Sáng 12/12, Bộ GD-ĐT tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi bổ sung một số điều Luật giáo dục với sự tham gia của 15 Sở GD-ĐT phía Nam.

Ngoài tăng lương cần môi trường làm việc dân chủ

Góp ý vấn đề lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc hành chính sự nghiệp trong Luật Giáo dục sửa đổi, ông Trần Ngọc Long, Trường THPT Long Thành, Đồng Nai, cho rằng đây mong mỏi của hàng triệu giáo viên hiện nay. Tăng lương sẽ tạo động lực cho giáo viên làm việc nhưng ngoài chế độ chính sách, giáo viên cũng cần một môi trường làm việc công minh, dân chủ, cởi mở.

Ông Trần Ngọc Long, Trường THPT Long Thành, Đồng Nai

Còn ông Phan Sĩ Quang, Sở GD-ĐT Đắc Nông, cho rằng thay vì xếp lương giáo viên ở thang bậc cao nhất thì nên tăng lương làm sao đảm bảo đời sống tối thiểu cho giáo viên.

“Chúng ta nói lương giáo viên được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc hành chính sự nghiệp nhưng có đáp ứng được đời sống không? Hiện nay lương của giáo viên không đáp ứng được tiêu chuẩn tối thiểu vì tiền chưa ra khỏi túi thì giá cả đã tăng cao vọt. Nhiều giáo viên đi dạy vài chục năm như thu nhập rất thấp. Vì vậy nên tăng lương như thế nào để đảm bảo đời sống tối thiểu cho giáo viên hơn là tăng ở bậc cao nhất”- ông Quang đề xuất.

Ngoài ra, ông Quang cũng cho rằng, ngoài lương tăng thì điều giáo hiện nay mong chờ là giáo dục không phải xã hội hóa để giáo viên được tôn trọng và trả về đúng vị trí là “nghề cao quý”.

Ông Phan Sĩ Quang, Sở GD-ĐT Đắc Nông

“Nhiều giáo ước rằng nhà nước sẽ bao cấp mọi vấn đề để giáo dục không phải xã hội hóa thì chúng tôi sẽ được tôn trọng hơn. Chúng tôi chỉ mong vị thế của mình được tôn trọng như “nghề cao quý trong những nghề cao quý” - ông Quang nói.

Cũng bày tỏ băn khoăn về lương cho giáo viên, ông Bùi Văn Hòa, Hiệu trưởng một trường THCS ở Đồng Nai, cho rằng Luật Giáo dục sửa đổi nên sửa lại định nghĩa nhà giáo. Đó là nhà giáo không chỉ là người trực tiếp giảng dạy mà cả những người làm quản lý ở các cơ quan quản lý giáo dục.

Ông Hòa cho biết, sau 20 năm công tác ở trường THCS, vừa rồi Phòng GD-ĐT có ý điều về công tác nhưng ông đã từ chối khéo tính ra về phòng làm thì mất một nửa thu nhập, lại vừa mất thời gian.

"Khi một giáo viên giỏi được điều lên làm quản lý thì phụ cấp ưu đãi bị cắt là đúng, nhưng phụ cấp thâm niên cũng bị cắt hết. Điều đó chẳng khác nào phủ nhận thời gian cống hiến trước đó của họ. Đó là chưa kể những người làm quản lý cũng rất thiệt thòi vì không được nghỉ 2 tháng hè như giáo viên, thay vào mỗi năm nghỉ hơn 10 ngày phép”- ông Hòa nêu.

Trong khi đó một hiệu trưởng ở quận 10, TP.HCM, cho rằng thang bậc lương của giáo viên đã cao vì vậy nên thay vì lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc hành chính sự nghiệp thì nên đổi thành mức lương phải phù hợp với vị trí việc làm.

Đề xuất tăng lương là có cơ sở

Bà Thái Thị Tuyết Dung, Trường ĐH Luật TP.HCM - thành viên nhóm soạn thảo Luật Giáo dục sửa đổi, cho rằng đề xuất xếp lương giáo viên ở thang bậc cao nhất không phải là sự ngẫu nhiên mà chính sách rất hợp lý. Còn vấn đề tiền đâu và tăng như thế nàohiện nay nhóm soạn thảo đang tiến hành thực hiện.

