Nhận định, soi kèo Polissya Zhytomyr vs Chernomorets Odessa, 18h00 ngày 6/3: Cứ ngỡ ngon ăn

Rudolf Steiner từng là biên tập viên các bài báo khoa học của Johann Wolfgang von Goethe trước khi bắt đầu khởi nguồn thuyết nhân linh – sự hòa trộn giữa khoa học và thần bí.

Năm 1919, ông bắt đầu ngôi trường đầu tiên của mình. Ngày nay, hàng trăm ngôi trường trên thế giới vẫn đang tiếp tục hoạt động dựa trên niềm cảm hứng từ quan điểm giáo dục của ông.

Rudolf Steiner - triết gia, nhà tư tưởng xã hội, kiến trúc sư, nhà thần bí học

Tuổi thơ và công việc

Sinh ra ở Croatia, Rudolf Joseph Lorenz Steiner (1861-1925) trở thành một nhà giáo dục và triết gia có ảnh hưởng. Steiner theo học một ngôi trường ở Áo và là sinh viên của ĐH Công nghệ Vienna.

Vào cuối những năm 1880, Steiner bắt đầu làm công việc biên tập các bài báo khoa học cho Johann Wolfgang von Goethe, một dự án kéo dài trong nhiều năm. Trong khi làm việc cho Goethe, Steiner cũng viết những tác phẩm của riêng mình, như "Lý thuyết về kiến thức tiềm ẩn trong quan niệm về thế giới của Goethe" (The Theory of Knowledge Implicit in Goethe's World Conception (1886)) và "Triết học Tự do" (The Philosophy of Freedom (1894).

Đến năm 1900, mối quan tâm của Steiner với vấn đề phát triển tinh thần đã đưa ông tới Hiệp hội Thần học Đức. Năm 1912, Steiner rời khỏi triết học để thành lập Hiệp hội Nhân linh học (Anthroposophy).

Nhà tư tưởng triết học

Nhân linh học là thứ triết học của riêng Rudolf Steiner, trong đó cho rằng sự nhận thức cao độ sẽ cho phép con người tiếp cận kiến thức về tinh thần. Steiner bắt đầu xây dựng Goetheanum, một nơi được ông thiết kế như là trung tâm cho các nghiên cứu nhân linh học vào năm 1913 ở Dornach, Thụy Sĩ.

Mối quan tâm triết học của Steiner chạm tới nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, từ nghệ thuật cho tới việc tạo ra môi trường hỗ trợ người khuyết tật. Ông cũng được ghi nhận trong việc phát triển một số nguyên tắc của cái mà bây giờ được gọi là nông nghiệp năng lượng sinh học.

Triết lý giáo dục

Mục tiêu lớn nhất của triết lý giáo dục Steiner là phát triển con người tự do

Ngay sau Thế chiến thứ nhất, Steiner được đề nghị lên chương trình cho một ngôi trường mới dành cho con em các công nhân của nhà máy thuốc lá Waldorf Astoria ở Stuttgart, Đức.

Theo triết lý của Steiner, sự linh động về mặt trí tuệ, sự đánh giá độc lập và lòng can đảm vì đạo đức sẽ là những yếu tố cần thiết để đứa trẻ trở thành những con người sáng tạo và có trách nhiệm. Để nuôi dưỡng những phẩm chất này, chương trình của Waldorf thận trọng cân bằng giữa các hoạt động học thuật, nghệ thuật và thực tiễn nhằm kích thích trí tưởng tượng và chuẩn bị cho trẻ hành trang bước vào cuộc sống. Thay vì dựa vào việc học vẹt những thông tin chuẩn hóa, giáo dục Waldorf tìm cách thu hút toàn bộ đứa trẻ trong quá trình học tập. 

Mỗi môn học đều được dạy một cách đầy nghệ thuật, bằng cách sử dụng những di chuyển, hội họa, âm nhạc, kể chuyện và nhịp điệu, các giáo viên đưa kiến thức vào cuộc sống và nuôi dưỡng khả năng tò mò vô hạn và niềm vui học tập cho mỗi đứa trẻ. Dù chúng sẽ trở thành nhà nhân chủng học hay động vật học, nhà toán học hay nhạc sĩ, thì những khả năng sáng tạo được phát triển thông qua giáo dục Waldorf sẽ cho trẻ một nền tảng cần thiết để thành công và thích ứng với sự thay đổi của hoàn cảnh.

