Hành trình đó bắt đầu vào những ngày cuối năm 2023, Đơn vị Tư vấn và Điều phối ghép tạng tại Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, tiếp nhận được thông tin từ phòng khám cấp cứu về 2 người bị chấn thương sọ não nặng.

Đó là anh N.T.T (25 tuổi, Thái Nguyên) và anh P.V.G (32 tuổi, Phú Thọ). Họ đều bị tai nạn giao thông xe máy và được cơ sở y tế tuyến dưới chuyển đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khi đã hôn mê sâu.

Sau lời giải thích của bác sĩ về tình trạng của bệnh nhân, gia đình anh G. ở Phú Thọ có ý định xin đưa bệnh nhân về nhà. Khi nghe cán bộ đơn vị Tư vấn và Điều phối ghép tạng chia sẻ, hai gia đình biết được rằng việc hiến tạng có thể cứu sống nhiều cuộc đời khác nên đã quyết định đồng ý hiến mô, tạng của người thân.

Hai cuộc đại phẫu được tiến hành liên tiếp trong vòng 24 giờ vào 20h40 ngày 3/1 và 9h30 ngày 4/1. Tạng và mô hiến của 2 bệnh nhân bao gồm 2 tim, 2 gan, 4 thận, 2 tĩnh mạch chủ chậu, 2 khí quản, 4 giác mạc, 11 đoạn gân.  Hàng trăm thầy thuốc được huy động để phục vụ ca lấy - ghép tạng đặc biệt. 

Ngoài ra, giác mạc và một gan nhanh chóng được đưa sang Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và Bệnh viện Mắt Trung ương để kịp thời hồi sinh nhiều cuộc đời mới. Kết quả, từ nguồn tạng hiến của hai người chết não, hai bệnh nhân được ghép tim, hai người được ghép gan và bốn bệnh nhân được ghép thận và 4 người được thay giác mạc.

Trong 8 bệnh nhân được hồi sinh từ nguồn tạng hiến này có một bé gái 8 tuổi, chỉ nặng 18kg. Bé được phát hiện cơ tim giãn cách đây 1 năm, suy tim. Cô bé đã chờ đợi được ghép tim trong nửa năm nay. Trước khi được ghép tim 2 ngày, bé gái vừa kết thúc đợt điều trị nội khoa kéo dài lần thứ 3.

"Điều đặc biệt của trường hợp này là bé gái có anh trai ruột mắc cùng bệnh, cũng được ghép tim tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cách đây 3 năm. Lúc đó, bé trai chỉ 7 tuổi, nặng 17kg và trở thành bệnh nhân nhỏ tuổi nhất ở Việt Nam được ghép tim thời điểm đó. Hiện sức khỏe của bé trai ổn định, đi học bình thường", bác sĩ Nguyễn Thị Lan Anh, Trung tâm Tim mạch, cho biết. 

Ngày 10/1, Tiến sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, chia sẻ: "Hiếm có gia đình nào ở Việt Nam có hai con nhỏ cùng được ghép tim". Với bệnh lý này, thường trẻ chỉ sống được đến 15 tuổi bởi hậu quả của suy tim. Thời điểm bé trai chuẩn bị được ghép (tháng 2/2021), bệnh viện đã thực hiện xét nghiệm tìm yếu tố gia đình, phát hiện có đột biến gene liên quan cơ tim.

Từ thời điểm đó, bác sĩ và gia đình đã xác định bé gái mắc bệnh giãn cơ tim. Khi bé gái có biểu hiện suy tim mất bù, bé đã được chăm sóc y tế chuyên sâu và có những hình dung về việc ghép tim, liệu pháp cứu bé cuối cùng, do thuốc không thể dùng lâu dài.

Thách thức lớn nhất của bác sĩ thực hiện ca ghép tim cho bệnh nhi này đó là làm sao đưa trái tim của một thanh niên nặng 45kg vào lồng ngực của một em bé 8 tuổi chỉ nặng 18kg. Nhưng bằng kinh nghiệm, ca ghép tim đã hoàn thành. Hiện gần một tuần sau mổ, bé đang trong quá trình hồi sức với những tiến triển thuận lợi. Các bệnh nhân được nhận gan, thận cũng hồi phục rất tốt, giao tiếp bình thường. 

Tiến sĩ Nguyễn Quang Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Ghép tạng của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho biết dù chuyên ngành ghép tạng Việt Nam đi sau thế giới 30-40 năm nhưng những năm gần đây, nước ta làm chủ được hầu hết các kỹ thuật, chất lượng tương đương thế giới.

Cả nước có 25 trung tâm ghép tạng, 1/4 ca ghép tạng ở Việt Nam được thực hiện ở Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Mỗi năm cơ sở này ghép tới 300 ca. Tiến sĩ Dương Đức Hùng cho hay tới đây bác sĩ của viện sẽ ghép khí quản, phổi, bộ phận tim (như van tim).

