đáp ứng yêu cầu đào tạo của ngành học đó hay không.

Điều đó có nghĩa rằng, nhà trường phải cân nhắc tới năng lực của mình có đáp ứng được yêu cầu đào tạo.

 Song Nguyên (Thực hiện)

Theo Bộ Công thương, các ứng dụng gọi xe, giao đồ ăn và vận chuyển hàng hóa Grab, Baemin, Gojek, Be… nằm trong nhóm 10 doanh nghiệp dẫn đầu thị trường cung cấp dịch vụ thương mại điện tử (TMĐT). Các doanh nghiệp này chiếm tới 95% thị phần doanh thu của các website/ứng dụng cung cấp dịch vụ TMĐT tại thị trường Việt Nam.

Grab nằm trong top 3 ứng dụng nắm thị phần lớn nhất. Sự phát triển của các ứng dụng giao nhận cũng đưa Baemin lọt top 5 doanh nghiệp dẫn đầu thị phần và là ứng dụng có tốc độ tăng trưởng nhanh. Gojek nằm vị trí thứ 6 trong top 10 doanh nghiệp nắm thị phần lớn nhất trong mảng cung cấp dịch vụ. Nền tảng này hiện đang cung cấp nhiều dịch vụ chở khách, giao hàng, giao đồ ăn... trong đó ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc của mảng giao đồ ăn trực tuyến. Lượng người dùng đặt món trên nền tảng GoFood tăng 66% trong nửa đầu 2022, với lượng người dùng mới tăng 35%. Ứng dụng này cũng công bố ghi nhận tổng lượng đơn hàng tăng 72% trong 6 tháng đầu năm 2022 so với cùng kỳ năm trước.

Be cũng lọt vào top 10 dù nằm áp chót. Từ một ứng dụng gọi xe ra mắt năm 2019, be đã mở rộng hệ sinh thái sang giao hàng, giao thức ăn, mua vé máy bay, bảo hiểm, gói dịch vụ viễn thông, vé số điện tử, và phát triển ngân hàng số. Hãng  cho biết, đã có hơn 20 triệu lượt tải, trung bình Be xử lý hơn 10 triệu giao dịch hàng tháng, trong đó tỷ lệ khách hàng sử dụng nhiều hơn 2 dịch vụ trên nền tảng chiếm hơn 50%. Doanh thu tăng gấp đôi trong nửa đầu năm nay và bắt đầu có lãi gộp dương từ quý III/2022. Việc nhận nguồn vốn đầu tư lên tới hơn 100 triệu USD từ Deutsche Bank cũng sẽ là nguồn lực để Be đẩy mạnh các dịch vụ cốt lõi.

Những thách thức lớn

Các ứng dụng gọi xe phải đối mặt với nhiều thách thức trong năm 2022, trong đó có cả những thách thức nội tại.
Đầu tiên phải kể tới những thách thức khi giá nhiên liệu liên tục biến động khiến áp lực đối với các tài xế taxi, xe công nghệ ngày càng trở nên lớn hơn và ảnh hưởng đến quyết định gắn bó với công việc của nhiều tài xế. Điều này cũng đẩy các app gọi xe vào thế khó khi vừa phải tìm cách giữ chân tài xế vừa phải làm hài lòng người dùng bởi mức giá hợp lý.

Các hãng gọi xe cũng phải đối mặt với việc các tài xế bỏ việc hay tắt ứng dụng vào giờ cao điểm. Thu nhập không ổn định, bị vắt kiệt sức vì làm việc nhiều giờ và áp lực chi phí nhiên liệu tăng cao khiến nhiều tài xế công nghệ bỏ việc hoặc làm ít đi trong khi nhu cầu đi lại, gọi đồ ăn hay giao nhận vẫn rất lớn. Điều này đã dẫn đến tình trạng mất cân bằng cung - cầu và khiến người dùng chán nản, khi gọi xe hay giao đồ ăn qua các ứng dụng hiện nay có giá cao và thời gian chờ đợi lâu hơn.

Trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn, tăng trưởng kinh tế chậm lại, các siêu ứng dụng như Grab, Gojek, ShopeeFood… tại Việt nam bị ảnh hưởng trước áp lực giảm các khoản lỗ và tăng trưởng từ các tập đoàn, công ty mẹ. Mảng gọi xe tăng trưởng chậm lại và bị cạnh tranh gay gắt khi các hãng taxi truyền thống đổi mới. Mảng dịch vụ giao đồ ăn, hàng hoá và đặc biệt là các dịch vụ tài chính mới là động lực tăng trưởng trong năm 2022 và các năm tiếp theo.

Khi dịch bệnh lắng xuống, mọi người ra ngoài nhiều hơn, Grab và các app giao đồ ăn khác đứng trước áp lực phải điều chỉnh mô hình kinh doanh để đối phó thách thức mới.