Các giáo viên của Waldorf hiểu rằng, trẻ em sẽ trải qua những giai đoạn phát triển khác nhau, và những kiến thức hay cách hành xử mà các em được dạy cần phải cụ thể với từng độ tuổi. Sự hiểu biết này khiến giáo dục Waldorf khác với các cách tiếp cận khác. Một cách lý tưởng thì mỗi giáo viên sẽ đi theo một lớp học trong cả quá trình để giúp trẻ chuyển tiếp qua các giai đoạn một cách lành mạnh nhất. 

Steiner cho rằng, nếu một đứa trẻ có khả năng nhập tâm hết mình trong các hoạt động vui chơi thì đứa trẻ đó cũng sẽ có khả năng dốc hết sức mình cho những nhiệm vụ khác nghiêm túc hơn trong cuộc sống sau này.

Nhờ triết lý và phương pháp sáng tạo của mình, Trường Waldorf nhanh chóng được công nhận trên thế giới và truyền cảm hứng để các ngôi trường Waldorf mới được thành lập ở Đức và nhiều quốc gia khác.

8 thập kỷ sau, giáo dục Waldorf là một phong trào giáo dục độc lập trên toàn thế giới với hơn 700 ngôi trường ở 5 châu lục. Giáo dục Waldorf không đi theo một trật tự nào, nó hoạt động để truyền cảm hứng cho tính đạo đức thực sự thông qua sự phát triển lòng biết ơn, sự tôn kính và tình yêu dành cho thế giới.

Các lễ hội theo mùa được tổ chức trong suốt năm học, trong đó có các sự kiện theo truyền thống của người Do Thái và Ki-tô giáo.

Tranh cãi ở thế giới hiện đại

Một trường học Steiner ở thế giới hiện đại

Kể từ khi ngôi trường Steiner đầu tiên được thành lập vào năm 1919, cộng đồng này hiện nay đã phát triển lên tới 1.200 ngôi trường ở 60 quốc gia trên thế giới.

Tuy nhiên, không thể không nhắc đến những tranh cãi về quan điểm giáo dục của Steiner trong thế giới hiện đại.

Cha đẻ của phương pháp giáo dục này tin vào sự tái sinh. Một ví dụ cụ thể là chương trình giáo dục Steiner tập trung vào việc bắt đầu học tập muộn, phụ thuộc vào tốc độ mà linh hồn nhập vào thể xác.

Nhà báo Chris Cook của BBC cho rằng đây là một lý do kỳ quặc, tuy nhiên nó không gây hậu quả đáng phải lo lắng cho lắm. Thế nhưng, những hậu quả khác từ quan điểm này thì có thể gây phiền hà đáng kể. Ví dụ như, bản thân Steiner tin rằng việc đau ốm trong cuộc sống hiện tại của chúng ta có thể bắt nguồn từ những bệnh tật từ kiếp trước. Và việc vượt qua những bệnh tật có nguồn gốc từ kiếp trước sẽ giúp con người đạt được sức mạnh bền vững và cải thiện được “nghiệp” của họ.

Và vắc-xin do đó không được chào đón theo quan điểm này.

Điều này có thể giúp giải thích được thái độ của các trường Steiner với vắc-xin.

Các trường Steiner khẳng định rằng họ không có những chính sách chính thức về việc bài trừ vắc-xin, mà các bậc phụ huynh phải tự chọn lựa thái độ của mình với vắc-xin.

Cơ quan Bảo vệ sức khỏe của Anh trước đây từng lưu ý rằng các trường học Steiner nên được coi là “cộng đồng chưa được chủng ngừa” bệnh sởi.

Ngoài ra, những ý tưởng liên quan đến lợi ích của việc vượt qua nghịch cảnh cũng tồn tại ở những vấn đề khác.

