Vấn đề này đã được nêu lên trong toạ đàm về khái niệm "Liberal Art" (giáo dục khai phóng) diễn ra chiều 16/10 tại Hà Nội.

Phát biểu mở đầu, bà Đàm Bích Thủy, Chủ tịch ĐH Fulbright Việt Nam (FUV) nhìn nhận, Liberal Artlà hệ thống giáo dục giúp con người trở thành những con người tự do, làm được những gì mình mong muốn. 

Toạ đàm về "giáo dục khai phóng" tại giảng đường Nguỵ Như Kon Tum (ĐHQG Hà Nội). Ảnh: Lê Văn

"Như vậy, vấn đề không phải là học môn gì mà là học như thế nào. Đây cũng là đặc trưng quan trọng nhất của giáo dục khai phóng. Điều này giúp các em có thể học liên tục trong cuộc đời thay vì dừng lại ở việc học một số môn các em phải chọn lúc vào trường".

Bà Thủy có một người bạn là nha sĩ với công việc ổn định, thu nhập cao nhưng luôn đau đáu về ước mơ trở thành kiến trúc sư từ thời trẻ mà anh không đạt được vì đã lựa chọn nghề nghiệp theo tiếng gọi của cha mẹ.

“Khi 17-18 tuổi, nhiều em chưa biết mình thích gì. Vì vậy, bắt phải lựa chọn nghề nghiệp thì rất nhiều em sau này sẽ cảm thấy nuối tiếc. Giáo dục phải giúp các em sau này không phải nói những điều “giá như” như thế trong vòng 10-15 năm sau” – bà Thủy chia sẻ.

GS Randall Woods, Trường Nghệ thuật và Khoa học Fulbright, ĐH Arkansas cho biết, ở ngay tại Mỹ, vẫn có những tranh cãi lớn về giá trị của giáo dục khai phóng.

Còn theo GS.TS. Furuta Motoo, Hiệu trưởng Trường ĐH Việt Nhật (VJU), ngay cả ở Nhật, nhiều lãnh đạo cũng nghi ngờ giá trị của đường lối giáo dục này.

GS Futura Motoo

“Đánh giá hiệu quả của nó không phải dễ dàng. Những nhân viên có chuyên ngành hẹp sẽ được đánh giá cao hơn những người được đào tạo cơ bản. Tuy nhiên, 10 năm sau, khi đã trở thành một lãnh đạo chủ chốt trong công ty thì người có tầm nhìn rộng của giáo dục khai phóng sẽ mang lại nhiều giá trị hơn” – ông Furuta nói.

Bà Đàm Bích Thủy đưa ví dụ về Mark Zuckerburg, người sáng lập mạng xã hội Facebook như một điển hình:

"Anh học chuyên ngành tâm lý ở ĐH Harvard chứ không phải là khoa học máy tính. Mark luôn nói môn tâm lý đã giúp cho mình nhiều hơn là khoa học máy tính. Nếu không nhận biết được cách hành xử của người tiêu dùng tại thời điểm đó thì cậu ấy sẽ không thể tạo ra được Facebook như hiện nay”.

Ngô Thùy Ngọc Tú, cựu SV ĐH Stanford (Hoa Kỳ) - nói rằng, những lớp học đầu tiên của Liberal Art mà cô được học trong trường không phải là triết học hay lịch sử như nhiều người nghĩ mà là về ý nghĩa cuộc sống, cái chết. Khi học những chủ đề đó, SV buộc phải đọc rất nhiều sách về khoa học tự nhiên, sách y học, sinh học và cả những sách về triết học, nhân văn...

Việt Nam: Đã bỏ lỡ giáo dục khai phóng

Dù thừa nhận giá trị của giáo dục khai phóng, song các chuyên gia cũng nhìn nhận, việc thúc đẩy giáo dục khai phóng ở Việt Nam vẫn có thể gặp nhiều thách thức.

