Năm nay Security World 2018 được tổ chức với chủ đề “Tăng cường bảo mật dữ liệu và an toàn, an ninh mạng trong thế giới kết”. Điều này diễn trong bối cảnh thực trạng an toàn, an ninh thông tin tại Việt Nam trong một vài năm qua diễn biến rất phức tạp, khó lường.

Những năm qua, bên cạnh những nhân tố tích cực, tình hình thế giới và hoà bình khu vực có nhiều diễn biến mới, phức tạp, khó dự báo. Điều này tác động mạnh đến hoà bình và sự ổn định của mỗi quốc gia. Đặc biệt, sự phát triển mạnh mẽ của CNTT đã làm xuất hiện nhiều nguy cơ mới đe doạ an ninh các quốc gia từ không gian mạng.

Theo Trung tướng Hoàng Phước Thuận, Cục trưởng Cục An ninh mạng (Bộ Công an): “Hoạt động tấn công, xâm nhập hệ thống mạng thông tin, đánh cắp, làm thay đổi hoặc phá hoại các thông tin, dữ liệu trong hầu hết các lĩnh vực là mối lo ngại thường trực đối với tất cả các cơ quan, tổ chức, cá nhân”.

“Các cuộc tấn công mạng phát tán thông tin sai lệch mang màu sắc chính trị liên tục diễn ra, tác động không nhỏ đến an ninh và chính trường của nhiều quốc gia. Không gian mạng đã và đang trở thành môi trường thuận lợi để các cá nhân, tổ chức khủng bố liên lạc, tuyển mộ lực lượng, gây quỹ, truyền bá tư tưởng chống đối cực đoan, kích động sự thù hận và bạo lực. Phòng chống tấn công mạng, tội phạm mạng, gián điệp mạng, khủng bố mạng, chiến tranh mạng và ứng phó với những nguy cơ mới đến từ không gian mạng đã trở thành vấn đề toàn cầu, được nhiều quốc gia xác định là nội dung cốt lõi trong bảo vệ, phát triển đất nước”, Trung tướng Hoàng Phước Thuận chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Thanh Hải, Cục trưởng Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin & Truyền thông – TT&TT): “Thời gian qua, chúng ta đã chứng kiến nhiều cuộc tấn công gây mất an toàn thông tin xuất hiện trên không gian mạng. Các cuộc tấn công mạng đang ngày càng dai dẳng, đa dạng, thường xuyên và nguy hiểm hơn. Trong đó, các mục tiêu tấn công đang chuyển dịch từ các mục tiêu cá nhân sang các tập đoàn kinh tế lớn hay nghiêm trọng hơn là các hệ thống thông tin quan trọng của các quốc gia”. 

Ông Nguyễn Thanh Hải, Cục trưởng Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT). Ảnh: Trọng Đạt

Không ai có thể phủ nhận những lợi ích mà lĩnh vực CNTT&TT cũng như Internet đã mang lại cho xã hội. Tuy nhiên, song song với sự phát triển và ứng dụng rộng rãi của CNTT, mức độ thiệt hại và tác động khi xảy ra sự cố mất an toàn thông tin theo đó sẽ càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực từ kinh tế, chính trị cho đến xã hội. Vì vậy, thách thức đặt ra cho công tác bảo đảm an toàn thông tin sẽ ngày càng khó khăn và phức tạp.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn trong công tác bảo đảm an toàn thông tin. Sự thiếu hụt nguồn nhân lực an toàn thông tin cũng như nhận thức chưa thực sự đầy đủ của cá nhân, tổ chức về an toàn thông tin đã vô tình tạo ra các điểm yếu để các sự cố hàng ngày vẫn xảy ra trong các hệ thống thông tin. Theo đánh giá của các chuyên gia, hơn 90% sự cố mất an toàn thông tin xảy ra là do yếu tố con người.

Tuy vậy, hành lang pháp lý về an toàn thông tin tại Việt Nam đang cơ bản được hoàn thiện, ngay sau Luật An toàn thông tin mạng 2015 có hiệu lực. Trong năm 2016, có 5 Nghị định liên quan đã được Chính phủ ban hành.