Năm 2014, Bộ Giáo dục Anh từng tỏ ra lo ngại khi nhận được báo cáo về sự việc một giáo viên Steiner cho phép bạo lực xảy ra giữa những đứa trẻ vì lý do nghiệp báo. Báo cáo này cũng trích dẫn các nguồn tài liệu dùng để đào tạo giáo viên Steiner, trong đó thể hiện sự đồng cảm với ý tưởng này. 

Hệ thống niềm tin về nghiệp báo của Steiner cũng liên quan đến yếu tố chủng tộc.

Theo định nghĩa của thế giới hiện đại, nhà giáo dục Steiner là một người theo chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.

Ông cho rằng người da đen được nhận biết bởi “cuộc sống bản năng”, trái ngược với “cuộc sống trí tuệ” của người da trắng. Ông cũng tin rằng, mỗi chủng tộc cần có một khu vực địa lý khác nhau, và việc người da đen xuất hiện ở châu Âu là “một sự phiền toái”.

Trong khi đó, Hiệp hội các trường Steiner Waldorf (SWSF) cho biết: “Nếu đọc một cách hời hợt một số bài giảng được công bố rộng rãi của Steiner thì sẽ thấy một số phát biểu của ông có vẻ như có sự phân biệt chủng tộc khi đối chiếu với các khái niệm hiện đại, nhưng không có điều gì trong số đó xuất hiện trong những bài viết về giáo dục của ông”.

Nguyễn Thảo(dịch)

Người phụ nữ đi tiên phong về giáo dục sớm

Bác sĩ người Ý Maria Montessori là người đi tiên phong trong các lý thuyết về giáo dục sớm. Phương pháp giáo dục của bà ở các trường mầm non Montessori vẫn đang được ứng dụng trên toàn cầu.

TIN LIÊN QUAN 

- Cô giáo Phùng Thị Hà (Trường THPT Yên Lãng, huyện Mê Linh, Hà Nội) cho rằng nếu bản thân giáo viên tâm huyết và sáng tạo trong dạy học thì khoảng cách môn chính - môn phụ không còn là vấn đề, và môn học nào cũng có thể hút sự quan tâm của học sinh.  

Sáng tạo từ những điều gần gũi

Cô giáo Phùng Thị Hà hút sự chú ý khi là giáo viên môn Công nghệ - môn học vốn được coi là phụ - nhưng vượt qua nhiều giáo viên bộ môn khác lọt danh sách 50 cá nhân tiêu biểu nhận giải thưởng “Nhà giáo Hà Nội tâm huyết, sáng tạo” năm học 2016-2017.

Cô giáo Phùng Thị Hà hướng dẫn và trực tiếp tham gia cùng học sinh tạo nên những sản phẩm giá trị hơn, tận dụng từ nguồn lực có sẵn từ địa phương.

Điểm nhấn lớn nhất trong sáng tạo của cô giáo Hà là là ứng dụng kiến thức bộ môn vào thực tế.

“Bộ môn Công nghệ có 3 phần Trồng trọt, Chăn nuôi và Tạo lập doanh nghiệp. Tôi tìm cách xâu chuỗi các phần của bộ môn lại với nhau để ứng dụng vào thực tế, giúp học sinh định hướng phương án kinh doanh cho gia đình từ việc tận dụng những phụ phẩm nông nghiệp đến tất cả những gì địa phương hiện có để xây dựng nên quy trình chuẩn chế biến sản phẩm. Các em tập làm quen với kinh doanh sau khi được hướng dẫn cách bán hàng hiệu quả, mang lại thu nhập cho gia đình”- cô Hà kể về cách làm của mình.

Nghe thì có vẻ... mơ hồ, nhưng sự dẫn dắt học sinh của cô giáo sinh năm 1983 đi từ những điều thiết thực, gần gũi với cuộc sống hàng ngày ở địa phương.

Trong môn học, cô Hà luôn định hướng học sinh biết cách thực hiện các kế hoạch trồng trọt, chăn nuôi phù hợp với gia đình; chế biến những sản phẩm mà gia đình các em nuôi trồng được như: cốm, sữa chua túi, khoai lang lắc và khoai lang kén...