GS.TS. Furuta Motoo, người có nhiều năm gắn bó với Việt Nam nhận định, các trường đại học ở Việt Nam đang nghiêng về đào tạo chuyên ngành hẹp để nhanh chóng tìm được việc làm mà không hướng tới trang bị cho sinh viên một tầm nhìn rộng để có thể thích ứng với thời đại "đi biển không có la bàn" hiện nay.

Ông Furuta cũng nhắc lại, vào đầu thập niên 90 tại Việt Nam đã xây dựng trường đại học đại cương dạy những kiến thức cơ bản cho sinh viên trước khi chuyển sang đào tạo chuyên ngành là đã bắt đầu đi theo triết lý giáo dục khai phóng. Tuy nhiên, mô hình này không duy trì được lâu.

GS Lâm Quang Thiệp, nguyên Vụ trưởng Vụ GD ĐH, “tác giả” của đại học đại cương ở Việt Nam nhớ lại:

Trước năm 1986, giáo dục ĐH của Việt Nam đi theo mô hình của Liên Xô, nghĩa là đào tạo những chuyên ngành rất hẹp. Kể cả các môn cơ bản, cơ sở trong chương trình của họ cũng chỉ phục vụ mục đích đào tạo nghề.

Khi đổi mới, Việt Nam tham khảo mô hình của Mỹ, phân chia thành 2 phần: Giáo dục đại cương và giáo dục chuyên nghiệp. Tuy nhiên, việc đưa giáo dục đại cương vào Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn vì ngay cả những người đầu ngành lúc đó cũng đều được đào tạo tại Liên Xô nên không chấp nhận giáo dục đại cương.

GS Lâm Quang Thiệp: "Việt Nam đã bỏ lỡ cơ hội giáo dục khai phóng"

Cho rằng, VN đã "bỏ lỡ cơ hội của giáo dục khai phóng", GS Thiệp nói: "Đến đầu thế kỷ 21, tinh thần giáo dục khai phóng đang bắt đầu trỗi dậy trên cả thế giới và Việt Nam. Hiện nay, vòng đời công nghệ ngắn nên chỉ theo học một chuyên môn hẹp thì rất dễ thất nghiệp".

TS Đàm Quang Minh, Hiệu trưởng ĐH Thành Tây thì hào hứng đề xuất thành lập một nhóm trường ủng hộ tinh thần giáo dục khai phóng để tạo nên những “minh chứng” cho giá trị của đường lối giáo dục này.

“Dự báo cho thấy, trong tương lai gần, hơn 50% nghề nghiệp hiện tại sẽ biến mất hoặc thay đổi rất mạnh. Vì vậy, phụ huynh cũng phải tính toán rằng, con em chúng ta ra trường không phải để làm việc ngay sau khi tốt nghiệp mà còn làm việc lâu dài về sau” – ông Minh nói.

Cần những người thầy khai phóng

Tại toạ đàm, cũng có ý kiến cho rằng "giáo dục đại cương 2 giai đoạn" trong lịch sử giáo dục đại học Việt Nam không phải là "giáo dục khai phóng".

TS Giáp Văn Dương cho rằng giai đoạn “giáo dục đại cương” thực ra vẫn chưa phải “giáo dục khai phóng” là đề cao quyền được lựa chọn của các sinh viên đối với nhiều môn học. 

Là lứa đầu tiên học chương trình giáo dục đại cương 2 năm, anh Dương nhìn nhận việc chia giai đoạn chỉ  là đơn giản cắt một cách cơ học 5 năm thành 2 năm đại cương, 3 năm chuyên sâu. Mọi thứ vẫn như vậy, các môn vẫn như vậy thì việc tách ra không có ý nghĩa gì cả. “Kiểu gì cũng phải học tất cả các môn như vậy mới được ra trường”. 