Theo bà Dung, nhóm soạn thảo đề xuất xếp lương cho giáo viên cao nhất vì lương khởi điểm của giáo viên hiện nay rất thấp, dẫn tới việc không thu hút được người tài vào nhà giáo.

Bà Thái Thị Tuyết Dung

“Chúng tôi đã đưa ra một  số cơ sở cho đề xuất này. Thứ nhất, sắp tới các cơ sở giáo dục đại học công lập sẽ tự chủ tài chính, do đó đội ngũ viên chức nhà giáo trong các đơn bị này trong không hưởng ngân sách nhà nước và nguồn ngân sách này sẽ chuyển về cho bậc phổ thông, tiểu học, mầm non. Thứ hai ảnh hưởng của cách mạng 4.0 số lượng giáo viên trong cơ sở giáo dục sẽ giảm, điều này sẽ tiết kiệm được nhân sự, giảm biên chế trong các đơn vị. Thứ ba, Bộ GD-ĐT sẽ cấu trúc lại ngân sách cho giáo dục" - bà Dung thông tin.

Còn bà Hoàng Thị Thúy Nguyệt, Học viện Tài Chính, cho rằng nhà nước đã dành 20% ngân sách  cho giáo dục đào tạo là một con số không ít vì vậy ngành giáo dục phải tiếp tục giữ "1/5 miếng bánh" ngân sách này bằng cách chứng minh cho xã hội ngân sách này dành cho giáo dục là xứng đáng. Đó là ngành giáo dục phải làm những việc như cải cách giáo dục, đổi mới cách dạy cách học, nhà giáo cũng phải thay đổi để phù hợp vì vậy việc tăng lương cho nhà giáo là hợp lý.

Bà Hoàng Thị Thuý Nguyệt

“Chúng tôi đang đề nghị chuyển đầu từ giáo dục bậc cao xuống giáo dục cơ sở. Ở bậc đại học, một số ngành khoa học cơ bản nhà nước vẫn phải đầu tư, những ngành xã hội cần sẽ  chuyn sang ngành dịch vụ. Còn bậc học thấp là cái nền của giáo dục"- bà Nguyệt cho biết.

Bà Mai Hồng Quỳ, Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP.HCM- thành viên ban soạn thảo cho biết tăng lương cho giáo viên là việc "không thể không làm" vì hiện nay lương của giáo viên được xếp vào bậc rất thấp.

“Theo tính toán của chúng tôi, một giáo viên là viên chức giảng dạy ở bậc mầm non và tiểu học sẽ được xếp loại viên chức A0. Trong loại viên chức A0 thì có tới 10 thang bậc lương. Sau 24 năm công tác người giáo viên này mới đạt hết thang bậc lương này và chỉ được tăng 2.680.000 đồng. Đối với giáo viên THCS thì thời gian để đạt bậc này là 27 năm. Như vậy giáo viên đang được xếp ở bậc lương rất thấp. Vì vậy việc được tăng lương là cần thiết”- bà Quỳ cho biết.

Theo bà Quỳ, vấn đề tăng lương như thế nào và nguốn kinh phí ở đâu, hiện nay nhóm nghiên cứu đang thống kê để đưa ra phương án cụ thể. Tuy nhiên, có 2 phương án có thể được xem xét cụ thể nhất là xếp lại lương khởi điểm, đó là khi giáo viên nhận vào viên chức thay vì xếp ở bậc lương thứ nhất trong thang bảng lương thì có thể xếp ở bậc 2; Căn cứ vào tiêu chuẩn điều kiện thay đổi ngạch lương của giáo viên.

Lê Huyền; Ảnh: Văn Bình

- Vấn đề lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc hành chính sự nghiệpvào Luật Giáo dục sửa đổi được nhóm chuyên gia soạn thảo nhận định có cơ sở.

Sáng 12/12, Bộ GD-ĐT tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi bổ sung một số điều Luật giáo dục với sự tham gia của 15 Sở GD-ĐT phía Nam.

Ngoài tăng lương cần môi trường làm việc dân chủ

Góp ý vấn đề lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc hành chính sự nghiệp trong Luật Giáo dục sửa đổi, ông Trần Ngọc Long, Trường THPT Long Thành, Đồng Nai, cho rằng đây mong mỏi của hàng triệu giáo viên hiện nay. Tăng lương sẽ tạo động lực cho giáo viên làm việc nhưng ngoài chế độ chính sách, giáo viên cũng cần một môi trường làm việc công minh, dân chủ, cởi mở.