Cô giáo Phùng Thị Hà (áo đỏ) đang hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức môn Công nghệ vào thực tiễn cuộc sống

Trường THPT Yên Lãng nằm ở ngoại thành Hà Nội, đa số học sinh xuất thân từ gia đình làm nông nghiệp. Thấy người dân vẫn theo thói quen cũ đốt rơm rạ khắp nơi mỗi khi vào vụ gặt mới, gây khói bụi, ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến an toàn giao thông và cuộc sống... cô Hà trăn trở: “Làm thế nào để ngăn chặn tình trạng đốt rơm rạ? Làm thế nào để vận dụng kiến thức bộ môn vào thực tế?”.

Sau nhiều ngày đau đáu, cô Hà nghĩ ra một số phương án hữu ích trong việc tái sử dụng rơm rạ để phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường.

Rồi sau đó, trong quá trình giảng dạy, cô Hà định hướng, cùng học sinh đưa ra và thực hiện các giải pháp như: dùng rơm làm thức ăn cho bò, làm phân bón, làm chổi, làm chất độn…, đặc biệt là làm nấm rơm. Những giải pháp này không những xử lí được vấn đề rơm rạ mà còn tạo được sản phẩm, tăng thu nhập, bảo vệ môi trường…

Không chỉ dừng lại ở lời nói, cô Hà còn trực tiếp thực hiện, hướng dẫn học sinh từ làm nấm đến kẹo lạc, kẹo vừng…

“Địa phương tôi có nhiều nhà làm kẹo, nên tôi định hướng các em phát triển các sản phẩm đó lên. Đơn giản như nổ bỏng ngô, không chỉ dừng lại ở nổ bỏng đơn thuần mà có thể cho thêm gừng và đường… sẽ cho ra những sản phẩm độc đáo, lạ vị và thu hút người mua hơn”.

Với sự hướng dẫn của cô giáo, học sinh Trường THPT Yên Lãng có thể tự tạo nên các sản phẩm giá trị hơn

Với phần “Kinh doanh”, không chỉ là dạy lại kiến thức lý thuyết, cô Hà còn giúp học sinh biết cách tiêu thụ những sản phẩm làm ra.

“Các em cùng trải nghiệm và thu về có thể chỉ 300-400 nghìn cho mỗi đợt bán hàng nhỏ, nhưng cái được là kiến thức, tư duy kinh doanh. Ở một số lớp, tôi định hướng cho các em thành lập “Hội kinh doanh nhỏ”, số tiền lãi thu được sẽ đưa vào quỹ lớp để giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn. Việc này được các em hưởng ứng rất nhiệt tình vì vừa để gây quỹ vừa để thực hành kiến thức có hiệu quả” - cô Hà kể.

Ngoài ra, qua đó cô Hà cũng định hướng nghề nghiệp cho học sinh theo nhóm, giúp các em phát huy khả năng của bản thân và có thể tự tin lập nghiệp ngay khi học xong THPT.

Nếu tâm huyết, môn nào cũng là chính

Chính sự nhiệt tình của cô đã truyền cảm hứng khiến học sinh yêu thích và vận dụng kiến thức bộ môn vào thực tiễn. 

“Các em sẽ là những tuyên truyền viên hữu ích nhất, giúp lan tỏa nhanh nhất đến người thân. Tôi tin rằng nếu người thầy đem tâm huyết thực sự vào bộ môn, thì Công nghệ tuy “phụ” nhưng sẽ không hề “phụ” chút nào. Bởi thành quả tuyệt vời nhất của giáo dục là các em biết cách ứng dụng kiến thức, từ đó cải tạo và làm chủ cuộc sống, chứ không đơn thuần chỉ nói lý thuyết”.

Các học sinh gần gũi hơn với cô giáo sau những giờ học là những trải nghiệm thực tế.

“Mỗi môn học đều có những thế mạnh, khía cạnh riêng và cần phải giáo dục cho các học sinh một cách toàn diện. Kể cả các môn vốn được coi là phụ vẫn có thể sáng tạo được, thậm chí là sáng tạo rất nhiều.

Khi tôi làm những điều này, học sinh thực sự rất tập trung chứ không hề có tâm lý coi là môn phụ. Tôi nghĩ, nếu các giáo viên nỗ lực thì cũng chẳng có giới hạn là môn phụ - môn chính nữa” - cô Hà chia sẻ quan niệm về công việc của mình.

