Từ trái qua: Ông Phan Xuân Thủy - Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, ông Phạm Minh Tuấn - Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia, ông Nguyễn Thanh Lâm - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông - tại Hội nghị. Ảnh: Việt Linh

Theo ông Phan Xuân Thủy - Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương - một trong những điểm sáng của Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ VII là số lượng đơn vị tham gia, đầu sách, giải thưởng đều tăng lên. Điều này cho thấy sự lan tỏa và chất lượng của giải thưởng đang ngày một nâng cao.

Không chỉ tăng về số lượng, các tác phẩm năm nay cũng được đánh giá có nội dung sáng tạo và giá trị thực tiễn lớn đối với xã hội Việt Nam.

Số sách dự giải tăng 19,23%

Giải Sách Quốc gia đang ngày càng thu hút sự chú ý của đông đảo công chúng và giới chuyên môn, nhờ sự đầu tư nghiêm túc và bài bản từ các cơ quan liên quan và cộng đồng xuất bản.

Tại Hội nghị Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII diễn ra vào chiều ngày 14/10, ông Phan Xuân Thủy nhận định rằng vai trò của Hội Xuất bản và Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc phối hợp tổ chức giải thưởng đã tạo nên sự chặt chẽ trong quá trình chấm giải.

Công tác tổ chức chấm giải đã được thực hiện chuyên nghiệp, bài bản hơn.

Phó trưởng Ban Tuyên giáo TW Phan Xuân Thủy

"Qua hai Hội đồng Sơ khảo và Hội đồng Chung khảo, có thể thấy công tác tổ chức chấm giải đã được thực hiện chuyên nghiệp, bài bản hơn. Các tiểu ban được tổ chức khoa học, thành viên hội đồng chấm giải kỹ lưỡng với tinh thần trách nhiệm cao. Thành viên các hội đồng chấm giải đều là những chuyên gia uy tín, giúp đánh giá một cách toàn diện và công tâm các tác phẩm dự thi", ông Phan Xuân Thủy - Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương - phát biểu.

Một minh chứng cho sức hút của Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII chính là sự tham gia đông đảo của giới xuất bản. Theo ông Phạm Minh Tuấn - Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia - số lượng nhà xuất bản dự giải đã tăng từ 41 (Giải thưởng lần thứ VI) lên 51 nhà xuất bản, tương đương mức tăng 24,39%. Số lượng sách gửi tới dự thi cũng tăng 19,23% so với năm 2023.

Toàn cảnh Hội nghị Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia diễn ra chiều ngày 14/10.

Ngoài ra, số lượng giải thưởng cũng tăng lên với 20 giải thưởng mới được bổ sung. Đặc biệt, ở mùa giải 2024 có thêm hạng mục Giải Sách được bạn đọc yêu thích, tạo cơ hội vinh danh những tác phẩm có sức lan tỏa tới độc giả trong nước.

Bên cạnh đó, quy trình chấm giải được thực hiện kỹ lưỡng, đảm bảo sự công tâm và minh bạch, với sự tham gia của các hội đồng sơ khảo, chung khảo, và chuyên gia phản biện độc lập.

"Giải năm nay mở rộng cơ cấu, nhiều đầu sách, trong đó có những tác phẩm có giá trị thực tiễn cao đối với xã hội.” Ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, Bộ Thông tin và Truyền thông, Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam - nói.

Chính nhờ tinh thần mạnh dạn thử nghiệm qua từng năm, Giải Sách Quốc gia lần thứ VII đã tiếp tục khẳng định vị thế quan trọng trong đời sống văn hóa và và dòng chảy tri thức của Việt Nam.

Chất lượng, hình thức sách dự giải nâng cao

Chất lượng các tác phẩm tham gia Giải thưởng Sách Quốc gia đang ngày càng được nâng cao, phản ánh sự phát triển vượt bậc của ngành xuất bản Việt Nam. Theo đánh giá của PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội - sau 7 năm tổ chức, giải thưởng này đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận, đặc biệt về số lượng và chất lượng các tác phẩm dự thi.

Giải thưởng Sách Quốc gia đóng vai trò dẫn dắt trong việc nâng cao chất lượng xuất bản.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Đại biểu Quốc hội

"Chất lượng của các cuốn sách dự giải được nâng cao cả về hình thức lẫn nội dung, phản ánh sự chuyển biến rõ rệt của ngành xuất bản”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn chia sẻ.

Trong lĩnh vực sách khoa học tự nhiên và công nghệ, GS.TSKH Vũ Hoàng Linh - Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, Chủ tịch Hội Toán học Việt Nam - nhận xét những tác phẩm đạt giải cao thường tập trung vào khối y dược. Tuy nhiên, GS.TSKH Vũ Hoàng Linh cũng lưu ý rằng những cuốn sách về các lĩnh vực khác như công nghệ và chuyển đổi số, liên quan đến Cách mạng Công nghiệp 4.0, dần có chỗ đứng hơn.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn tại Hội nghị. Ảnh: Việt Linh.

Một điểm đáng chú ý nữa là sự xuất hiện của nhiều tác giả trẻ đem tới những cuốn sách với góc nhìn mới.