Ông Trần Ngọc Long, Trường THPT Long Thành, Đồng Nai

Còn ông Phan Sĩ Quang, Sở GD-ĐT Đắc Nông, cho rằng thay vì xếp lương giáo viên ở thang bậc cao nhất thì nên tăng lương làm sao đảm bảo đời sống tối thiểu cho giáo viên.

“Chúng ta nói lương giáo viên được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc hành chính sự nghiệp nhưng có đáp ứng được đời sống không? Hiện nay lương của giáo viên không đáp ứng được tiêu chuẩn tối thiểu vì tiền chưa ra khỏi túi thì giá cả đã tăng cao vọt. Nhiều giáo viên đi dạy vài chục năm như thu nhập rất thấp. Vì vậy nên tăng lương như thế nào để đảm bảo đời sống tối thiểu cho giáo viên hơn là tăng ở bậc cao nhất”- ông Quang đề xuất.

Ngoài ra, ông Quang cũng cho rằng, ngoài lương tăng thì điều giáo hiện nay mong chờ là giáo dục không phải xã hội hóa để giáo viên được tôn trọng và trả về đúng vị trí là “nghề cao quý”.

Ông Phan Sĩ Quang, Sở GD-ĐT Đắc Nông

“Nhiều giáo ước rằng nhà nước sẽ bao cấp mọi vấn đề để giáo dục không phải xã hội hóa thì chúng tôi sẽ được tôn trọng hơn. Chúng tôi chỉ mong vị thế của mình được tôn trọng như “nghề cao quý trong những nghề cao quý” - ông Quang nói.

Cũng bày tỏ băn khoăn về lương cho giáo viên, ông Bùi Văn Hòa, Hiệu trưởng một trường THCS ở Đồng Nai, cho rằng Luật Giáo dục sửa đổi nên sửa lại định nghĩa nhà giáo. Đó là nhà giáo không chỉ là người trực tiếp giảng dạy mà cả những người làm quản lý ở các cơ quan quản lý giáo dục.

Ông Hòa cho biết, sau 20 năm công tác ở trường THCS, vừa rồi Phòng GD-ĐT có ý điều về công tác nhưng ông đã từ chối khéo tính ra về phòng làm thì mất một nửa thu nhập, lại vừa mất thời gian.

"Khi một giáo viên giỏi được điều lên làm quản lý thì phụ cấp ưu đãi bị cắt là đúng, nhưng phụ cấp thâm niên cũng bị cắt hết. Điều đó chẳng khác nào phủ nhận thời gian cống hiến trước đó của họ. Đó là chưa kể những người làm quản lý cũng rất thiệt thòi vì không được nghỉ 2 tháng hè như giáo viên, thay vào mỗi năm nghỉ hơn 10 ngày phép”- ông Hòa nêu.

Trong khi đó một hiệu trưởng ở quận 10, TP.HCM, cho rằng thang bậc lương của giáo viên đã cao vì vậy nên thay vì lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc hành chính sự nghiệp thì nên đổi thành mức lương phải phù hợp với vị trí việc làm.

Đề xuất tăng lương là có cơ sở

Bà Thái Thị Tuyết Dung, Trường ĐH Luật TP.HCM - thành viên nhóm soạn thảo Luật Giáo dục sửa đổi, cho rằng đề xuất xếp lương giáo viên ở thang bậc cao nhất không phải là sự ngẫu nhiên mà chính sách rất hợp lý. Còn vấn đề tiền đâu và tăng như thế nàohiện nay nhóm soạn thảo đang tiến hành thực hiện.

Theo bà Dung, nhóm soạn thảo đề xuất xếp lương cho giáo viên cao nhất vì lương khởi điểm của giáo viên hiện nay rất thấp, dẫn tới việc không thu hút được người tài vào nhà giáo.