GS Phạm Quang Minh. Ảnh: Tiến Tuấn

Còn GS Phạm Quang Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH KHXH-NV (ĐHQGHN) cũng thừa nhận, các trường ĐH Việt Nam hiện đang quá chú trọng đào tạo chuyên ngành hẹp và đây là sai lầm.

“Đào tạo ngành lịch sử thì 4 năm chỉ học lịch sử, đào tạo toán học thì cả 4 năm chỉ học toán. Bốn năm chỉ học một thứ thì sinh viên ra trường ngơ ngác là phải” – ông Minh nói.

Ông Minh quan niệm không nhất thiết phải xây dựng một đại học Liberal Artmà quan trọng nhất là thiết kế lại chương trình đào tạo. Chẳng hạn một sinh viên ngành lịch sử thì thay vì học 120 tín chỉ chỉ có lịch sử chỉ cần học 70 tín chỉ, còn lại học những môn học khác từ kinh tế, nghệ thuật, thậm chí là thống kê…

Tuy nhiên, ông Minh cũng thừa nhận thực hiện điều này không dễ:

“Ngay cả ở Trường ĐH KHXH-NV chúng tôi khi đề xuất sinh viên lịch sử chỉ cần học 70 tín chỉ để dành thời gian cho những môn học khác thì đã nổ ra một cuộc tranh cãi dữ dội”.

Bà Đàm Bích Thuỷ

Lắng nghe các diễn giả trao đổi trong gần 2 giờ, TS Giáp Văn Dương đứng dậy góp bình luận: Cái khó của giáo dục khai phóng là những người thầy, bởi không có những “người thầy khai phóng” sẽ không có giáo dục khai phóng.

Trả lời câu hỏi chuẩn bị giảng viên thế nào, bà Đàm Bích Thủy cho biết, các ứng viên sẽ phải tham gia một bài thi là bài giảng thực, trước sinh viên thật và sinh viên sẽ là những người đánh giá và lựa chọn.

“Nếu chúng ta không coi sinh viên là trung tâm mà chỉ biết tới người thầy thì tôi tin rằng chúng ta sẽ không có được tinh thần của giáo dục khai phóng” - bà Thuỷ cho hay.

Lê Văn

TIN BÀI KHÁC:

Ngành công nghiệp sáng tạo thường được biết đến như nghề sử dụng “chất xám” và óc sáng tạo của con người để cho ra đời các “sản phẩm sáng tạo”. Truyền thông, thiết kế, phim ảnh, thời trang, âm nhạc, văn học, nghệ thuật,… chỉ là một số các lĩnh vực trong ngành công nghiệp đa dạng này. Sự “bùng nổ” của ngành sáng tạo tại Việt Nam đã thu hút sự quan tâm của không ít các bạn trẻ năng động, cá tính. Tuy nhiên, ngành nghề mới mẻ này vẫn còn là một “ẩn số” với nhiều bậc phụ huynh và đã đến lúc những dấu chấm hỏi này cần được giải đáp.

Làm ngành sáng tạo – có cần “năng khiếu”?

Bản thân “sáng tạo” không phải là một khả năng trời phú, mà là một kỹ năng có thể học hỏi và luyện tập. Một số các bạn trẻ được nuôi dưỡng óc sáng tạo từ bé, vì thế dễ dàng phát huy thiên hướng sáng tạo khi lớn lên. Một số khác chưa gặp được môi trường và phương pháp phù hợp, nhưng điều đó không có nghĩa các bạn không thể phát triển kỹ năng này.

Tại các trường đào tạo các ngành học sáng tạo như truyền thông, thiết kế, thời trang…, SV sẽ được rèn luyện năng lực này một cách bài bản qua các bài tập kích thích tư duy sáng tạo như phân tích các chiến dịch nổi tiếng, thảo luận lên ý tưởng theo nhóm,... Sau đó, các bạn sẽ được học cách biến ý tưởng này thành hiện thực: từ việc lên kế hoạch chi tiết, liên hệ khách hàng đến giám sát quá trình ý tưởng thành hình… Như vậy, với sự đào tạo chuyên nghiệp và quyết tâm rèn luyện, bất cứ ai cũng có thể học cách tư duy và triển khai ý tưởng sáng tạo một cách bài bản.