GS.TSKH Vũ Hoàng Linh khẳng định: "Các bạn trẻ không chỉ tìm tòi về cuộc sống hiện đại mà còn quan tâm đến lịch sử và văn hóa, điều này thực sự rất đáng khích lệ. Sự xuất hiện của thế hệ tác giả này không chỉ mang lại làn gió mới cho thị trường sách, mà còn góp phần làm phong phú thêm nội dung và góc nhìn của các tác phẩm”.

Giải thưởng Sách Quốc gia đã trở thành công cụ quan trọng trong việc định hướng ngành xuất bản, với mong muốn phát triển văn hóa đọc của Việt Nam. PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh rằng giải thưởng này sẽ tiếp tục đóng vai trò dẫn dắt trong việc nâng cao chất lượng xuất bản.

Nhìn chung, chất lượng các tác phẩm dự thi không ngừng được nâng cao cả về hình thức lẫn nội dung, điều này phản ánh sự chuyên nghiệp và đầu tư nghiêm túc của các đơn vị làm sách Việt Nam.

Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII đã hoàn thiện công tác chấm giải. Lễ trao giải dự kiến diễn ra vào ngày 8/11 tại Nhà hát lớn Hà Nội.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Phó trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Đồng Tháp Phạm Văn Hòa cho rằng dự thảo giao cho nhà trường chủ động chọn SGK, tham khảo ý kiến học sinh, phụ huynh "là rất vô lý, vì họ biết gì đâu mà hỏi ý kiến".

Phó trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Đồng Tháp Phạm Văn Hòa

Ông Hòa thắc mắc: "Tại sao không có một chương trình một bộ SGK chung để Hội đồng thi ra đề thống nhất?" và cho rằng học nhiều sách nhưng thi chung là không nên. SGK cần ổn định qua nhiều năm để tránh lãng phí.

"Nếu không có bộ sách chung, làm sao có kỳ thi chung được?" ĐB Trần Văn Tiến cũng không đồng tình với một chương trình nhiều bộ SGK và cho rằng làm như vậy có ảnh hưởng đến học sinh, kỳ thi THPT quốc gia. Vì vậy ông nên thống nhất một loại SGK. 

ĐB Phạm Thị Thu Trang đề nghị SGK do Hội đồng cấp quốc gia, Chính phủ biên soạn sử dụng được nhiều lần, áp dụng thống nhất cả nước. Trong đó, có phần mở ở một số môn để địa phương biên soạn, giảng dạy về đặc thù của địa phương. Định kỳ 5-10 năm, Hội đồng cấp quốc gia rà soát, cải tiến nâng cao để phù hợp thực tiễn.

ĐB Bùi Văn Phương lại khẳng định "1 chương trình, nhiều bộ SGK" rất phù hợp. Theo ông, sách chỉ là công cụ, phương tiện để thầy cô đưa các em tiếp cận nhanh, tốt hơn với chương trình giáo dục phổ thông. Cho nên, sách nào giúp tiếp cận nhanh và tốt hơn thì được lựa chọn.

Khi đó, nhà nước sẽ tận dụng được chất xám của tri thức trong biên soạn SGK, tránh việc một người biên soạn không có sự cạnh tranh.

Không có chuyện mỗi sách một kiểu, mỗi địa phương một kiểu

Giải trình các ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, vấn đề này đã được thảo luận nhiều lần và QH thống nhất sẽ có nhiều bộ SGK soạn theo chương trình khung. Điều này cũng được Nghị quyết TƯ và Nghị quyết của QH nêu rõ là 1 chương trình và nhiều SGK. 

Ông giải thích thêm: Sẽ có chương trình tổng thể làm pháp lệnh. Theo đó, tất cả trường học sẽ học chương trình tổng thể này qua cách viết khác nhau của các bộ SGK.

Còn 20% nội dung giao cho địa phương biên soạn. Các sách này khi viết xong đều được đưa về Bộ thẩm định để thống nhất tổng thể mới ban hành.

Bộ trưởng GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ

Ngoài ra, còn có Hội đồng thẩm định SGK đánh giá cuốn sách đó trước khi Bộ trưởng ký cho phép ban hành.

"Không có chuyện mỗi sách một kiểu, mỗi địa phương một kiểu. Việc này có những cái tốt và cái hạn chế. Nhưng về xu hướng quốc tế là như thế, chúng ta cũng không thể làm một bộ", Bộ trưởng GD-ĐT khẳng định. 

Theo ông, ý nghĩa quan trọng của quy định "1 chương trình, nhiều SGK" là để làm sao thu hút được nhiều người giỏi, nhiều người có điều kiện, đặc biệt quan trọng hơn nữa khuyến khích các giáo viên chủ động sáng tạo thiết kế bài giảng, chương trình giảng.

"Tránh trường hợp cứ dựa vào tài liệu sách giáo khoa như một tài liệu đóng khung dẫn đến cứng nhắc thầy dạy trò chép", người đứng đầu ngành giáo dục nhấn mạnh.

Bộ GD-ĐT sẽ tổ chức tuyển chọn chủ biên, tác giả viết SGK mới

Ông Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD-ĐT) cho biết Bộ sẽ tổ chức tuyển chọn các chủ biên, tác giả để biên soạn bộ SGK do Bộ chủ trì ngay trong tháng 3 này.