Theo Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, hiện nước ta có hàng chục nghìn người đang cần ghép mô, tạng để duy trì sự sống, song chưa thể thực hiện được vì không có đủ nguồn mô, tạng để ghép. Đơn cử tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, trong 5 năm, chỉ 107 người cho chết não hiến tạng, trên cả nước con số này là 154 người.

Nam sinh được đặt nội khí quản và an thần thở máy chủ động bảo vệ đường thở khỏi sự chèn ép của khối máu tụ lớn. Đồng thời, bệnh nhân được đẩy thẳng lên phòng can thiệp mạch xử lý chỗ thủng động mạch đốt sống bằng phương pháp can thiệp nội mạch. 

Tiến sĩ, bác sĩ Tạ Vương Khoa, Phó chủ nhiệm khoa Nội thần kinh, trưởng ê-kíp can thiệp, cho biết động mạch đốt sống nếu xảy ra biến cố sẽ có nguy cơ đe dọa tính mạng do nguồn cung cấp máu lên thân não bị gián đoạn.

Chấn thương động mạch đốt sống là dạng sang thương hiếm gặp bởi ở đoạn cổ (trừ đoạn V1), động mạch được bao bọc bởi mỏm ngang các đốt sống cổ là các cấu trúc xương cứng trong khi ở đoạn trong sọ, hộp sọ là cấu trúc vững chãi che chắn cho động mạch.

Tại Mỹ, thống kê của Ngân hàng Dữ liệu Chấn thương Quốc gia trong 2 năm 2016-2017 cho thấy chấn thương động mạch đốt sống chỉ chiếm tỉ lệ không đến 1%. Đáng lưu ý chỉ 9% trong số này là thủng động mạch do vết thương xuyên thấu (bởi dao, kéo, mảnh thuỷ tinh, hoả khí…) như trường hợp nam sinh trên đây.

"Đây là trường hợp hiếm gặp. Chúng tôi chưa gặp tình huống tương tự, y văn trong nước hầu như chưa tìm thấy tư liệu", bác sĩ Khoa cho biết. 

Cũng theo bác sĩ Khoa, phẫu thuật xử lý động mạch đốt sống đang chảy máu được xem là một trong những loại phẫu thuật phức tạp và thử thách nhất, kể cả với người giàu kinh nghiệm, đặc biệt khi vị trí thủng ở cao như trường hợp này.

Quá trình bóc tách nhiều cấu trúc giải phẫu học quan trọng về mạch máu, thần kinh, cơ ở vùng cổ, cắt mỏm ngang các đốt sống cổ luôn tiềm ẩn rủi ro xảy ra các tai biến nghiêm trọng, thậm chí đe doạ tính mạng, trong và sau phẫu thuật.

Trong khi đó, can thiệp nội mạch qua da luồn dụng cụ trong lòng mạch máu đến vị trí động mạch đốt sống bị thủng, xử lý chỗ thủng bằng các vật liệu phù hợp (coil, bóng, keo, stent…) là kỹ thuật có nhiều ưu điểm so với phẫu thuật. 

Sau khi được can thiệp xử lý thành công động mạch đốt sống bị thủng, bệnh nhân tiếp tục được các bác sĩ nhiều chuyên khoa theo dõi, thám sát kỹ lưỡng, xử lý hiệu quả các chấn thương kết hợp (vết thương da, cơ, mạch máu nhỏ vùng cổ, gãy mỏm ngang đốt sống cổ C2, sang chấn tâm lý…).

Vài giờ đồng hồ sau can thiệp, bệnh nhân được giải mê và rút ống nội khí quản. Sau 1 tuần điều trị, bệnh nhân hồi phục hoàn toàn và xuất viện.

Trong mảng dịch vụ công, nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước đã có tài khoản Zalo để phục vụ người dân thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến. Đặc biệt, mô hình Zalo Chính quyền điện tử cũng mở rộng đến tận quận huyện, xã phường. 

Nhiều tỉnh còn tận dụng nền tảng Zalo để xây dựng, thiết kế các tiện ích phù hợp với nhu cầu thực tế tại địa phương. 

Tại Hà Giang, từ tháng 7/2022, tỉnh này đã đưa vào sử dụng trang Zalo “Nghĩa trang liệt sĩ Vị Xuyên” nhằm cung cấp thông tin liệt sĩ, giúp thân nhân, đồng đội, cựu chiến binh thuận lợi hơn khi đến viếng thăm.

Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia 2022 vừa qua, các tỉnh thành lớn như Bình Định, Quảng Nam, Đà Nẵng, Hà Giang,.. đã triển khai hình thức tra cứu điểm thi tốt nghiệp THPT trên Zalo, đáp ứng nhu cầu tra cứu thông tin. Nhờ đó, hàng chục nghìn thí sinh, phụ huynh học sinh đã tra cứu điểm thi thuận lợi, tránh tình trạng các hệ thống bị nghẽn mạng khi số lượng người truy cập lớn.

