Giờ đây nhiều người kêu chán Tết, kêu mệt vì Tết, chỉ muốn đi đâu chơi lánh Tết đi… Nhưng với tôi ,Tết vẫn luôn là một thời điểm đặc biệt trong năm.

Năm nay tôi vượt qua chặng đường hơn 8.000 km để “về quê ăn Tết”. Nghe có vẻ xa xôi, vô lý nhưng mà đúng thế thật: tôi định cư ở châu Âu, sinh ra lớn lên ở Hà nội, bố mẹ ông bà cũng đã sống tại thủ đô nên tôi không có quê quán nào khác.

Không khí Tết tràn ngập phố phường

Năm nào chiều ba mươi Tết tôi cũng ra bờ hồ Hoàn Kiếm. Ngồi bên bờ hồ, tôi nhìn dòng người đông đúc cuối năm và nhớ lại những phút giây của năm cũ. Nhớ lại thời thơ ấu nhà mất điện, mẹ phải đèo xe đạp ra bờ hồ nằm ghế ngủ cho mát, đến lúc mình đẩy xe con trai quanh bờ hồ và giờ đây ông bà đã yếu đau lưng đau chân không đi được nữa. Cảm thấy thời gian trôi qua thật nhanh, cuộc sống như một cuốn fim mà cảnh vật ít thay đổi: vẫn hàng cây, mặt nước, tháp rùa, cầu Thê Húc...  chỉ có những gương mặt và con người khác. Không biết bao nhiêu người đã từng qua đây và mấy ai có kỷ niệm gì với chốn này?

Càng gần các ngày Tết, mật độ những cây đào, quýt cảnh đi chuyển trong dòng người trên đường phố Hà Nội ngày càng tăng. Nghề trồng hoa đào Tết hiện nay phát triển siêu đẹp với nhiều thể loại lạ mắt không kể xiết: ngoài đào cành còn có đào cây, đào cổ thụ, đào mini, đào uốn lượn các thế và nhất là đào rừng. 

Mua bán giò chả, gà lợn, măng bóng thật ra có thể giải quyết trong nửa tiếng đi vào siêu thị, vậy mà nhà ai cũng tấp nập đặt chỗ này, hẹn chỗ kia. Hàng hoa quả, hoa cúng bán rong tràn ngập đường phố. Họ len lỏi vào từng góc hẻm của từng khu nhà, chất trên xe đạp thúng quả tươi, hoa tươi đủ mọi mầu sắc nên nhiều khi không có nhu cầu mà bà cũng vẫn mua về cắm thêm cho vui cửa vui nhà.

Cho dù đã xa nhà đến mấy chục năm nhưng đối với tôi không gian ăn uống phố cổ hay vỉa hè vẫn là quen thuộc thích thú nhất. Bà bánh cuốn Thanh trì biết rõ khách nào thích nước chấm ấm, ai ăn nhiều ớt hay hành phi. Chị hàng xôi xéo từ chối bán thêm đậu xanh vì gần Tết bận nấu xôi gấc, hàng cháo đêm bán theo yêu cầu của khách.

Phần lớn năm nay tôi ăn cơm ở nhà với ông bà. Nhưng sau khi đã đàng hoàng cơm cá kho rau luộc chấm trứng tôi vẫn ra đường mang về những món quà vặt như bánh bao,  bánh mỳ , hay bánh chuối…. Tóm lại đã sống khu phố cổ mà không ăn quà không thể được và có thể đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến ông bà không muốn chuyền nhà đi đâu xa

Điều thích nhất của Tết

Phải chăng là tận hưởng không khí Tết tràn ngập các phố phường hay thưởng thức các món ăn dân tộc hoặc đi chơi du xuân dã ngoại? Đối với tôi, ấn tượng nhất cuả Tết là gặp được nhiều người, kể cả đi thăm mộ, thắp hương lên bàn thờ ông bà tổ tiên, nén nhang cho người cậu họ mất trẻ hay tưởng niệm dưới chân tượng đài của ông nội tôi ở viện do ông sáng lập ra trong không gian tĩnh lặng. Vào những ngày giáp Tết, cảm giác như mỗi quan hệ âm dương được Trời Đất phù hộ cho gần gũi hơn.