Trước tình hình an ninh mạng đang diễn tiến ngày càng phức tạp, “Các doanh nghiệp, cơ quan đơn vị của Việt Nam cần nhận thức đầy đủ hơn về sự cần thiết phải chuẩn bị các nguồn lực về kỹ thuật, con người để sẵn sàng phản ứng với các sự cố. An toàn thông tin không phải là nhiệm vụ của riêng cá nhân, tổ chức nào, nó cần có sự tin tưởng, chia sẻ và phối hợp chặt chẽ của các cơ quan chức năng của nhà nước, sự chung tay góp sức của các doanh nghiệp và cá nhân trong toàn xã hội”, đại diện Bộ TT&TT chia sẻ.

Trọng Đạt - Đỗ Vân Anh - Xuân Quý

"Đến sinh viên năm 3 cũng không làm ra cái phần mềm tệ đến thế", ông nhận xét. 

Ông Bảo đánh giá: người dùng đã "trải qua cuộc xếp hàng online vào hệ thống cũng gian khó như xếp hàng ở sân Mỹ Đình mua vé trực tiếp".

Hàng nghìn người hâm mộ tập trung bên ngoài hàng rào sân vận động quốc gia Mỹ Đình để chờ đến giờ được mua vé.

Ông cho biết đã không dưới 20 lần trải qua bước kiểm tra xem người hay robot với ít nhất 50 lần trả lời ít nhất 50 lần trả lời câu hỏi xem cái ảnh ấy là gì (xe bus, xe đạp, đèn đường, cứu hoả... và bằng tiếng Anh.

Lọt vào vòng trong rồi, chọn được mệnh giá, chọn số vé mua, khai báo đủ các thứ, đến phần thanh toán, quay tít thò lò đến 3 phút sau trả lời không kết nối được với máy chủ. Đến khi làm lại thủ tục mua vé thì báo tên này, số điện thoại này, email này đã có người mua, và đề nghị email liên hệ...

Ông cho rằng đó là trải nghiệm mua vé VFF là nỗi buồn cho giới phần mềm Việt Nam. 

Người dùng đã "trải qua cuộc xếp hàng online vào hệ thống cũng gian khó như xếp hàng ở sân Mỹ Đình mua vé trực tiếp".

"Không thể đổ lỗi cho đường truyền", anh Nguyễn Phi, một kỹ sư công nghệ thông tin tại Hà Nội, nhận định.

Anh cho rằng băng thông của website quá yếu nên nhanh chóng gây ra hiện tượng nghẽn. Khi nghẽn, yêu cầu của người truy cập thường bị hỏng do đó không thể đặt vé. 

Anh Phi lấy ví dụ trường hợp này giống như một cái cửa hẹp mà có quá nhiều người muốn đi qua, gây ra quá tải. Kỹ sư dự đoán có thể VFF đã đặt riêng 2 máy chủ (server), một để lưu trữ website và một để lưu cơ sở dữ liệu. Hơn nữa, băng thông yếu hoặc đã bị làm nhỏ lại nên kết nối với cơ sở dữ liệu đặt vé chậm hơn rất nhiều so với tốc độ tải website.

Thông báo mà người hâm mộ thường gặp trong khi mua vé sáng 28/11. Ảnh chụp màn hình.

“Có nhiều giả thiết được đưa ra như tránh DDOS để chiếm hữu băng thông và quyền ưu tiên đặt vé; tránh bị trùng lặp dữ liệu hoặc sự cố ghi nhận vé trong khi máy chủ bị quá tải. Tuy nhiên bên hệ thống vẫn báo về "vé đã hết hoặc đang chờ..." là do chương trình đã gộp chung lỗi không kết nối được máy chủ với thông báo kín vé. Do đó gây ra tình trạng "mới 5 phút đã bị hết vé", anh Phi nói.

