Thế nhưng khi lớn lên, chị lại không theo nghề truyền thống mà chọn một công việc khác để sinh nhai. Năm 2015, chị Cúc nghĩ đến việc phục hồi lại nghề thêu tay truyền thống vốn đã dần mai một ở làng quê tỉnh Thái Bình. Tuy nhiên khi bắt tay vào việc, khó khăn chồng chất. 

"Khó khăn lớn nhất là khách hàng chưa có niềm tin ở mình, không nghĩ mình có thể thêu đúng ý và đẹp được. Vậy nên việc tìm đầu ra cho sản phẩm khá chật vật", chị Cúc chia sẻ. 

Đã có những lúc chị phải bán hết tài sản lấy tiền đền bù cho khách vì sai sót khi dùng chỉ thêu phai màu. Nhưng vì đam mê với nghề, cũng vì cuộc sống mưu sinh, chị Cúc vẫn không từ bỏ.

Người ta nói “sau cơn mưa trời lại sáng” quả không sai. Lấy khó khăn làm động lực, chị Cúc cố gắng không ngừng nghỉ trên con đường khởi nghiệp của mình. Chị chủ động tìm hướng đi mới để sản phẩm của mình đẹp hơn, có nét khác biệt hơn. 

Biến là cây thành tác phẩm… tiền triệu

Duyên thêu tay 3D trên xương lá bồ đề đến với chị Cúc thật tình cờ khi có một học viên nhờ chị chỉ cách. Bản thân chị cũng muốn nghiên cứu sâu hơn về nghệ thuật thêu 3D, sáng tạo họa tiết tinh xảo hơn trên các chất liệu khó thay vì thêu trên vải thông thường. Và rồi chị quyết định thử sức với xương lá bồ đề. 

Nói về lý do chọn lá bồ đề làm chất liệu để thêu tranh 3D, chị Cúc chia sẻ: “Mình chọn lá bồ đề vì độ bền cũng như hình dáng bắt mắt của lá. Chiếc lá bồ đề còn chứa đựng ý nghĩa lớn, mang giá trị cuộc sống. Mình muốn thổi hồn, hồi sinh cho lá, mong lá sống lại với một hình ảnh mới mẻ hơn".

Theo chị Cúc, để có một chiếc lá bồ đề đúng yêu cầu phải rất tỉ mỉ từ giai đoạn chọn lá, rửa rồi ngâm nước vôi trong 60 ngày để lấy xương lá. Sau đó, xương lá được chải sạch, giữ lại đường gân rồi đem đi phơi để chuẩn bị đưa vào sử dụng.

Để tạo hình thêu trên xương lá bồ đề, chị tìm mẫu thêu, phác thảo mẫu lên giấy sau đó in mẫu lên lá rồi mới tiến hành thêu.

"Nói về việc thêu trên xương lá bồ đề mình chỉ thấy khó khăn mà không thấy thuận lợi ở đâu cả. Thứ nhất là khó khăn về việc tìm nguồn lá vì kiếm được những chiếc lá lành lặn, hoàn hảo không phải việc đơn giản. Thứ hai là khó khăn về con người. Thêu lá rất khó nên ít người có đủ kiên nhẫn và sự khéo léo để làm. Việc tiêu thụ sản phẩm cũng không hề dễ vì giá thành khá cao. Việc thêu trên lá khó khăn gấp nhiều lần so với thêu trên vải. Kim thêu phải chọn loại nhỏ nhất và chỉ thêu chỉ được một sợi để hạn chế việc rách lá", chị Cúc nói về những khó khăn khi thêu tranh 3D trên lá.

Thời gian đầu chị Cúc không biết phải bỏ đi bao nhiêu chiếc lá vì sai sót trong quá trình thêu. Phải mất hơn hai tháng rèn luyện chị mới trở nên thành thạo, nhịp nhàng và nghệ thuật hơn với mỗi đường thêu.

Theo chị, thời gian hoàn thành một bức thêu phụ thuộc vào kích thước lá và họa tiết sản phẩm. Có sản phẩm mất một ngày, có sản phẩm lại mất cả tháng để hoàn thiện. Vì kì công nên mỗi tác phẩm của chị có giá dao động từ 400.000 đến 5 triệu đồng.