“Sáng tạo” không phải là một khả năng trời phú, mà là một kỹ năng có thể học hỏi và luyện tập.

Làm ngành sáng tạo – có “tương lai” không?

Trên thực tế, ngành sáng tạo là một trong những ngành nghề có sức phát triển mạnh mẽ trên thế giới, thu hút đội ngũ nhân lực chất lượng cao với mức lương và cơ hội phát triển hấp dẫn. Ở các thành phố như New York, London, Dubai, ngành sáng tạo đã trở thành một trong những ngành chủ chốt, sánh vai với những ngành công nghiệp lâu đời khác. Ở hai thành phố lớn của Việt Nam là Hồ Chí Minh và Hà Nội, ngành sáng tạo là một trong những ngành đang nở rộ với cơ hội nghề nghiệp đa dạng.

Ví như ngành thời trang, phần lớn chúng ta khi nói về ngành này sẽ nghĩ đến các nhà thiết kế, người mẫu, nhiếp ảnh gia,… Trên thực tế, phía sau sân khấu thời trang là một bộ máy nhân lực khổng lồ chịu những trách nhiệm, công việc khác nhau trong quy trình từ nghiên cứu thị trường, thiết kế, sản xuất, cho tới đàm phán hợp đồng, phân phối sản phẩm, marketing… Việc hàng loạt thương hiệu thời trang quốc tế đang đổ bộ vào Việt Nam đòi hỏi nguồn nhân lực trẻ được đào tạo bài bản, có hiểu biết sâu rộng về thị trường nội địa cũng như quy trình kinh doanh thời trang chuẩn quốc tế.

Làm ngành sáng tạo – con tôi liệu có phù hợp?

Một trong những băn khoăn lớn nhất của các bậc phụ huynh là làm sao để biết con mình có thật sự phù hợp với ngành sáng tạo hay không. Câu trả lời chính là để các em sớm được tiếp cận và trải nghiệm.

Chuỗi sự kiện tương tác “Ngày hội Trải nghiệm” của ĐH RMIT Việt Nam, một trong những đại học quốc tế đi đầu trong việc đào tạo nhân lực ngành sáng tạo, sẽ giúp các bậc phụ huynh và học sinh giải đáp nhiều thắc mắc, băn khoăn về cụm ngành mới mẻ này.

Các bậc phụ huynh sẽ có cơ hội mở rộng hiểu biết về cơ hội công việc và những giá trị thực tiễn của ngành qua chia sẻ chân thực từ "người trong cuộc" là giảng viên, cựu sinh viên và đại diện các công ty hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo.

Bên cạnh đó, các bạn học sinh sẽ có cơ hội “tận dụng chất xám” qua các lớp học tương tác lên ý tưởng quảng cáo, làm mô hình 3D, xây dựng phong cách thời trang… với giảng viên 3 ngành Truyền thông, Thiết kế, Quản lí và Kinh doanh Thời trang.

SV ngành Quản lý & Kinh doanh Thời trang tại RMIT Việt Nam trong một giờ học Phác thảo Ý tưởng thời trang

Chương trình sẽ được tổ chức tại cả hai cơ sở của Đại học RMIT Việt Nam:

- TP. HCM: 8 - 12 giờ, 12/11/2017 tại 702 Đường Nguyễn Văn Linh, Tân Phong, Quận 7. Đăng kí tham dự: (028) 3776 1369

- Hà Nội: 8-12 giờ, 26/11/2017 tại Handi Resco Tower, 521 Kim Mã, Quận Ba Đình. Đăng kí tham dự (024) 3726 1460

Xem thông tin chi tiết tại: http://bit.ly/2z0Bgyy

TIN BÀI KHÁC:

Hiệu suất chống ồn của tai nghe AirPods Max giảm sút sau khi được cập nhật. Ảnh: Apple.

