Các nhà khoa học được chọn trao tài trợ đều đến từ các trường đại học lớn và có uy tín, trong đó có 2 nhà khoa học người Việt là GS. Ngô Bảo Châu và GS. Đàm Thanh Sơn, tới từ Trường ĐH Chicago.

GS. Ngô Bảo Châu

Trong thông báo trao giải của mình, Simons Foudation cho biết GS. Ngô Bảo Châu được chọn vì những thành tích trong việc chứng minh “Bổ đề cơ bản cho các dạng tự đẳng cấu” do Robert Langlands và Diana Shelstad phỏng đoán. “Việc chứng minh Bổ đề cơ bản đã đưa ra một cách tiếp cận hình học mới trong các vấn đề về phân tích họa âm dựa trên hình học số học. Những ý tưởng trong công trình của ông rất hữu ích cho các lĩnh vực khác như Vật lý toán học và Lý thuyết biểu diễn hình học”.

GS. Đàm Thanh Sơn

Trong hạng mục Vật lý, GS. Đàm Thanh Sơn được Simons Foudation đánh giá là một trong số những nhà lý thuyết hiếm có, các công trình khoa học của ông có ảnh hưởng sâu tới một số nhánh phụ trong ngành Vật lý.

“Ông đã viết nhiều tài liệu quan trọng về thuyết sắc động lực học lượng tử, vật lý hạt nhân lý thuyết, vật lý chất rắn và vật lý nguyên tử. Có lẽ thành tựu quan trọng nhất trong những đóng góp của Đàm Thanh Sơn là tính nhị nguyên giữa lỗ đen trong không gian anti-de Sitter và các chất lỏng tương tác mạnh.

Công trình đầu tiên của ông với các cộng sự Policastro và Starinets về tính siêu chảy của plasma uark-gluon đã mở ra những hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực vật lý ion nặng và lý thuyết dây. Công trình tiếp theo của ông cùng với Sachdev, Herzog và một số cộng sự khác đã xác nhận tính nhị nguyên AdS/CFT là một công cụ lý thuyết quan trọng của vật lý chất rắn” – Simons Foudation nhìn nhận.

Được biết, năm nay lĩnh vực Toán học có 4 người được chọn trao giải, Khoa học máy tính 3 người và Vật lý 6 người. Tất cả đều đến từ những ngôi trường danh giá như ĐH Harvard, Viện Công nghệ Massachusetts, ĐH California, ĐH Pennsyvania, ĐH Maryland, ĐH Stanford và ĐH Chicago.

Các nhà khoa học đoạt giải Simons Investigators sẽ nhận được 100.000 USD mỗi năm để phục vụ nghiên cứu, thời gian nhận hỗ trợ là 5 năm và có thể sẽ được tài trợ tiếp trong 5 năm sau đó.

Mục tiêu của chương trình này là hỗ trợ các nhà khoa học xuất sắc trong giai đoạn làm việc hiệu quả nhất của họ, tạo điều kiện để họ tiến hành những nghiên cứu lâu dài về những vấn đề cơ bản.

Để được là một“Investigator”, một nhà khoa học phải đảm bảo các điều kiện sau: nghiên cứu về lĩnh vực Toán học, Vật lý hoặc Khoa học máy tính, là giảng viên chính thức của một trường đại học Mỹ hoặc Canada và chưa từng được trao giải Simons Investigator trước đó.

Ngoài những hỗ trợ về kinh phí nghiên cứu khoa học, các nhà khoa học đoạt giải còn được tham gia các cuộc họp thường niên tại Simons Foundation (chi phí do tổ chức này chi trả) để thảo luận về các hoạt động khoa học.

• Nguyễn Thảo

Đồng tình với quan điểm trên, giảng viên Trần Quang Thanh (Khoa Điện - Điện tử, ĐH GTVT), khẳng định công nghệ di động 5G, với sự phủ sóng rộng rãi của mình, sẽ đóng vai trò hạ tầng mạng quan trọng để cung cấp dịch vụ và giúp thành phố thông minh vượt qua những thách thức liên quan đến sự gia tăng tỉ lệ đô thị hoá.

