Siêu máy tính dự đoán Chelsea vs Tottenham, 2h00 ngày 4/4

Theo ông Nguyễn Minh Hồng – Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, kinh tế dữ liệu nói chung, dữ liệu mở nói riêng đang là trái tim của nền kinh tế số, đem lại nhiều lợi ích về kinh tế và xã hội cho các quốc gia, người dân và doanh nghiệp trên thế giới. 

Đối với Việt Nam, giá trị kinh tế mà các luồng dữ liệu tạo ra thông qua áp dụng các công nghệ kỹ thuật số trong thương mại đạt 81 nghìn tỉ đồng vào năm 2017. Con số này có thể đạt tới 953 nghìn tỉ đồng vào năm 2030. 

Theo Dự thảo chiến lược dữ liệu quốc gia giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030, mục tiêu của Việt Nam là kinh tế dữ liệu đóng góp 5% GDP.

Chia sẻ tại Hội nghị Đối tác Dữ liệu Mở châu Á năm 2021, ông Lê Quang Huy - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội cho rằng, trong xu hướng mở, dữ liệu mở có những đặc trưng quan trọng, đó là công khai sử dụng, tái sử dụng và không độc quyền. 

Hình ảnh tại một trong những trung tâm lưu trữ dữ liệu đạt chuẩn Uptime Tier 3 tại Việt Nam. Ảnh: Trọng Đạt

Điều đó có nghĩa, cộng đồng có thể khai thác, sử dụng các dữ liệu mở dựa trên giấy phép mở. Cũng chính cộng đồng có thể làm gia tăng giá trị của dữ liệu mở và tiếp tục những dữ liệu đó lại được chia sẻ cho cộng đồng để phát huy giá trị của mình. 

Theo ông Lê Quang Huy, châu Á với dân số đông nhất thế giới, với lực lượng lao động trẻ, năng động, sáng tạo cần tiên phong trong lĩnh vực phát triển công nghệ số, khai thác, chia sẻ và ứng dụng dữ liệu sao cho hiệu quả để phát triển thịnh vượng hơn. Với Việt Nam, điều này cũng sẽ giúp nước ta hoà chung vào dòng chảy toàn cầu, giải quyết các thách thức, khó khăn mà chúng ta đang phải đối mặt. 

Dữ liệu là một loại tài nguyên mới của quốc gia

Chia sẻ tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Huy Dũng cho rằng, đại dịch Covid-19 cho thấy bài học quý giá về tầm quan trọng của dữ liệu mở và chia sẻ dữ liệu trong việc hoạch định chiến lược phòng chống dịch của mỗi quốc gia. Việt Nam đã sớm nhận thấy tầm quan trọng của dữ liệu và dữ liệu mở. 

Gần đây nhất, chiến lược phát triển chính phủ điện tử hướng tới chính phủ số giai đoạn 2021-2025 định hướng đến năm 2030 của Việt Nam đã xác định rất rõ, dữ liệu là một loại tài nguyên mới. Cơ quan nhà nước mở dữ liệu và cung cấp dữ liệu mở phục vụ phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. 

Bộ TT&TT với vai trò điều phối chương trình chuyển đổi số quốc gia đã và đang xây dựng lộ trình thiết lập các quy chuẩn, tiêu chuẩn dữ liệu, bảo đảm dữ liệu của các bộ, ngành, chính quyền từ trung ương đến địa phương được phân loại và chia sẻ một cách thông suốt khoa học, bảo đảm an toàn an ninh mạng. 

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng.

Trên bình diện quốc tế, phát triển dữ liệu mở cũng cần có sự hợp tác liên quốc gia. Bởi lẽ, kinh tế số là vấn đề toàn cầu, nếu coi dữ liệu là mạch máu của nền kinh tế toàn cầu thì mạch máu dữ liệu này phải được thiết lập dựa trên một khung tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật được chấp nhận rộng rãi. 

Dữ liệu là nguồn tài nguyên đặc biệt được sinh ra trong quá trình con người sử dụng công nghệ. Không như tài nguyên trong tự nhiên, tài nguyên dữ liệu càng dùng nhiều càng sinh ra nhiều, càng tạo ra giá trị lớn, càng chia sẻ càng có giá trị cộng hưởng. 

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Huy Dũng, việc chia sẻ dữ liệu cần được thực hiện một cách phù hợp, bảo đảm hài hòa dòng chảy dữ liệu xuyên quốc gia, đảm bảo an toàn an ninh mạng và bảo vệ quyền riêng tư của mỗi cá nhân, phù hợp với quy định pháp luật của mỗi quốc gia. Chỉ có như vậy, những chiến lược, tiêu chuẩn dữ liệu mới thực sự đi vào cuộc sống, dữ liệu mới phục vụ việc tạo ra giá trị mới cho người dân, doanh nghiệp. 