Thử nghiệm từ RTingscho thấy hiệu suất khử tiếng ồn của tai nghe AirPods Max bị giảm sút sau khi thiết bị được nâng cấp lên phiên bản phần mềm mới nhất. Chương trình cập nhật diễn ra tự động, Apple không cung cấp cách thức để khách hàng có thể chặn việc nâng cấp phần mềm này.

Do đó, người dùng sản phẩm AirPods Max đối mặt với tình trạng khả năng khử ồn của tai nghe bị giảm sút so với trước đó.

“Hiệu suất khử ồn của AirPods Max từng rất tốt. Nhưng sau khi bản cập nhật 4E71 được cài đặt tự động, tai nghe xử lý tạp âm ở dải trung và siêu trầm không còn tốt như trước. Phạm vi âm thanh này bao gồm tiếng động cơ xe buýt hoặc máy bay. Trong khi đó, tiếng nói chuyện hay âm quạt quay vẫn được xử lý ổn”,RTingsđưa ra nhận định sau các thử nghiệm.

Sau 5 tháng, vấn đề này vẫn chưa được giải quyết trên chiếc AirPods Max. Ảnh: Apple Insider.

Biên tập viên của XDAcho biết giờ đây người dùng cần mở nhạc lớn hơn một chút để không còn nghe những âm thanh khó chịu. Trước đó, chúng được xử lý hoàn toàn bằng ANC (Khử ồn Chủ động).

Hiện chưa rõ đây có phải một lỗi phần mềm hay hành vi cố tình của Táo khuyết. Tuy nhiên, bản cập nhật 4E71 được cung cấp từ tháng 5. Do vậy, XDA cho rằng Apple đã cố tình bởi công ty không xử lý lỗi trong suốt 5 tháng.

Đây không phải lần đầu Apple vướng phải nghi vấn dùng phần mềm để “bóp” hiệu suất của sản phẩm. Năm 2017, Apple âm thầm giảm hiệu năng xử lý của những chiếc iPhone đời cũ. Sau khi tính năng này được phát hiện, công ty thừa nhận đã có can thiệp. Tuy nhiên, Táo khuyết giải thích đây là cách để giảm tải cho CPU của sản phẩm có pin bị xuống cấp.

Apple sau đó cập nhật thêm mục hiển thị phần trăm pin để người dùng kiểm soát mức độ xuống cấp của linh kiện. Đồng thời, khách hàng chủ động hơn trong việc nắm bắt thông tin thiết bị có bị “bóp” hiệu năng hay không.

Táo khuyết bị chính phủ Pháp phạt 27 triệu USD vì vấn đề này. Nhiều người dùng cho rằng hành vi của Apple nhằm khiến điện thoại cũ yếu đi, ép khách hàng mua điện thoại mới. Sau đó, riêng những chiếc iPhone của thị trường Pháp sẽ không bị giảm hiệu suất, ngay cả khi pin xuống cấp.

Trên diễn đàn Apple Insider, nhiều người dùng phản hồi rằng ngoài mẫu AirPods Max, chiếc AirPods Pro của họ cũng lọc tiếng ồn kém hơn sau khi cập nhật phần mềm.

“AirPods Max và AirPods Pro của tôi chặn ít tiếng ồn hơn. Giọng nói hay âm thanh phương tiện giao thông lọt vào nhiều hơn trước. Tôi cảm giác đây là một hành động có chủ đích”, tài khoản Applelish bình luận.

Bên cạnh đó, một số ý kiến khác cho rằng đây chỉ là một lỗi phần mềm. Nhiều người dùng phán đoán đây có thể là thay đổi nhằm cải thiện tính năng khác như về pin, chất âm…

Hiện Apple vẫn chưa lên tiếng về vụ việc này.

(Theo Zing)