Các tác phẩm chị Cúc thêu phong phú và đa dạng về mẫu mã. Đa số chị thêu chữ thư pháp và các loài hoa mang ý nghĩa tốt đẹp kèm theo. Ngoài ra chị hay thêu các hình con vật như công, chim phượng, đại bàng... và phong cảnh như Chùa Một Cột, cờ, tượng Phật... 

"Mỗi sản phẩm mình đều dành tất cả tâm và sức vào đó. Sản phẩm nào đối với mình cũng có ý nghĩa nhất định, mình luôn trân trọng và biết ơn chính những tác phẩm mình làm ra", chị Cúc bộc bạch.

Nhờ nỗ lực của bản thân, chị Cúc ghi được dấu ấn trong lòng người yêu nghệ thuật. Các tác phẩm của chị sau khi chia sẻ được đón nhận nhiệt tình. Ai cũng ngưỡng mộ tài thêu tay của chị. Khó có thể ngờ rằng chỉ một chiếc lá mà nhờ đôi bàn tay của chị Cúc lại trở nên sống động, xinh đẹp đến lạ kì. 

Đối với nhiều người, tác phẩm của chị Cúc không chỉ là một bức tranh nghệ thuật để thưởng thức mà đó còn là nơi lưu giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp. Đó là nơi để người ta nhớ về nghệ thuật thêu tay của ông bà xưa. 

Chị Cúc cho hay, bản thân mình cũng rất vui khi nhận được nhiều lời khen và công nhận sản phẩm thêu tay của mình.

Với những cống hiến đó, năm 2019, chị Quản Thị Cúc được Trung ương Hội Nghệ nhân cấp giấy chứng nhật đạt danh hiệu Nghệ nhân bàn tay vàng.

Tháng 8/2022, chị nhận được danh hiệu Nghệ nhân Quốc gia. Bản thân chị tự hào vì là nghệ nhân trẻ nhất trong ngành thêu tay truyền thống, có đóng góp cho việc giữ gìn và phát triển nghề.

'Tương lai, mình vẫn sẽ tập trung nghiên cứu và tiếp tục cống hiến cho nghề thêu tay truyền thống những tác phẩm mới lạ, nghệ thuật. Mình hi vọng nghề ngày một phát triển và lớn mạnh hơn, được nhiều bạn trẻ yêu thích và theo đuổi", chị Cúc tâm sự.

Ảnh NVCC

9X có tài biến len sợi thành búp bê xinh đẹp

Chồng mình nói tối nay có trận bóng muốn xem nên mình sẽ làm thực đơn những món để chồng có thể lai dai, vừa ăn vừa xem bóng. Chính vì thế mình mua lấy 4 lạng sách bò về xào cần dứa. Tiếp theo mình mua 3 lạng dạ dày heo về làm món nộm. Với món này mình cần mua thêm 1 mớ rau kinh giới, húng bạc hà, ớt tươi và lạc rang sẵn 1 túi nhỏ.

Ngoài ra mình mua thêm 4 bìa đậu làm món đậu rán nhúng mắm. Món này thì cực kỳ đơn giản. Mình chỉ cần mua thêm một ít hành tươi là đủ.

Cuối cùng mình mua một ít xương ống về hầm lấy nước nấu canh cải cúc. Mùa nay cải cúc rất nhiều lại không phun thuốc mà nấu canh lại rất ngon.

SÁCH BÒ XÀO CẦN DỨA

Sách bò sau khi mua về rửa sạch bằng giấm cho trắng và mềm. Sau đó thái miếng vừa ăn theo thớ. Dứa gọt vỏ bỏ mắt, sắt miếng vừa, tránh bị nát. Cần, tỏi rửa sạch, cắt khúc khoảng 7cm. Tỏi bóc vỏ đập dập. Gừng cạo sạch, đập dập ướp đều với sách bò. Bắc chảo lên bếp cho chảo nóng, đổ dầu, sau đó phi thơm tỏi, cho sách bỏ vào đảo nhanh tay, nêm gia vị vừa ăn rồi chút ra đĩa. Bạn để lại nước vừa xào trong chảo, cho cần tỏi vào xào tái, nêm thêm gia vị rồi trút tiếp sách bò vào đảo cùng khoảng 2 phút rồi cho ra đĩa. Ăn khi còn nóng.