Thông qua hợp tác khu vực, Việt Nam có thể hướng tới hệ sinh thái dữ liệu mở toàn diện, thúc đẩy hội nhập kinh tế số khu vực và toàn cầu. 

Năm 2021 là năm đầu tiên Việt Nam chủ trì tổ chức hội nghị đối tác dữ liệu mở châu Á. Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cho rằng, đây là cơ hội rất lớn để các cơ quan quản lý, chuyên gia, học giả và cộng đồng doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam cũng như quốc tế cùng chia sẻ, thảo luận, cập nhật những xu hướng, kinh nghiệm trong phát triển hạ tầng dữ liệu mở, hướng tới sự đồng thuận trong khu vực về các quy chuẩn, tiêu chuẩn quản lý dữ liệu. 

Bộ TT&TT cam kết đồng hành cùng cộng đồng công nghệ và cộng đồng dữ liệu mở trong và ngoài nước, để cùng thiết lập quy chuẩn, tiêu chuẩn dữ liệu toàn cầu, qua đó khai phá và tạo ra những giá trị từ dữ liệu mở.

Trọng Đạt

Quy mô kinh tế số đạt 21 tỷ USD, "đại bàng" chọn Việt Nam ấp trứng

Tổng giá trị nền kinh tế Internet của Việt Nam được Google dự báo sẽ đạt giá trị 57 tỷ USD vào năm 2025.   

Tuy vậy, có một thực tế là hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản ở Việt Nam hiện chưa thống nhất theo tiêu chuẩn GS1 của Tổ chức mã số mã vạch toàn cầu. Thay vào đó, khâu quản lý, truy xuất tại Việt Nam thường sử dụng các mã phân định, có cấu trúc tự động, chỉ có ý nghĩa khi dùng trong nội bộ. 

Điều này dẫn đến một thực trạng là việc quản lý nguồn gốc nông sản rất khó khăn, dễ xảy ra hiện tượng trùng mã giữa các hệ thống truy xuất nguồn gốc khác nhau. Bên cạnh đó, cách làm này còn gây khó khăn trong việc tương tác, trao đổi thông tin giữa các hệ thống khi truy vết sản phẩm trong chuỗi cung ứng. 

Theo ông Nguyễn Văn Đoan - chuyên gia thuộc Trung tâm Mã số mã vạch Quốc gia, tại Việt Nam hiện có hơn 60.000 doanh nghiệp là thành viên của GS1 với hơn 600.000 sản phẩm sử dụng mã số, mã vạch. Mỗi năm có khoảng 7.000 doanh nghiệp đăng ký mã số, mã vạch mới. 

Ông Đoan cho biết, trên thị trường có rất nhiều giải pháp truy xuất nguồn gốc, nhưng các giải pháp này lại tồn tại theo kiểu “trăm hoa đua nở”.

Khi tra trên các kho ứng dụng, có thể dễ dàng tìm ra rất nhiều app truy xuất nguồn gốc khác nhau. Điều này khiến người nông dân gặp khó trong việc chọn lựa cho mình một giải pháp phù hợp.

Trong quá trình triển khai trên thực tế, khi quét tem truy xuất nguồn gốc, nhiều công cụ chỉ trả về một số thông tin chung chung, theo dạng điện tử hóa tem nhãn của sản phẩm thay vì lịch sử của sản phẩm đó. Đây là hiện tượng rất phổ biến tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, có một thực tế là khi quét các loại nông sản có dán tem truy xuất nguồn gốc, sản phẩm nào cũng để mặc định số ngày cách ly phân bón là 7 ngày và số ngày cách ly thuốc bảo vệ thực vật là 10 ngày. Chứng tỏ nhiều khả năng đây là những thông tin không chính xác. 

Một vấn đề khác là tình trạng thiếu thông tin, không đầy đủ phần tử dữ liệu của các giải pháp truy xuất nguồn gốc hiện tại. 

Truy xuất nguồn gốc: Giải pháp nâng tầm nông sản Việt Nam

Theo bà Nguyễn Thị Thành Thực - Ủy viên BCH Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam, chuyển đổi số sẽ giúp truy xuất nguồn gốc dễ dàng, minh bạch, hỗ trợ kịp thời cho các chủ cơ sở trong chuỗi cung ứng. 