Năm 2022 cũng đánh dấu sự tăng trưởng ấn tượng của mô hình Zalo An ninh cả về số lượng lẫn chất lượng. Thông qua Zalo, lực lượng công an có thể tuyên truyền, vận động, tiếp nhận tin báo liên quan an ninh trật tự, tố giác tội phạm từ người dân.

Với hơn 5.000 tài khoản được thiết lập, Zalo An ninh đã góp phần vào việc phòng ngừa tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự, mang đến cuộc sống bình yên cho người dân. 

Không chỉ phát huy vai trò giữ gìn ANTT, mô hình Zalo An ninh còn góp phần cải cách hành chính, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận nhanh chóng và giảm phiền hà khi giải quyết các thủ tục hành chính của ngành công an. Nổi bật trong năm 2022 phải kể đến chiến dịch cấp CCCD. 

Đặc biệt, với chức năng truy vấn, trả lời tự động (chatbot), ngành công an cũng đã tích hợp những vấn đề người dân quan tâm nhiều như thông báo thời gian, thủ tục cấp CCCD, đăng ký phương tiện, quản lý cư trú, PCCC... giúp việc tìm hiểu thông tin dễ dàng, chủ động hơn.

Ứng dụng Zalo đang phát huy vai trò của một nền tảng công nghệ Make in Việt Nam trong việc giảm thời gian, chi phí đi lại, đưa thông tin, thủ tục hành chính tiếp cận đến từng người dân, nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến. Qua đó, nền tảng này đã góp phần giúp nâng cao điểm số cải cách hành chính, hiệu quả quản trị và hành chính công của các tỉnh thành.

Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cho biết, chuyến thăm lần này của GS. Jonathan Van Tam nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đại sứ quán Vương quốc Anh tại Việt Nam cũng như các nhà khoa học trong nước bởi vai trò quan trọng của ông trong những nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm, vốn là những bệnh rất quan trọng với Việt Nam. 

Chiều ngày 5/12, GS. Jonathan Van Tam đã dành thời gian làm việc đầu tiên trong lịch trình đến thăm Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng VNVC. 

Theo ông trong 100 năm qua thế giới đã trải qua 5 đại dịch lớn, đa số đều liên quan đến các bệnh truyền nhiễm, cúm. “Đại dịch tiếp theo chắc hẳn cũng sẽ liên quan đến bệnh truyền nhiễm và chúng ta không biết chắc khi nào xảy ra. Việc chủ động nghiên cứu, dự phòng đối phó đại dịch trong mọi tình huống là rất quan trọng”, ông khuyến cáo.

GS. Jonathan Van Tam bày tỏ ấn tượng khi được nghe đại diện VNVC báo cáo về việc nâng cao số lượng, tỷ lệ trẻ em và người lớn ở Việt Nam được tiếp cận với những vắc xin chất lượng cao tương đương các nước phát triển như Anh Quốc. 

Ông đặc biệt ấn tượng khi số lượng người tiêm vắc xin cúm của Việt Nam đã tăng từ 4% lên hơn 9% trên toàn quốc và hơn 14% trong Hệ thống tiêm chủng VNVC. Ông đánh giá rất cao nỗ lực này của VNVC vì đã mang lại những giá trị to lớn cho cộng đồng, đặc biệt nhóm nguy cơ cao với cúm và các bệnh hô hấp từ virus cúm như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người có bệnh nền… 

Tại buổi làm việc, GS. Jonathan Van Tam cũng đưa ra các tư vấn quan trọng cho công tác tiêm chủng vắc xin, phòng chống dịch bệnh với các chuyên gia, bác sĩ của VNVC. 

Với tình cảm sâu đậm dành cho quê hương, GS. Jonathan có mối quan tâm đặc biệt đến hệ thống y tế dự phòng và y tế khám chữa bệnh của Việt Nam. Chuyến thăm của ông từ lời mời của Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) hứa hẹn mở ra cơ hội cho các nhà khoa học Việt Nam giao lưu, học hỏi, tham gia vào công tác nghiên cứu khoa học quy mô quốc tế. 

Dự kiến trong các ngày tiếp theo, vị giáo sư gốc Việt sẽ có nhiều hoạt động khoa học ý nghĩa tại các cơ sở y tế lớn, trong đó nổi bật là buổi trao đổi khoa học với các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI), Hệ thống Bệnh viện đa khoa Tâm Anh. GS. Jonathan cũng sẽ có các buổi làm việc cùng Bộ Y tế, AstraZeneca và đơn vị nghiên cứu lâm sàng của Đại học Oxford tại Việt Nam…

Hoài Ân