Theo ông Thanh, các thành phố thông minh trên thế giới cung cấp nhiều dịch vụ giống nhau, chẳng hạn như lưới điện thông minh, cảm biến giao thông và dữ liệu đô thị mở, ngoài ra là các công nghệ đang phát triển như xe tự hành, mạng IoT và các nguồn năng lượng tái tạo.

Trong lĩnh vực đời sống, các ứng dụng của thành phố thông minh tập trung vào các vấn đề liên quan đến chăm sóc sức khỏe, kiểm soát ô nhiễm, phúc lợi xã hội, quản lý các khu công cộng, đảm bảo an ninh an toàn cho cư dân, các vấn đề liên quan đến văn hóa,...

Về giao thông vận tải, thành phố thông minh có các ứng dụng liên quan đến vận hành giao thông, thông tin và an toàn giao thông, thông tin về các bãi đỗ xe thông minh, dịch vụ vận chuyển hậu cần trong thành phố, và cả các ứng dụng dành cho người khuyết tật và người có nhu cầu đặc biệt, cũng như khái niệm giao thông thông minh… 

Ngoài ra, còn nhiều ứng dụng khác liên quan đến tài nguyên, chính phủ điện tử, y tế, giáo dục,…

Theo ông Thành, các ứng dụng nêu trên của thành phố thông minh đều được xây dựng trên nền tảng truyền thông là mạng di động 5G và kết nối thiết bị tới thiết bị, một mô hình trong mạng di động, cho phép tương tác trực tiếp giữa các thiết bị người dùng gần nhau, giảm thiểu việc truyền dữ liệu trong mạng truy cập vô tuyến. 

Do tầm quan trọng của 5G, Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đầu tiên thử nghiệm mạng này từ năm 2019. Chính phủ đã phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” với 3 nội dung chính, bao gồm Chính phủ số, Kinh tế số và Xã hội số. Trong đó, dự kiến nền kinh tế số sẽ có thể đóng góp 20% vào GDP năm 2025.

Để đạt được các mục tiêu nói trên, ông Santhosh Viswanathan nhận định công nghệ 5G chính là chìa khóa cho mục tiêu chuyển đổi số sâu và rộng mà Việt Nam đang cần đến, nhất là trong giai đoạn hồi phục kinh tế do ảnh hưởng của đại dịch.

Tuy vậy, đại diện Intel nhận định 5G chưa thể là cứu cánh ngay lập tức cho các giải pháp chuyển đổi số hay đô thị thông minh.

Từ nay cho tới 2025, các nhà khai thác mạng lớn trên thế giới dự kiến sẽ cần nguồn đầu tư gần 880 tỷ USD vào mạng 5G. Trong khi đó, các nhà mạng tại Việt Nam dự kiến cần khoản đầu tư lên tới 2,5 tỷ USD đến năm 2025 nhằm phục vụ phát triển mạng 5G trong nước.

Do vậy, ông Santhosh Viswanathan nhận định con đường chinh phục và khai phá toàn bộ sức mạnh của hệ thống mạng 5G sẽ không thể diễn ra tức thì. Mỗi thế hệ di động đều cần được triển khai qua nhiều đợt thử nghiệm, cải tiến mạng và kích hoạt các tính năng mới qua nhiều năm.

Thực tế cho thấy phải mất khoảng 10 năm để phát huy hết tiềm năng của mạng 4G. Mạng 5G hiện đang trong giai đoạn đầu triển khai, và các nhà cung cấp dịch vụ vẫn đang tiếp tục triển khai để đưa mạng 5G đến tay người dùng.

Dù mất thời gian nhưng đại diện Intel cho hay người dùng sẽ có thể nhận ra nhiều tính năng mới luân phiên xuất hiện với tốc độ ngày càng tăng trên mạng 5G.

Hải Đăng

Việt Nam sẽ triển khai thương mại 5G với các thiết bị Make in Vietnam

Bộ TT&TT xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2022 là triển khai thương mại 5G với các thiết bị Make in Vietnam. Hiện thiết bị 5G do Việt Nam nghiên cứu, sản xuất đã đầy đủ ở các phân lớp hệ thống mạng.