Ví dụ, trong quá trình xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc, truy xuất nguồn gốc giúp nhà nhập khẩu có thể nhìn thấy cánh đồng, xưởng sản xuất từ bên xuất khẩu, từ đó tạo niềm tin và giúp cắt giảm chi phí di chuyển để thẩm tra, giám sát. 

Áp dụng chuyển đổi số nông nghiệp, trong đó có giải pháp truy xuất nguồn gốc xuất xứ được cho là cách để nâng tầm giá trị nông sản Việt Nam. (Ảnh: Trọng Đạt)

Đại diện Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam nhận định rằng, lợi ích lớn nhất của minh bạch thông tin là bảo vệ thương hiệu, tránh bị người khác làm giả nguồn gốc xuất xứ. 

Dễ nhận thấy nhất là trong trường hợp một lô vải Hải Dương nhưng được giới thiệu là vải thiều Lục Ngạn, việc kiểm tra nguồn gốc sẽ giúp người tiêu dùng xác định ngay lập tức sản phẩm giả, từ đó giữ uy tín cho thương hiệu vải thiều. Người làm nông nghiệp vì thế cần thay đổi tư duy từ việc bị truy xuất nguồn gốc sang chủ động minh bạch về nguồn gốc hàng hóa.

Khó khăn lớn nhất đối với quá trình thực hiện chuyển đổi số và truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông nghiệp là có nhiều quy định pháp luật về quản lý lưu thông hàng hóa nhưng lại thiếu chế tài nghiêm khắc để xử lý sai phạm, đặc biệt là với nông sản.

Điều này dẫn đến việc mù mờ thông tin, không công bằng đối với những đối tượng cùng lưu thông ra thị trường. Ví dụ dễ nhận thấy nhất là một số người bán hàng rong có thể vô tư buôn bán các loại nông sản trên đường phố dù người dùng không rõ về nguồn gốc xuất xứ của loại hàng hóa đó. 

Một vấn đề khác là sự hạn chế về nhận thức và hiểu biết của đội ngũ cán bộ thực thi nhiệm vụ. Bên cạnh đó, một bộ phận người dân vẫn chưa biết cách bảo vệ sản phẩm cũng như uy tín thương hiệu của mình.

Với các giải pháp truy xuất nguồn gốc tốt, người dân có thể tra được chính xác vị trí của nhà sản xuất mặt hàng nông sản đó trên bản đồ. Ngoài ra, họ có thể tra cứu từng công đoạn được thực hiện trong quá trình sản xuất, thu hoạch, vận chuyển, phân phối. (Ảnh: Trọng Đạt)

Theo Đại diện Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam, tình trạng loạn phần mềm truy xuất nguồn gốc, loạn app đang diễn ra khá phổ biến. Các tiêu chí về truy xuất nguồn gốc của Việt Nam còn lạc hậu so với thị trường thế giới. Bên cạnh đó, sự thiếu chủ động đổi mới khiến người dân và doanh nghiệp liên tục bị bất ngờ bởi những hàng rào kỹ thuật của nước nhập khẩu. 

Để xây dựng và nâng cao giá trị nông sản Việt, đại diện Hiệp hội nông nghiệp số cho rằng, Việt Nam cần quản lý thật nghiêm khắc, sẵn sàng thay đổi các quy định quản lý chưa phù hợp. 

Hiện vẫn còn tình trạng người dân ghi chép, lưu trữ hồ sơ theo cách chống đối, giả mạo. Nhiều trường hợp vi phạm giả mạo hồ sơ giấy tờ sản phẩm, chứng nhận tiêu chuẩn, mã số vùng trồng… Do đó, điều quan trọng nhất là cần thay đổi nhận thức đối với việc áp dụng công nghệ để truy xuất nguồn gốc nông sản. 

Hậu quả của việc mù mờ thông tin là sự mất niềm tin của người tiêu dùng vào hệ thống quản lý, giám sát và phân phối nông sản. Dẫn đến thị trường bất ổn, từ đó khiến cả người sản xuất và người tiêu dùng đều bị thiệt hại. Minh bạch thông tin sẽ là một yêu cầu bắt buộc nếu muốn nâng cao uy tín và giá trị nông sản Việt Nam.

Trọng Đạt

6 giờ và 11.000 đồng để nông sản từ trang trại đến bàn ăn

Không còn phải đổ bỏ rau củ vì không tiêu thụ được, cuộc sống của nhiều bà con nông dân tại Hải Dương nay đã đảm bảo hơn nhờ việc đưa nông sản nhà mình lên sàn thương mại điện tử.