NỘM DẠ DÀY HEO

Lộn trái dạ dày heo, dùng dao cạo sạch màng nhầy bên trong, rửa trực tiếp dưới vòi nước chảy, cho dạ dày vào 1 cái chậu nhỏ dùng nhiều muối, bóp thật kỹ để bao tử hết nhớt. Chần bao tử qua nước sôi, cho vào chậu, cắt đôi quả chanh, chà đều khắp mặt cho trắng. Lộn ngược bao tử, dùng dao cắt bỏ lớp màng mỡ bám bên ngoài. Lúc này bao tử đã sạch, trắng và hết mùi. Cho nước lạnh, 1 thìa muối, 1 thìa nước mắm vào nồi đun sôi, tiếp đó cho bao tử chín mềm, lấy ra rửa sạch bằng nước sôi ấm rồi thái sợi dài.

Hành tay gọt sạch vỏ thái miếng nhỏ rồi ngâm với 1 nhúm nhỏ muối và 1 ít giấm. Dưa chuột ngâm nước muối, gọt ỏ, thái chỉ dài 4 cm. Pha nước mắm làm nộm với tỉ lệ 3 giấm, 2 đường, 1 mắm, 1 nước, rồi thêm tỏi và ớt bằm nhỏ. Lạc rang xát sạch vỏ và giã dập, không nên giã nát quá.

Rau kinh giới, rau húng bạc hà rửa sạch, ngâm nước muối trong 15 phút, vẩy qua cho ráo nước.

Sau đó cho dạ dày ướp cùng ½ phần nước chấm đã pha trong 15 phút rồi trộn tiếp với rau thơm, hành tây, dưa chuột và phần nước chấm còn lại. Khi nào ăn thì cho món ra đĩa và rắc lạc lên trên.

ĐẬU RÁN NHÚNG MẮM

Hành khi bóc vỏ, thái mỏng. Pha một bát nước chấm gồm một chút mắm, một ít nước sôi, đường sao cho nước chấm chỉ có độ mặn vừa đủ (tuỳ theo khẩu vị) và hơi ngọt.

Đậu rửa qua nước cho sạch, thái miếng vừa ăn. Cho dầu vào chảo đun nóng già rồi thả miếng đậu vào, ngập dầu càng tốt. Rán khi cả mai mặt miếng đậu chín vàng thì cho ra và nhúng ngay vào bát nước chấm vừa pha. Với dầu đang nóng bạn cho hành khô vào xao vàng rồi vớt ra, để ráo mỡ và rắc lên đậu sẽ rất thơm và ngon. Tuy nhiên nếu bạn thích ăn hành tươi hơn thì có thể cho hành tươi thái nhỏ trực tiếp vào bát nước chấm nhé.

CANH CẢI CÚC

Xương ống rửa sạch, dung dao chặt vỡ xương rồi cho vào đun sôi. Sau đó đổ bỏ nước đầu tiên, thêm nước mới và đun om càng lâu càng tốt. Chừng khoẳng 1 tiếng có thể đổ lọc lấy nước để nấu canh.

Rau cải cúc cắt bỏ rễ, rửa sạch. Đun sôi nước xương, nêm gia vị vừa miệng vì cho rau cải cúc vào. Vì rau khá nhanh chín nên nước sôi lại khoảng 1 phút thì cho canh ra bát.

Bữa cơm chiều nay khiến cả nhà rất hài lòng, nhất là chồng mình. Cuối bữa cơm chồng thủ thỉ nịnh vợ, cảm ơn vợ mà bữa cơm hôm nay anh không phải đi “nhậu” ngoài hàng nhưng xem trận bóng vẫn rất hay và thoải mái. Khiến trong lòng mình rất vui. Càng có thêm động lực nấu những bữa ăn ngon hơn.

Chúc các bạn thành công và ngon miệng bên bữa cơm gia đình nhé!

(Theo Khám phá)