Giải pháp được vị kỹ sư này được ra là VFF nên thuê các dịch vụ của các nhà cung cấp dữ liệu lớn trong ngắn hạn vì họ có thể xử lý được vấn đề băng thông. Thứ hai là nên đặt riêng máy chủ đối với mỗi dãy số ghế, mỗi khán đài hoặc dải series vé. Như vậy sẽ hạn chế được tình trạng quá tải.

Ai vận hành website bán vé cho VFF?

Hệ thống bán vé của VFF được vận hành bởi GMO-Z.com RUNSYSTEM. Công ty này thành lập năm 2005 (tiền thân là Công ty RUNSYSTEM) do ông Ngô Văn Tẩu, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc điều hành là người đại diện pháp luật. Đây là công ty hoạt động trong lĩnh vực gia công phần mềm cho thị trường Nhật Bản.

Trên website, doanh nghiệp này tự giới thiệu là công ty thuộc Tập đoàn GMO Internet Nhật Bản, tập đoàn gồm 89 công ty thành viên và có cổ phiếu niêm yết tại thị trường chứng khoán Tokyo.

Doanh nghiệp này đang đăng ký tên miền, web-hosting, chứng thư số (SSL)… tại Việt Nam thông qua 2 thương hiệu chính là Z.com và Tenten.vn.

Số lượng người thực sự mua được là bao nhiêu?

Đây vẫn là con số bí ẩn và gây ra nhiều hoài nghi cho người hâm mộ. Theo thông tin được VFF công bố, khoảng 25.000 vé dự kiến được bán qua kênh online trong trận Việt Nam - Philippines.

Thế nhưng, dù hệ thống treo hầu hết thời gian, chỉ sau vài phút, người dùng đã nhận được thông báo toàn bộ số vé đã bán hết. 

Nhiều người hoài nghi lượng vé thực sự được bán ra. Khảo sát cho thấy hầu hết người dùng không thể truy cập vào website chứ chưa nói đến chuyện có thể đặt vé online.

Rất ít người mua vé thành công trận Việt Nam - Philippines. Ảnh: Hiếu Công.

Kỹ sư công nghệ thông tin cho rằng VFF bán hết vé hay chưa thì chỉ có kỹ thuật vận hành website mới biết được. Có người đưa ra giả thiết khả năng VFF đã bán hết vé trận Việt Nam - Philippines và đóng server ngay từ đầu.

Trên một số mạng xã hội, nhiều người còn kêu gọi Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50), Bộ Công an, vào cuộc để thống kê truy xuất lại kết quả đặt vé thành công qua các website chính thức xem số lượng thực tế là bao nhiêu. Như vậy sẽ thấy VFF có thực sự làm việc minh bạch hay không, có phụ lòng người hâm mộ hay không.

Có hết tình trạng phe vé?

Tại trận đấu vòng bảng Việt Nam - Malaysia, lượng vé được VFF phân phối qua nhiều kênh như bán online, bán trực tiếp và thông qua đường công văn. Tuy nhiên, tình trạng phe vé diễn ra một cách lộng hành. Nhiều cặp vé được chào giá bán lại gấp 2-5 lần giá của ban tổ chức.

Với số lượng lớn vé bán ra bằng đường online lần này, nhiều người tỏ ra hoài nghi liệu VFF có thực sự giải quyết được tình trạng phe vé. Nhất là khi lượng bán vé thành công trong đợt mở bán sáng 28/11 có thực sự minh bạch, liệu có lượng vé nào tuồn vào tay của những người phe vé hay không.

Về lâu dài, một số người hâm mộ đề xuất VFF nên để cho nhiều đơn vị bán vé thay vì chính mình bán trực tiếp như hiện nay, qua đó có thể tạo sự minh bạch và không sợ phe vé.

Theo đó, VFF chỉ cần yêu cầu giá trần của từng loại vé bán ra, có quy định cụ thể thủ tục, số lượng điều kiện người mua vé rồi “bán buôn” cho những đơn vị phân phối.

Các đơn vị phân phối sẽ làm nhiệm vụ bán vé theo đúng giá trần mà VFF quy định, từ đó tạo ra một thị trường minh bạch, cạnh tranh và độ phủ rộng.