Bà Thái Thị Tuyết Dung

“Chúng tôi đã đưa ra một  số cơ sở cho đề xuất này. Thứ nhất, sắp tới các cơ sở giáo dục đại học công lập sẽ tự chủ tài chính, do đó đội ngũ viên chức nhà giáo trong các đơn bị này trong không hưởng ngân sách nhà nước và nguồn ngân sách này sẽ chuyển về cho bậc phổ thông, tiểu học, mầm non. Thứ hai ảnh hưởng của cách mạng 4.0 số lượng giáo viên trong cơ sở giáo dục sẽ giảm, điều này sẽ tiết kiệm được nhân sự, giảm biên chế trong các đơn vị. Thứ ba, Bộ GD-ĐT sẽ cấu trúc lại ngân sách cho giáo dục" - bà Dung thông tin.

Còn bà Hoàng Thị Thúy Nguyệt, Học viện Tài Chính, cho rằng nhà nước đã dành 20% ngân sách  cho giáo dục đào tạo là một con số không ít vì vậy ngành giáo dục phải tiếp tục giữ "1/5 miếng bánh" ngân sách này bằng cách chứng minh cho xã hội ngân sách này dành cho giáo dục là xứng đáng. Đó là ngành giáo dục phải làm những việc như cải cách giáo dục, đổi mới cách dạy cách học, nhà giáo cũng phải thay đổi để phù hợp vì vậy việc tăng lương cho nhà giáo là hợp lý.

Bà Hoàng Thị Thuý Nguyệt

“Chúng tôi đang đề nghị chuyển đầu từ giáo dục bậc cao xuống giáo dục cơ sở. Ở bậc đại học, một số ngành khoa học cơ bản nhà nước vẫn phải đầu tư, những ngành xã hội cần sẽ  chuyn sang ngành dịch vụ. Còn bậc học thấp là cái nền của giáo dục"- bà Nguyệt cho biết.

Bà Mai Hồng Quỳ, Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP.HCM- thành viên ban soạn thảo cho biết tăng lương cho giáo viên là việc "không thể không làm" vì hiện nay lương của giáo viên được xếp vào bậc rất thấp.

“Theo tính toán của chúng tôi, một giáo viên là viên chức giảng dạy ở bậc mầm non và tiểu học sẽ được xếp loại viên chức A0. Trong loại viên chức A0 thì có tới 10 thang bậc lương. Sau 24 năm công tác người giáo viên này mới đạt hết thang bậc lương này và chỉ được tăng 2.680.000 đồng. Đối với giáo viên THCS thì thời gian để đạt bậc này là 27 năm. Như vậy giáo viên đang được xếp ở bậc lương rất thấp. Vì vậy việc được tăng lương là cần thiết”- bà Quỳ cho biết.

Theo bà Quỳ, vấn đề tăng lương như thế nào và nguốn kinh phí ở đâu, hiện nay nhóm nghiên cứu đang thống kê để đưa ra phương án cụ thể. Tuy nhiên, có 2 phương án có thể được xem xét cụ thể nhất là xếp lại lương khởi điểm, đó là khi giáo viên nhận vào viên chức thay vì xếp ở bậc lương thứ nhất trong thang bảng lương thì có thể xếp ở bậc 2; Căn cứ vào tiêu chuẩn điều kiện thay đổi ngạch lương của giáo viên.

Lê Huyền; Ảnh: Văn Bình

 - Đã có người thân của giáo viên bị chấm dứt hợp đồng đứng ra tố cáo hiệu trưởng nhận tiền chạy việc, lo biên chế nhưng cuối cùng con họ vẫn bị đẩy ra đường.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề nhận thức, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã dành nhiều thời gian để phân tích làm rõ, và đi đến thống nhất với lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong Bộ về tư tưởng, định hướng, cách làm tại Bộ TT&TT.

Cụ thể, Bộ TT&TT áp dụng định luật Pareto, còn gọi là nguyên tắc 20/80 trong triển khai công việc. Theo đó, khoảng 20% việc mới, lớn, khó hay nhạy cảm thì người đứng đầu các cấp phải trực tiếp làm kỹ, yêu cầu cao; 80% là những việc thường xuyên thì giao cấp phó, cấp dưới làm và chịu trách nhiệm. 

“Một tổ chức muốn phát triển bền vững thì người đứng đầu phải có thời gian tư duy cho tương lai, tư duy về hoàn thiện hệ thống, không sa đà vào vụ việc. Do đó, phải theo quy luật Pareto 20/80 thì mới làm được”, người đứng đầu ngành TT&TT lý giải.