Tôi thích gặp bọn trẻ con hăng hái đòi xé tung gói quà tặng, mặt mày rạng rỡ đón phong bì lì xì hay cảm động đến rơi  nước mắt khi đi thăm bà giáo dậy đàn cuả mẹ tôi nay đã trên trăm tuổi mà vẫn minh mẫn trò chuyện với học sinh cũ, ánh mắt lanh lợi kể chuyện đời thường và những ngón tay già nua hơi co ro vẫn lướt trên các phím đàn. Những cuộc găp gỡ như vậy luôn tiếp  thêm rất nhiều năng lượng cho tôi.

Anh chị em họ hàng ăn với nhau bữa cơm hay cùng nâng chén rươụ Tết. Mấy đứa cháu trong trí óc tôi tưởng như trẻ con giờ đã trưởng thành hiểu biết, học hỏi thêm được chúng nhiều điều.

Chạy xô nhiều nhất là gặp tụi bạn bè. Bạn cấp một, bạn cùng trường, bạn cùng lớp, bạn của mình và bạn của bạn… Bây giờ mỗi đứa mỗi nghề mỗi nghiệp mỗi hoàn cảnh, nhưng tựu chung bọn tôi đều sinh ra cùng một gian đoạn hậu bom đạn của đất nước, cùng lớn lên trong bối cảnh xã hội thởi bao cấp, cùng ngồi học trên ghế dưới mái trường, được rèn luyện qua bao năm tháng nên cho dù tính cách mỗi đứa mỗi khác, chúng tôi luôn cảm nhận được mình có những kỷ niệm gắn bó chung. Đứa nào cũng ào ào tranh nhau nói chuyện trên giời dưới biển từ ôn nghèo kể khổ đến chuyện con cái công việc hiện nay. Đã là bạn, có lẽ cái đáng quý nhất là cảm giác được chia xẻ. Đứa thành công trong sự nghiệp hay đứa trắc trở trong tình duyên đều bình đẳng khi ngồi "chém gió" cười đến "vỡ cả bụng". Thực ra mỗi người đều phải tự lựa chọn lấy đường đi cho mình, nhưng ai có bạn cùng sở thích, hợp suy nghĩ, thông cảm được cho nhau là người quá may mắn.

Ngồi trên chuyến máy bay quay về châu Âu đầu óc tôi toàn nghĩ đến những chuyện vụn vặt như: quên chưa chỉ dẫn lại cho bà các chức năng của ipad, cái đèn bếp của bà bị cháy, đã tháo bóng ra nhưng chưa kịp mua cái khác thay, mình mà đi rồi thì ai đến tiêm khớp cổ chân cho ông được nữa hay không biết cái thuốc huyết áp mới điều chỉnh cho ông thế có ổn không? Tôi nhớ lại những lúc bà sai rửa rau tráng trứng như thời tôi còn đi học hay những lúc hai mẹ con đi chọn áo dài, cùng dừng chân ăn bát bún bò Huế. Tôi cũng nhớ những tấm ảnh selfie với ông ở Bờ Hồ hay cảnh hai bố con ngồi uống trà xu vỉa hè…

Đúng là thời đại thế hệ số, con người ta chỉ di chuyển vài tiếng đồng hồ đã lại sang một không gian khác và lượng tin nhắn hàng ngày qua viber, Facebook có khi nhiều hơn cả thời gian người ở nhà trực tiếp gặp gỡ nhau. Vậy mà vẫn cảm thấy chưa đủ, thấy thiếu!

Tôi nhớ năm nay chương trình đón năm mới trên tivi có một anh chúc mọi người chữ “ ĐỦ”. Tôi công nhận dù sống trong hoàn cảnh nào đi chăng nữa ai cũng nên biết thế nào là  “đủ”: của cải, vật chất, địa vị , danh vọng, sức lực… Nhưng đối với tình cảm, có lẽ không bao giờ là đủ vì người không cần nhu cầu tình cảm nữa coi như không muốn tồn tại thêm.

Châu Âu cuối tháng 2, về mặt lý thuyết vẫn là mùa đông, nhưng năm nay về ăn Tết xong quay trở lại tôi thấy sao le lói lắm ngày nắng ấm, trời xanh, gió lặng. Ngày Valentine mọi người lại đổ xô nhau đi tìm tình yêu, còn tôi lại mong có dịp "về quê ăn Tết".

Đặng Phương Lan

Budapest, 14/2/2019

Người Việt trên thế giới có bài viết, hình ảnh muốn chia sẻ với báo Dân trí, vui lòng gửi tới địa chỉ: [email protected]. Trân trọng cảm ơn!