Cũng vì thế, cô Hà mong muốn ở các bộ môn khác ngoài kiến thức sách vở thì giáo viên cũng cần trang bị cho học sinh cách giải quyết các vấn đề thực tiễn.

Khi tôi hỏiđiều chị trăn trở trước yêu cầu đổi mới giáo dục, câu trả lời là: “Tôi nghĩ dù có đổi mới ra sao đi chăng nữa cũng không đáng ngại, nếu mình đam mê và nhiệt tình trong công việc rồi cũng sẽ làm được”.

Tuy nhiên, cô Hà cũng nhìn nhận cần có chế độ hỗ trợ để giáo viên có thể thực hiện hóa được những ý tưởng đổi mới, sáng tạo chớm nở trong đầu. “Bởi nghĩ ra các ý tưởng là một chuyện, việc thực hiện sẽ mất thời gian, và để đến thành công hẳn cũng phải trải qua đôi ba lần thất bại, thử nghiệm”.

Cô giáo Phùng Thị Hà nhận giải thưởng tại cuộc thi đồ dùng dạy học tự làm

Mười ba năm đứng trên bục giảng trên cương vị giáo viên giảng dạy và chủ nhiệm lớp, bằng sự cảm thông chia sẻ, gần gũi, cô giáo Hà còn giúp học sinh cởi mở và thân thiện hơn.

Cô Hà luôn tâm niệm thước đo công sức, tâm huyết, sáng tạo của người thầy chính là sự trưởng thành của các học sinh. Trong tiết sinh hoạt lớp, cô hạn chế thấp nhất việc kiểm điểm, phê bình học sinh, thay vào đó là thường xuyên biểu dương khen thưởng kịp thời các em dù là những tiến bộ nhỏ nhất, thành lập các nhóm học sinh giúp đỡ nhau…, từ đó tạo động lực để các em chăm ngoan hơn.

Hẳn vì thế mà các lớp cô Hà giảng dạy luôn trong top đầu của trường, có nhiều học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi, đạt giải cao trong các kì thi Olympic cấp cụm trường…

Với nỗ lực không mệt mỏi, cô Hà đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ như: giải Nhất giáo viên dạy giỏi, giải Nhì đồ dùng dạy học tự làm, giải Khuyến khích giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp Thành phố và nhiều năm liền đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở.

Thanh Hùng

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh tại buổi ra mắt tác phẩm Tiệm sách của nàng.Ảnh: P.K.

Tiệm sách của nàng là tác phẩm "3 trong 1" đầu tiên của Nguyễn Nhật Ánh: ba câu chuyện cùng được kể song song Tiệm sách của nàng, Trước tuổi mười lămvà Bên kia đồi Quạ, với kết cấu “truyện trong truyện”.

Tác phẩm sẽ chính thức phát hành vào ngày 6/12 - như một lời hẹn vì đều đặn hàng năm độc giả của nhà văn luôn chờ đợi "vitamin hạnh phúc" từ những trang sách của ông.

Kết cấu 3 trong 1, đan xen hiện tại, quá khứ

Chia sẻ tại buổi họp báo ra mắt sách vào sáng ngày 5/12 tại Nhà xuất bản Trẻ, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cho biết viết cuốn sách này, ông phải dụng công và vất vả hơn nhiều tác phẩm khác. Mỗi câu chuyện có bút pháp, văn phong riêng, đồng thời phải nhuần nhuyễn tạo thành một mạch tổng thể hợp lý.

Nguyễn Nhật Ánh từng có các tác phẩm Lá nằm trong lá, Cảm ơn người lớnvận dụng kết cấu "truyện trong truyện", nhưng mới dừng ở mức độ "2 trong 1". Ở lần trở lại này, ông muốn "thử sức thói quen viết của tác giả, cũng là thử thách thói quen đọc của độc giả".

Nhà văn chia sẻ lựa chọn này phát xuất từ nhu cầu làm mới mình, khám phá giới hạn bản thân của người viết.

Một điểm mới nữa, đó là lần đầu chữ “sách” xuất hiện trong tựa đề một tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh, dù hình ảnh các cuốn sách, người đọc, tiệm sách từng nhiều lần xuất hiện trong các trang sách của ông.