Cùng với việc phân tích để lãnh đạo các đơn vị hiểu rõ cách thực hiện phối hợp giữa làm việc theo trình tự, quy trình với làm việc theo nhóm, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng lưu ý lãnh đạo các cấp về công tác cán bộ và thi đua khen thưởng, cần chủ động tìm và mời người tài về gánh vác công việc của tổ chức, cũng như chủ động đề xuất khen thưởng các cá nhân, tập thể làm tốt.

Để các công việc được triển khai bài bản và không bị động, người đứng đầu ngành TT&TT nhấn mạnh trước hết phải vẽ được bức tranh tổng thể, từ đó mới phân vai, phân việc. Cụ thể, về xây dựng thế chế, nhiệm vụ quan trọng số 1 của Bộ, Bộ trưởng chỉ rõ bản đồ thể chế phải được làm sớm và làm trước. Đồng thời, yêu cầu đến tháng 8/2024, tất cả các lĩnh vực của Bộ phải lập ra được danh sách thể chế cần thiết của riêng từng lĩnh vực. 

Với những cái mới, việc của Bộ TT&TT là chỉ đạo tập trung làm mẫu, làm thí điểm đến nơi ở 1 xã, huyện, tỉnh hay bộ, ngành và qua đó có hướng dẫn chi tiết kiểu ‘cầm tay chỉ việc’ để nhân rộng trên phạm vi toàn quốc. “Đây là một trong những bài học lớn được rút ra qua 4 năm làm chuyển đổi số quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

Khẳng định việc quan trọng nhất của người đứng đầu các cấp là đầu tư làm ra các công cụ số giúp giảm tải cho cán bộ công chức và nâng chất lượng công việc, Bộ trưởng cho biết, từ năm 2024, Bộ sẽ định kỳ hằng năm đánh giá, công bố đơn vị có hệ thống hỗ trợ thông minh nhất và tổ chức khen thưởng. 

Lãnh đạo cấp trưởng các đơn vị trong Bộ TT&TT có nhiệm vụ xây dựng hệ tri thức, làm trợ lý ảo để đơn vị mình trở nên thông minh. Vụ Tổ chức cán bộ và Cục Chuyển đổi số quốc gia sẽ xây bộ tiêu chí đánh giá về mức độ ứng dụng AI, công nghệ số và đặc biệt là sự thông minh hóa của các đơn vị, dựa chủ yếu vào 2 yếu tố là tải của cán bộ công chức nhẹ đi và chất lượng công việc tăng lên.

 Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng lưu ý các cơ quan, đơn vị trong Bộ về yêu cầu người đứng đầu phải nắm kỹ về lĩnh vực của đơn vị mình; Không đưa vào các văn bản, hướng dẫn những nội dung không có nội hàm, chung chung; Phải giám sát, nhắc nhở thường xuyên, định kỳ 1 năm 1 lần các đối tượng quản lý về những việc họ cần làm...

Hai yếu tố cốt yếu của phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo

Chuyển đổi số, phần mềm chuyển đổi số và phát triển trợ lý ảo diện hẹp để hỗ trợ các cán bộ, công chức, người lao động tại Bộ TT&TT là những nội dung quan trọng được Bộ trưởng, các Thứ trưởng và lãnh đạo các đơn vị trong Bộ tập trung trao đổi, thảo luận tại hội nghị.

Qua nghe tham luận của Cục Xuất bản, in và phát hành về kết quả nghiên cứu đề xuất tiêu chí đối với nhà xuất bản số, đặc biệt là phân tích 5 điểm khác biệt của nhà xuất bản số và nhà xuất bản điện tử, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chỉ rõ: Những khác biệt giữa 2 mô hình nhà xuất bản trong lĩnh vực xuất bản cũng tương tự ở các ngành, lĩnh vực khác thời chuyển đổi số, nói rộng ra là sự khác nhau căn bản giữa chuyển đổi số và ứng dụng CNTT.

Một điểm được Bộ trưởng đánh giá là ‘key’ của chuyển đổi số, không chỉ trong lĩnh vực xuất bản, đó là sự chuyển đổi theo hướng dịch vụ. Thời chuyển đổi số, không gian sống của các nhà xuất bản được mở rộng hơn, bằng việc cung cấp các dịch vụ, nền tảng để nhiều người có thể tham gia vào quá trình sáng tạo nội dung. “Tương tự, trong các lĩnh vực khác, chuyển đổi số đều giúp mở rộng không gian sống. Chuyển đổi số là cung cấp các dịch vụ để hỗ trợ hoạt động sản xuất trong lĩnh vực đó. Vì thế việc sản xuất, tham gia vào lĩnh vực trở nên dễ hơn so với trước”, người đứng đầu ngành TT&TT phân tích.

Từ câu chuyện thực tế viết tham luận cho lãnh đạo với sự hỗ trợ của trợ lý ảo được 'chuyên viên 3 tháng' Thái Lê của Cục Thông tin đối ngoại chia sẻ, Bộ trưởng đề nghị lãnh đạo các đơn vị nhớ rằng: Trợ lý ảo được dạy dỗ từ những người tinh hoa của tổ chức để mọi người trong tổ chức đều được hưởng tri thức đó, tạo cơ hội cho mọi nhân viên đều có thể hỏi lãnh đạo 24/24; Quá trình một người trong tổ chức dùng trợ lý ảo, ngoài việc học, tìm thông tin từ nó thì cũng sẽ tham gia dạy trợ lý ảo, khi phát hiện ra thông tin nó không biết thì đi tìm câu trả lời, bổ sung tri thức cho nó. Như vậy, mọi người đều tham gia dạy trợ lý ảo, không phải chỉ những người tinh hoa của tổ chức.

Hiện nay, Bộ TT&TT đang chỉ đạo các doanh nghiệp xây dựng 3 trợ lý ảo hỗ trợ cán bộ công chức, phát hiện mâu thuẫn văn bản và hỗ trợ giải đáp pháp luật cho người dân. Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị trong Bộ cũng đang xây dựng trợ lý ảo hỗ trợ công việc của cán bộ, công chức tại đơn vị mình.

Khẳng định rõ quan điểm trợ lý ảo càng hẹp càng dễ làm, càng tốn ít tài nguyên và càng hẹp càng thông minh, Bộ trưởng cũng cho rằng dữ liệu đầu vào và yêu cầu cụ thể của người dùng là 2 yếu tố quan trọng, cốt yếu hơn cả phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo.

Trong đó, dữ liệu đầu vào phải ‘Đúng, đủ, sạch, sống’ là cái cốt yếu nhất. Phần mềm chuyển đổi số hoạt động dựa trên dữ liệu, nếu dữ liệu đầu vào không tốt thì không thể có phần mềm tốt. Vì thế, các đơn vị làm trợ lý ảo trước hết cần ra được quy định về dữ liệu, nhập dữ liệu gì, tần suất ra sao, trách nhiệm của cá nhân nhập và có sự xác nhận dữ liệu được nhập đúng. Yếu tố quan trọng thứ hai là yêu cầu của người dùng, phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo phải tập trung phục vụ công việc của người sử dụng, do vậy lãnh đạo các đơn vị cần đặt ra những yêu cầu cụ thể.

Tại hội nghị, theo lĩnh vực được Bộ trưởng phân công, các thứ trưởng đã nhắc các cơ quan, đơn vị về những nhiệm vụ cụ thể cần tập trung thời gian tới. Ngoài yêu cầu đẩy nhanh tiến độ triển khai các nhiệm vụ, nhất là một số nhiệm vụ đang chậm so với kế hoạch, Bộ trưởng cũng thống nhất lại cách hiểu về hoàn thành nhiệm vụ, đó là việc được kết thúc, ra được văn bản mới là hoàn thành, không phải là trình xong văn bản.

Lập danh sách thể chế cần thiết cho từng lĩnh vực của ngành TT&TT 

Ngày 3/6, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùngchủ trì hội nghị giao ban quản lý nhà nước tháng 5 của Bộ TT&TT. Diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, hội nghị còn có sự tham dự của các thứ trưởng Phạm Đức Long, Phan Tâm, Nguyễn Huy Dũng, Nguyễn Thanh Lâm, Bùi Hoàng Phương, cùng lãnh đạo các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ. 

Nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề nhận thức, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã dành nhiều thời gian để phân tích làm rõ, và đi đến thống nhất với lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong Bộ về tư tưởng, định hướng, cách làm tại Bộ TT&TT.

Cụ thể, Bộ TT&TT áp dụng định luật Pareto, còn gọi là nguyên tắc 20/80 trong triển khai công việc. Theo đó, khoảng 20% việc mới, lớn, khó hay nhạy cảm thì người đứng đầu các cấp phải trực tiếp làm kỹ, yêu cầu cao; 80% là những việc thường xuyên thì giao cấp phó, cấp dưới làm và chịu trách nhiệm. 

“Một tổ chức muốn phát triển bền vững thì người đứng đầu phải có thời gian tư duy cho tương lai, tư duy về hoàn thiện hệ thống, không sa đà vào vụ việc. Do đó, phải theo quy luật Pareto 20/80 thì mới làm được”, người đứng đầu ngành TT&TT lý giải.

Cùng với việc phân tích để lãnh đạo các đơn vị hiểu rõ cách thực hiện phối hợp giữa làm việc theo trình tự, quy trình với làm việc theo nhóm, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng lưu ý lãnh đạo các cấp về công tác cán bộ và thi đua khen thưởng, cần chủ động tìm và mời người tài về gánh vác công việc của tổ chức, cũng như chủ động đề xuất khen thưởng các cá nhân, tập thể làm tốt.

Để các công việc được triển khai bài bản và không bị động, người đứng đầu ngành TT&TT nhấn mạnh trước hết phải vẽ được bức tranh tổng thể, từ đó mới phân vai, phân việc. Cụ thể, về xây dựng thế chế, nhiệm vụ quan trọng số 1 của Bộ, Bộ trưởng chỉ rõ bản đồ thể chế phải được làm sớm và làm trước. Đồng thời, yêu cầu đến tháng 8/2024, tất cả các lĩnh vực của Bộ phải lập ra được danh sách thể chế cần thiết của riêng từng lĩnh vực. 

Với những cái mới, việc của Bộ TT&TT là chỉ đạo tập trung làm mẫu, làm thí điểm đến nơi ở 1 xã, huyện, tỉnh hay bộ, ngành và qua đó có hướng dẫn chi tiết kiểu ‘cầm tay chỉ việc’ để nhân rộng trên phạm vi toàn quốc. “Đây là một trong những bài học lớn được rút ra qua 4 năm làm chuyển đổi số quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

Khẳng định việc quan trọng nhất của người đứng đầu các cấp là đầu tư làm ra các công cụ số giúp giảm tải cho cán bộ công chức và nâng chất lượng công việc, Bộ trưởng cho biết, từ năm 2024, Bộ sẽ định kỳ hằng năm đánh giá, công bố đơn vị có hệ thống hỗ trợ thông minh nhất và tổ chức khen thưởng. 

Lãnh đạo cấp trưởng các đơn vị trong Bộ TT&TT có nhiệm vụ xây dựng hệ tri thức, làm trợ lý ảo để đơn vị mình trở nên thông minh. Vụ Tổ chức cán bộ và Cục Chuyển đổi số quốc gia sẽ xây bộ tiêu chí đánh giá về mức độ ứng dụng AI, công nghệ số và đặc biệt là sự thông minh hóa của các đơn vị, dựa chủ yếu vào 2 yếu tố là tải của cán bộ công chức nhẹ đi và chất lượng công việc tăng lên.

 Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng lưu ý các cơ quan, đơn vị trong Bộ về yêu cầu người đứng đầu phải nắm kỹ về lĩnh vực của đơn vị mình; Không đưa vào các văn bản, hướng dẫn những nội dung không có nội hàm, chung chung; Phải giám sát, nhắc nhở thường xuyên, định kỳ 1 năm 1 lần các đối tượng quản lý về những việc họ cần làm...

Hai yếu tố cốt yếu của phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo

Chuyển đổi số, phần mềm chuyển đổi số và phát triển trợ lý ảo diện hẹp để hỗ trợ các cán bộ, công chức, người lao động tại Bộ TT&TT là những nội dung quan trọng được Bộ trưởng, các Thứ trưởng và lãnh đạo các đơn vị trong Bộ tập trung trao đổi, thảo luận tại hội nghị.

Qua nghe tham luận của Cục Xuất bản, in và phát hành về kết quả nghiên cứu đề xuất tiêu chí đối với nhà xuất bản số, đặc biệt là phân tích 5 điểm khác biệt của nhà xuất bản số và nhà xuất bản điện tử, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chỉ rõ: Những khác biệt giữa 2 mô hình nhà xuất bản trong lĩnh vực xuất bản cũng tương tự ở các ngành, lĩnh vực khác thời chuyển đổi số, nói rộng ra là sự khác nhau căn bản giữa chuyển đổi số và ứng dụng CNTT.

Một điểm được Bộ trưởng đánh giá là ‘key’ của chuyển đổi số, không chỉ trong lĩnh vực xuất bản, đó là sự chuyển đổi theo hướng dịch vụ. Thời chuyển đổi số, không gian sống của các nhà xuất bản được mở rộng hơn, bằng việc cung cấp các dịch vụ, nền tảng để nhiều người có thể tham gia vào quá trình sáng tạo nội dung. “Tương tự, trong các lĩnh vực khác, chuyển đổi số đều giúp mở rộng không gian sống. Chuyển đổi số là cung cấp các dịch vụ để hỗ trợ hoạt động sản xuất trong lĩnh vực đó. Vì thế việc sản xuất, tham gia vào lĩnh vực trở nên dễ hơn so với trước”, người đứng đầu ngành TT&TT phân tích.

Từ câu chuyện thực tế viết tham luận cho lãnh đạo với sự hỗ trợ của trợ lý ảo được 'chuyên viên 3 tháng' Thái Lê của Cục Thông tin đối ngoại chia sẻ, Bộ trưởng đề nghị lãnh đạo các đơn vị nhớ rằng: Trợ lý ảo được dạy dỗ từ những người tinh hoa của tổ chức để mọi người trong tổ chức đều được hưởng tri thức đó, tạo cơ hội cho mọi nhân viên đều có thể hỏi lãnh đạo 24/24; Quá trình một người trong tổ chức dùng trợ lý ảo, ngoài việc học, tìm thông tin từ nó thì cũng sẽ tham gia dạy trợ lý ảo, khi phát hiện ra thông tin nó không biết thì đi tìm câu trả lời, bổ sung tri thức cho nó. Như vậy, mọi người đều tham gia dạy trợ lý ảo, không phải chỉ những người tinh hoa của tổ chức.

Hiện nay, Bộ TT&TT đang chỉ đạo các doanh nghiệp xây dựng 3 trợ lý ảo hỗ trợ cán bộ công chức, phát hiện mâu thuẫn văn bản và hỗ trợ giải đáp pháp luật cho người dân. Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị trong Bộ cũng đang xây dựng trợ lý ảo hỗ trợ công việc của cán bộ, công chức tại đơn vị mình.

Khẳng định rõ quan điểm trợ lý ảo càng hẹp càng dễ làm, càng tốn ít tài nguyên và càng hẹp càng thông minh, Bộ trưởng cũng cho rằng dữ liệu đầu vào và yêu cầu cụ thể của người dùng là 2 yếu tố quan trọng, cốt yếu hơn cả phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo.

Trong đó, dữ liệu đầu vào phải ‘Đúng, đủ, sạch, sống’ là cái cốt yếu nhất. Phần mềm chuyển đổi số hoạt động dựa trên dữ liệu, nếu dữ liệu đầu vào không tốt thì không thể có phần mềm tốt. Vì thế, các đơn vị làm trợ lý ảo trước hết cần ra được quy định về dữ liệu, nhập dữ liệu gì, tần suất ra sao, trách nhiệm của cá nhân nhập và có sự xác nhận dữ liệu được nhập đúng. Yếu tố quan trọng thứ hai là yêu cầu của người dùng, phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo phải tập trung phục vụ công việc của người sử dụng, do vậy lãnh đạo các đơn vị cần đặt ra những yêu cầu cụ thể.

Tại hội nghị, theo lĩnh vực được Bộ trưởng phân công, các thứ trưởng đã nhắc các cơ quan, đơn vị về những nhiệm vụ cụ thể cần tập trung thời gian tới. Ngoài yêu cầu đẩy nhanh tiến độ triển khai các nhiệm vụ, nhất là một số nhiệm vụ đang chậm so với kế hoạch, Bộ trưởng cũng thống nhất lại cách hiểu về hoàn thành nhiệm vụ, đó là việc được kết thúc, ra được văn bản mới là hoàn thành, không phải là trình xong văn bản.